گوگل با حفظ هسته اصلی تجارتش که جستوجوی آنلاین است، سعی دارد اهداف بلند پروازانه خود را هم دنبال کند
شاید شبیه به نام رویایی برای یک شرکت باشد؛ «آلفابت» روز دهم آگوست متولد شد. موسسان شرکت گوگل در این روز اعلام کردند که نام شرکت شان را به Alphabet Inc. تغییر دادهاند.
در سالهای اخیر به نظر میرسید گوگل غول اینترنتی جهان سوپ الفبای تجارتهای مختلف خودش را دارد و آنها را صرفنظر از هسته تجاری اصلیاش که جستوجوی آنلاین بود ادامه میدهد و در زمینههای مختلف از ساخت خودروهای بدون راننده، ابزارهای پوشیدنی و شهرهای هوشمند گرفته تا دیگر اهداف بلند پروازانه دیگر فعالیت میکند.
حالا بعد از سال ها، گوگل علاوه بر موتور جستوجویی که از ابتدا وجود داشت، دهها پروژه دیگر را هم هدایت میکند؛ پروژههایی که بسیاری از آنها روی کاغذ به نظر دیوانگی میآیند و بیشترشان عملا امیدی به تجاری شدن در آینده نزدیک ندارند. تا همین چند ماه پیش، گوگل این پروژهها را تحت عنوان گوگل ایکس طبقهبندی کرده بود؛ مجموعهای از تلاشها برای تولید فناوریهای پوشیدنی از جمله عینک و لنزهای تماسی، تولید خودروهای بدون راننده و روباتهایی که قرار است در آینده تجاریسازی شوند، برنامهای برای دسترسی مردم در نقاط دورافتاده به اینترنت پرسرعت از طریق بر افراشتن بالنهای هوای گرم در این مناطق و چند برنامه محرمانه دیگر. گوگل در این سالها علاوه بر اینها، در توسعه تحقیقات پزشکی، در برنامههایی برای افزایش طول عمر و تولید لوازم خانگی هوشمند هم سرمایهگذاری کرده است.
تحلیلگران اقتصادی این سرمایهگذاریها را نوعی «هدر دادن پول» دانسته و به گوگل انتقاد میکردند که اجازه نمیدهد سهامدارانش به روشنی بدانند که کدام پولها از چه راهی بهدست میآیند و در چه راهی هزینه میشوند.
حالا گوگل با پستی که سه شنبه هفته گذشته و بعد از بسته شدن تالارهای بورس در وبلاگش منتشر کرد، یک تکان جدی به خودش و کسانی که اخبار این شرکت را دنبال میکنند، داده است. در این پست وبلاگی که لری پیج و سرگی برین نوشتهاند، گوگل از ایجاد یک تغییر جدی در این شرکت خبر داده است. «آلفابت» یا همان الفبا که مدیران گوگل از ایجاد آن خبر دادهاند، قرار است یک شرکت مرکزی و مادر باشد که گوگل و باقی پروژههای این شرکت را بهصورت جداگانه مدیریت میکند.
ساختار جدید این شرکت میتواند کمک کند که تجارت گوگل ساده و موثرتر شود و از طرفی خیال سهامداران را از اینکه گوگل چقدر روی پروژههای کیهانی و خیالی اش سرمایهگذاری میکند، راحت میکند. آلفابت بهعنوان یک شرکت مادر برای گوگل جدید کار میکند که تمام تجارتهای تبلیغاتی و اینترنتی از قبیل YouTube را شامل میشود و دیگر بخشهای تجاری بهصورت جداگانه زیر نظر آلفابت اداره میشوند و به کار خودشان ادامه میدهند.
گوگل که با ارائه فوری نتایج جستوجویی که افراد میخواهند و سپس فروش فضاهای تبلیغاتی در کنار آنها، یک تجارت بسیار سودآور اینترنتی را ایجاد کرده است که با این حال برای جزئیات تجارتش چندان آماده نیست. برای مثال، سرمایهگذاران باید حدس بزنند که درآمد YouTube که یک وبسایت پخش آنلاین ویدئو است، چقدر است. جواب این است که درآمد YouTube در سال گذشته میلادی احتمالا حدود 5 میلیارد بوده است، اما تحلیلگران نه تنها کاملا مطمئن نیستند، بلکه حتی اتفاق نظری درباره اینکه آیا سودآور بوده است یا خیر هم ندارند.
