مفهوم اینترنت و آجرهای اولیهی آن، 30 سال پیش بوجود آمد. از زمانی که با اینترنت «دایلآپ» سر و کله میزدیم بیش از یک دهه نمیگذرد. حالا با وجود گوشیهای هوشمند در جیب و ساعتهای هوشمند بر دست که همیشه به اینترنت پرسرعت متصل هستند، گویی در دنیایی متفاوت به سر میبریم. ولی آینده چگونه خواهد بود؟ آیا ممکن است اینترنت از زمین فراتر برود و به فضا برسد؟ اگر خواستیم روزی به سفرهای فضایی برویم یا بر روی سیارهای دیگر زندگی کنیم، اینترنت همراه ما خواهد بود؟
مفهوم اینترنت و آجرهای اولیهی آن، ۳۰ سال پیش بوجود آمد. از آن زمان تا کنون، اینترنت تغییر و تحول زیادی کرده است و اساسا اینترنت امروزی ما، با آن زمان قابل مقایسه نیست. از زمانی که با اینترنت «دایلآپ» سر و کله میزدیم بیش از یک دهه نمیگذرد. زمانی هر بار برای اتصال به شبکه، باید کامپیوتر پر سر و صدای خود را روشن میکردیم و با یک مراسم ویژه به اینترنت آهسته و اعصاب خردکن متصل میشدیم. حالا با وجود گوشیهای هوشمند در جیب و ساعتهای هوشمند بر دست که همیشه به اینترنت پرسرعت متصل هستند، گویی در دنیایی متفاوت به سر میبریم.
ولی آینده چگونه خواهد بود؟ بیش از این میتوانیم چه چیزی را از اینترنت انتظار داشته باشیم؟ آیا ممکن است اینترنت از زمین فراتر برود و به فضا برسد؟ اگر خواستیم روزی به سفرهای فضایی برویم یا بر روی سیارهای دیگر زندگی کنیم، اینترنت همراه ما خواهد بود؟ شاید کسی بهتر از «وینت سرف» (Vint Cerf) که به پدر اینترنت هم شهرت دارد، از این موضوع خبر نداشته باشد. او بزرگ شدن کودک خود را دیده و اکنون میتواند آیندهی آن را پیشبینی کند. وینت سرف از آیندهی اینترنت بر روی زمین و برقراری آن در منظومهی شمسی میگوید.
وقتی اینترنت در سال ۱۹۸۳ شروع به کار کرد. ایدهی اینکه بتوانیم کامپیوترهای قدرتمندی را در جیبهایمان داشته باشیم تنها متعلق به فیلمهای علمی-تخیلی بود. ولی این رویا محقق شد، کامپیوترهای جیبی ما به اینترنت متصل شدند. اینترنت از گوشیهای هوشمند نیز فراتر رفت و به اشیاء هوشمندی رسید که میتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. به این پدیده، «اینترنت اشیاء» میگوییم. اینترنت اشیاء اکنون نیازمند پروتوکلهای استانداردی است که به محصولات شرکتهای مختلف اجازه بدهد خیلی آسان با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
به زودی، خودروها، ساختمانها، شهرها و حتی آدمها، دارای سختافزارها و نرمافزارهایی خواهند بود که میتوانند در یک شبکه با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. در چنین محیطی، ماشینهایی که میتوانند بیاموزند و کارهایی را به صورت خودکار انجام بدهند، نقش مهمی ایفا خواهند کرد. البته منظورم روباتهای کمهوش امروزی نیست، منظورم دستگاههایی کاملا هوشمندتر است که توانایی یادگیری دارند.
وقتی ما اشیاء مختلف را در یک شبکه به یکدیگر متصل میکنیم، ایمنی و حفظ حریم خصوصی از چالشهای اصلی زندگی ما میشود. غیر ممکن است بتوانیم جلوی سوء استفاده را بگیریم، ولی میتوانیم آن را شناسایی و کنترل کنیم. ما باید به فناوریهایی برسیم که امنیت بیشتری به همراه آورند و بتوانند هویت افراد را مشخص کنند. بعلاوهی اینکه کشورها باید معاهداتی را برای پیگیری جرمهای سایبری امضا کنند. بدین ترتیب میتوان از جرایم سایبری بینالمللی جلوگیری کرد.
اکنون فقط ۳ میلیارد نفر در دنیا به اینترنت متصل هستند، این همهی مردم دنیا نیستند و بنابراین کار زیادی در پیش داریم.
در آینده، نه تنها اینترنت در همه جای کرهی زمین در دسترس خواهد بود، بلکه از زمین هم فراتر میرود و به منظومهی شمسی میرسد. یک نمونهی آزمایشی اینترنت اکنون در ایستگاه فضایی بینالمللی وجود دارد. بدین ترتیب که فضانوردان در ایستگاه فضایی به طور کامل به اینترنتی که روی زمین وجود دارد، دسترسی دارند. این فضانوردان به راحتی و به صورت روزانه، بر روی شبکههای اجتماعی خود مینویسند و به مردم پاسخ میدهند.
ما اکنون تا حدودی میتوانیم با فضاپیماهایی که به مریخ فرستادهایم تبادل اطلاعات کنیم، با این حال این اینترنت واقعی نیست. در آینده ما اینترنت بین سیارهای واقعی خواهیم داشت. اینترنتی که تمام فضاپیماها، مدارگردها، سطحنوردها و سطحنشینهایی که تا به حال به جایجای منظومهی شمسی فرستادهایم، میتوانند به عنوان دستگاههای رله کنندهی سیگنالهای آن عمل کنند.
در آینده اینترنت به فراسوی زمین هم میرسد و میتوانیم در سراسر منظومهی شمسی سیگنالهای اینترنت را دریافت کنیم.
یکی از مشکلات اصلی در برقراری اینترنت بین سیارهای، غیر قابل اطمینان بودن، تاخیر و قطعی زیاد در تبادل سیگنال است. برای مواجهه با تاخیرها و قطعی شبکهی اینترنت فضایی، ما به پروتوکلهای جدید و خیلی بهتری احتیاج خواهیم داشت. من به تازگی در پروژهای شرکت داشتم که در آن، از پروتوکل جدیدی به نام «باندل پروتوکل» (Bundle Protocol) استفاده میشد. پروتوکلی که در آن، قطعیهای مکرر شبکه در نظر گرفته شده است.
وقتی شبکه قطع میشود، این پروتوکل جدید میتواند بستههای داده را نزد خود نگه دارد، تا وقتی که دوباره اتصال ایمن برقرار شد آنها را ارسال کند. سازمان ملل در حال کار کردن بر روی این پروتوکل است تا آن را به عنوان یک استاندارد تعیین کند و بدین ترتیب از این اینترنت در اکتشافات فضایی سرنشیندار و بیسرنشین استفاده شود. ما زمانی که اینترنت را راهاندازی کردیم، در نظر داشتیم که این پدیده، شبکهی شبکهها باشد و بتواند در طول زمان گسترش یابد، این چنین نیز خواهد شد.