معاون فناوری مرکز ملی فضای مجازی: معضل ترافیک اینترنت نیاز به برنامه‌ریزی دارد
«بر اساس مطالعات جدید مؤسسه سیسکو، عصر پیش رو، عصر «زتابایت» نامگذاری شده است و رشد سریع وسایل ارتباطی بی‌سیم و سیار و نیز افزایش تبادل اطلاعات با حجم بالا در بستر اینترنت، موجب افزایش حجم ترافیک شبکه اینترنت تا مرز زتابایت (1000 اگزابایت) میشود.»
دکتر عباس آسوشه معاون فناوری مرکز ملی فضای مجازی با بیان مطلب فوق گفت: بر اساس پیش‌بینی‌های انجام شده در عصر زتابایت، ترافیک اینترنت دستگاه‌هایی مانند تلویزیون، تبلت، اسمارت فون و سایر دستگاه‌های هوشمند (مانند M2M)، تا 250 درصد افزایش می‌یابد. معاون فناوری مرکز، رشد ترافیک اینترنت در دو دهه اخیر را بسیار چشمگیر دانست و اظهار داشت: در این دوره ترافیک روزانه از حدود 100گیگابیت در سال 1992 به 100گیگابیت برثانیه در 2002 و در 2014 به 16 هزار و 144 گیگابیت برثانیه، افزایش یافته است.
وی افزود: بر این اساس، ترافیک جهانی اینترنت در سال 2019 معادل 66 برابر حجم کل اینترنت جهانی در سال 2005 خواهد بود و سرانه ترافیک اینترنت نیز به 37 گیگابیت در سال 2019 خواهد رسید. سرانه این مقدار در سال 2014 برابر 5/15 گیگابیت بوده است.
آسوشه با تأکید بر اینکه ساعت شلوغی ترافیک اینترنت یا شلوغ‌ترین بازه زمانی 60 دقیقه‌ای در یک روز، با سرعتی بیش از میانگین ترافیک اینترنت رشد می‌کند، گفت: طی سال‌های 2014 تا 2019، ساعت شلوغی ترافیک اینترنت 37 درصد، افزایش می‌یابد در حالی که میانگین ترافیک 29 درصد رشد خواهد داشت. برهمین اساس در سال 2019، ساعت شلوغی ترافیک اینترنت 4/1 پتا بیت بر ثانیه و میانگین ترافیک اینترنت به 414ترا بیت بر ثانیه، افزایش می‌یابد.
استاد دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به پیش‌بینی‌های انجام شده، گفت: در سال 2019 ترافیک شبکه‌های دسترسی درون شهری (مترو) بیش از ترافیک‌های دور برد بوده، به طوری که 66 درصد ترافیک شبکه IP در سال 2019 از طریق همین شبکه‌های دسترسی درون شهری انجام خواهد شد. وی افزود: رشد بالاتر شبکه‌های مترو به دلیل افزایش معنادار نقش شبکه‌های توزیع محتوا است که ارتباط‌های دوربرد را حذف کرده و ترافیک را به نقاط گلوگاهی منطقه‌ای و مترو منتقل می‌کند.
بر این اساس، در سال 2019 حدود 62 درصد از کل ترافیک اینترنت و همچنین دو سوم ترافیک شبکه IP، از طریق شبکه‌های توزیع محتوا، منتقل خواهد شد. این استاد دانشگاه با اشاره به افزایش پنج برابری ترافیک IP جهانی، در پنج سال گذشته، تأکید کرد: ترافیک سالانه IP در سال 2016 از مرز یک زتابایت فراتر رفته و در سال 2019 به 2 زتابایت در سال خواهد رسید، همچنین در پنج سال آینده نیز با نرخ رشد سالانه ترکیبی 23 درصد؛ میزان ترافیک IP سه برابر خواهد شد، به طوری که ترافیک سرانه IP از 8گیگابایت در سال 2014 به 22 گیگابایت در سال 2019، افزایش می‌یابد.
انتقال به نسخه ششم
آسوشه، افزایش قابلیت دستگاه‌های پذیرنده نسخه ششم IP و انتقال از نسخه چهارم آن به نسخه ششم را موجب بهتر شدن قابلیت‌های محتوایی و اپراتورهای اجرایی در شبکه دانست و اظهار داشت: بر اساس پیش‌بینی‌های به عمل آمده، تعداد دستگاه‌های سیار و ثابت با قابلیت نسخه ششم IP، با نرخ رشد ترکیبی سالانه 26 درصد از 3 میلیارد در سال 2014 به 10 میلیارد دستگاه در سال 2019 خواهد رسید.