سرمایهگذاران امیدوارند که این ساختار شرکتی جدید به گزارشهایی با جزئیات بیشتر درباره تجارتهای مختلف گوگل و میزان سرمایهگذاری آن روی ایدههای بلندپروازانه – مانند ارتقای زندگی بشر- منجر شود که کمک میکند دلیل افزایش 5 درصدی قیمت سهام گوگل بعد از اعلام این تغییرات جدید را توجیه میکند.
موسسان گوگل، لری پیج و سرگئی برین، به ترتیب بهعنوان مدیر اجرایی و رئیس آلفابت فعالیت میکنند. آنها نام آلفابت را انتخاب کردند به خاطر آنکه به گفته لری پیج «زبان یکی از مهمترین ابداعات بشر است» و همچنین به دلیل آنکه خرید سهام گوگل بهصورت «آلفا بت» است؛ یعنی شرط بستن برای اینکه عملکرد گوگل در بازار بهتر از آنچه انتظار میرود، باشد. البته به نظر میرسد عملکرد بهتر در کوتاه مدت محتملتر است. شرکتهای کمی هستند که چنین هسته تجاری پرسودی داشته باشند؛ براساس گزارش بانک سرمایهگذاری کانادایی RBC Capital، تجارت تبلیغات و جستوجوی گوگل احتمالا حاشیه سودی بیش از 60 درصد دارد و بیش از 70 درصد از بازار این بخش را در اختیار دارد. در سال 2014 تجارت تبلیغات این شرکت 89درصد از درآمد 66 میلیارد دلاری این شرکت را به خودش اختصاص داده است.
در طولانیمدت البته آلفابت با خطرهای کمی مواجه خواهد شد. رگولاتورهای اروپایی از متهم کردن گوگل به سوءاستفاده از قدرتش در بازار برای ترویج محصولاتش در نتایج جستوجو عقب مینشینند. به هر حال گوگل باید تا هفدهم آگوست پاسخ مناسبی برای این اتهامات ارائه کند. از طرفی تبلیغات در صفحات کوچک گوشیهای موبایل، جایی که مردم زمان بیشتری را برای آن صرف میکنند، همچنان به اندازه تبلیغات روی کامپیوترهای رومیزی سودآور نیستند. این خبرهای مربوط به تغییرات جدید در گوگل ممکن است در ماههای آینده رضایت بیشتری را با خودش برای سرمایهگذاران به همراه آورد، اما در طول زمان گوگل احتمالا با فشارهایی برای سادهتر کردن ساختارش مواجه خواهد شد.
شرکتهای چندشاخهای که تجارتهای مختلفی را با نرخ رشد متفاوت اداره میکنند، چندان نظر موافق سرمایهگذاران را جلب نمیکنند. البته در این میان موارد استثنایی مانند شرکت Berkshire Hathaway وارن بافت هم وجود دارد. این در حالی است که بعضی از شرکتهای تکنولوژی قدیمیتر مانند HP یا eBay همراه با PayPal حرکتهایی برای جمع کردن تجارتهای مختلفشان جهت تبدیل شدن به شرکتهای مجزا انجام دادهاند.
با توجه به چنین صنایع مختلفی، گوگل در کنار Facebook و Amazon سعی دارند از General Electric الگو برداری کنند؛ یک شرکت با چند شاخه صنعتی و قدیمی که سالها است بخشهای غیرمرتبطش را جدا کرده است. سرمایهگذاران با اینکه چندان دوست ندارند اما همچنان ساختارهای گسترده غولهای اینترنتی را تا زمانی که آنها بتوانند به رشد سریع و سودآوری خود ادامه دهند، میپذیرند. اعلام خبر تشکیل و راهاندازی شرکت آلفابت توسط گوگل قدمی به سمت موثرتر شدن عملکرد این شرکت است، اما انتظار میرود آخرین قدم هم نباشد.