ویزا و مستر به ایران می آیند؟ / بلوغ شبکه پرداخت ایران در دوران تحریم
انتظارات پس از لغو تحریم ها به ورود مک دونالد و بنز خلاصه نمی شود. عده ای پیش بینی روزهایی را می کنند که اقتصاد ایران با تازه واردهای مهم تری نیز روبرو شود؛ تازه واردهایی از جنس شرکتهای پرداخت با کارتهای بانکی و اعتباری. این روزها صحبت بر سر حضور ویزا و مستر داغ است.
با پایان یافتن تحریم ها تبادلات مالی نیز بین ایران و کشورهای دیگر به مسیر اصلی خود باز خواهدگشت. این بازگشت قطعا اتفاقات و تحولات بزرگی را در حوزه های مختلف به دنبال دارد. یکی از حوزه هایی که به شدت از برقراری مجدد ارتباط مالی و بانکی میان ایران و دنیا تأثیر می پذیرد، صنعت پرداخت الکترونیکی ایران است.
بررسی روند شکل گیری و گسترش خدمات پرداخت الکترونیکی در ایران نشان می دهد که این فعالیت دوران اوج خود را در زمان تحریم ها تجربه کرده است. به همین خاطر نیز به صورت کاملا بومی و داخلی در حال عرضه خدمات است. اکنون اما با لغو تحریم ها، افق های تازه ای پیش روی فعالان این حوزه نمایان شده است؛ امکان برقراری ارتباط مالی و پولی با بانک های بین المللی، حضور پررنگ گردشگران و تجار خارجی و افزایش تبادلات مالی با دنیا، ارائه خدمات جدید پرداخت الکترونیکی را به یک ضرورت تبدیل کرده است.
همزمان با این احساس نیز اما پرسش های مختلفی نیز مطرح است؛ آیا شرکت های بزرگ و مطرح ارائه دهنده خدمات پرداخت الکترونیکی مانند ویزاکارت یا مسترکارت تمایلی به حضور در ایران دارند؟ در صورت تمایل آیا لغو تحریم ها در قالب توافق هسته ای، محدودیت ها برای فعالیت هایی که تحت شمول برخی تحریم های دیگر هستند را نیز برطرف کرده است؟ ساختار بانکی و الزام به حفظ اصول بانکداری بدون ربا در ایران چقدر با شیوه فعالیت این شرکت ها همخوانی دارد؟ زیرساخت های فنی، سخت افزاری و رگولاتوری ایران تا حد آمادگی هماهنگی با شرکت های بین المللی را دارد؟ و…
با وجود تمامی این پرسش ها ولی به گفته مدیر عامل شاپرک ایران قطعا ظرفیت این را دارد که به هاب منطقه ای صدور کارت های اعتباری بین المللی تبدیل شود و نه تنها به هموطنان بلکه به کشورهای منطقه نیز خدمات ارائه دهد.
پیگیری های خبرنگار ما نشان می دهد تاکنون پیشنهادهای متعدد و مختلفی از سوی شرکت های خدمات پرداخت الکترونیکی برای حضور در ایران مطرح شده که برخی از ان ها به صورت جدی تری در حال پیگیری و بررسی است.
در این میان نام دو شرکت بزرگ بیش از همه به گوش می رسد؛ ویزاکارت و مسترکارت. علت سرزبان افتادن نام این دو شرکت اما بیش از آنکه علامت جدی بودن پیشنهادها از طرف آنها باشد، ناشی از شهرتشان در جهان و ایران است در حالی که شرکت های بزرگ دیگری نیز در دنیا به ارائه خدمات پرداخت با کارت های بانکی مشغول هستند که از نظر دامنه و بزرگی فعالیت دستکمی از این دو شرکت ندارند.
مسترکارت و ویزا دو نوع از کارتهای اعتباری معتبر جهان می باشند که با داشتن بیش از 210 شعبه نمایندگی در کشورها و همینطور با دارا بودن 30.000.000 دستگاه پایانه ATM , P.O.S در رتبه اول مبادلات مالی قرار دارند .
ویژگی مهم این سیستم های بین المللی مانند ویزا و مستر این است که هیچ بانک خاصی محوریت خاصی ندارد و باعث می شود تمامی بانک های کشور های مختلف که به این سیتم ها وصل هستند یکپارچه شوند و به سازوکار مالی بین المللی متصل شوند.
غیر از ویزا و مستر دو کمپانی بین المللی بزرگ دیگر در زمینه کارت های بانکی آمریکن اکسپرس (American Express) و دیسکاور (Discover) هستند که البته تمرکز اصلی آنها بر ایالات متحده است و پوشش جهانی آنها مانند ویزا کارت و مسترکارت نیست.
یکی دیگر از شرکت های اصلی که در این زمینه فعالیت دارد شرکت چینی UnionPay است. با توجه به گزارش های منتشر شده از سوی جی هوآیونگ، مدیرعامل شرکت چینی یونیون پی (UnionPay)؛ کارت های صادر شده شرکت یونیون پی (UnionPay) در سطح جهان از مرز 5 میلیارد کارت گذشته و یونیون پی برترین نام تجاری (brand) پرداخت الکترونیکی چینی شناخته شده است.
یونیون پی، برای همگام شدن با صنعت پرداخت جهانی پلتفرم پرداخت آنلاینی را نیز فراهم کرده و گامی به سمت پرداخت های موبایلی به برداشته است. کاربران پرداخت های آنلاین و پرداخت های موبایلی این شرکت تاکنون از مرز 200 میلیون نفر گذشته اند. سرویس های پرداخت یونیون پی در بازارهای خارج از مرزهای چین نیز در حال گسترش است و بیش از 10 میلیون بخش تجاری آنلاین در خارج از کشور چین، کارت های پرداخت یونیون پی را می پذیرند. کارت های حاوی چیپ های EMV با برند یونیون پی در مقیاس وسیع تری ارائه می شوند که از اپلیکیشن هایی مانند QuickPass نیز پشتیبانی می کنند.
اخیراً یونیون پی اعلام کرده است که همکاری با CartaSi، بزرگترین ارائه کننده کارت در ایتالیا را نیز آغاز کرده است و بیش از 15 هزار بخش تجاری در کشور ایتالیا که کارت های CartaSi را پذیرش می کنند، تا اواخر ماه جولای سال جاری، یونیون پی را نیز پذیرش خواهند کرد.