این بدان معناست که در سال 2019، 41 درصد از تجهیزات ثابت و سیار شبکه، قابلیت نسخه ششم IP را خواهند داشت این میزان در سال 2014، برابر 22 درصد بوده است. وی با اشاره به اینکه در سال 2019 تعداد 5/4 میلیارد گوشی هوشمند همراه و تبلت، معادل 81 درصد گوشی‌های هوشمند وتبلت، به قابلیت نسخه ششم IPمجهز خواهند بود، گفت: این نسبت‌ها در سال 2014 به ترتیب برابر 4/1 میلیارد و 56 درصد بوده است، بنابراین تعداد ارتباطات دستگاه‌های هوشمند با قابلیت نسخه ششم IP نیز با نرخ رشد ترکیبی سالانه 64 درصد در سال 2019، به 2/2 میلیارد افزایش می‌یابد.
وی اضافه کرد: بر این اساس پیش‌بینی میشود در سال 2019، اگر 60 درصد از دستگاه‌های با قابلیت نسخه ششم IP به طور فعال به شبکه متصل شوند، ترافیک نسخه ششم IP با 7/45 اگزابایت در ماه، سهمی معادل 34 درصد از کل ترافیک اینترنت را به خود اختصاص خواهند داد.
معاون فناوری مرکز ملی فضای مجازی اعتقاد دارد با افزایش وسایل قابل اتصال به شبکه و بهبود قابلیت‌های آنها، سرانه ترافیک از 8 گیگابایت در سال 2014 به 22 گیگابایت در سال 2019 خواهد رسید، یعنی در سال 2019 دو سوم ترافیک شبکه ناشی از تجهیزاتی به غیر از رایانه شخصی، است. بدین ترتیب در سال 2014، حدود 40 درصد کل ترافیک، از تجهیزاتی بجز رایانه شخصی بوده است که این نسبت در سال 2019، به 67 درصد خواهد رسید.
آسوشه سهم ارتباطات دستگاه‌های هوشمند تا سال 2019 را برابر43 درصد از کل اتصالات دانست و اظهار داشت: این کاربرد با نرخ رشد ترکیبی سالانه 26 درصد و 10 میلیارد ارتباط تا سال 2019، رشدی معادل سه برابر کاربردهای دیگر را تجربه خواهد کرد و در رده دوم، تبلت‌ها و تلفن‌های هوشمند از نرخ رشد 17درصدی برخوردار هستند، بر این اساس متوسط سرانه دستگاه‌ها و اتصالات طی سال 2013 تا 2018، از نرخ رشد ترکیبی 4/10 درصد برخوردار است.
وی با تأکید بر اینکه دستگاه‌های ویدئویی سیار، تأثیر بسزایی روی افزایش ترافیک دارند، گفت: در حال حاضر ارسال ویدئو به صورتHD از طریق تلویزیون‌های تعاملی، بیشترین ترافیک را نسبت به کل مصارف خانگی به خود اختصاص داده است که با گسترش تماشای ویدئو در تبلت‌ها و گوشی‌های هوشمند، این محتوا بیشترین ترافیک را به خود اختصاص می‌دهد. بنابر این تا سال 2019، تبلت‌ها و گوشی‌های هوشمند، 24درصد از ترافیک اینترنت را به خود اختصاص خواهند داد، این در حالی است که این میزان در سال 2014، برابر 6 درصد بوده است.
عامل اصلی افزایش ترافیک جهانی اینترنت
این مقام مسئول، مهمترین علت افزایش ترافیک جهانی اینترنت را افزایش تبادل داده‌های حجیم از جمله محتوای ویدئویی با کیفیت دانست و افزود: پیش‌بینی میشود در سال 2019 در هر ثانیه حدود یک میلیون دقیقه محتوای ویدئویی از طریق شبکه IP ارسال شود، ضمن اینکه سهم ترافیک ویدئو IP، از 67 درصد در سال 2014، به 80 درصد کل ترافیک (تجاری و مصرفی) در سال 2019 خواهد رسید. به عبارتی رشد سریع ویدئوی اینترنتی به اندازه‌ای است که ترافیک ویدئوی درخواستی در سال 2019، معادل 7 میلیارد DVD در هر ماه خواهد بود.
وی، نرخ رشد ترکیبی سالانه برای ترافیک IPتجاری طی سال‌های 2014 تا 2019 را حدود 20 درصدعنوان کرد و گفت: افزایش نفوذ ارتباطات ویدئویی در بخش اقتصادی و سرمایه‌گذاری در این حوزه موجب میشود طی سال‌های 2014 تا 2019، ترافیک IP در حوزه کسب و کار، رشد 2 برابری داشته باشد. آسوشه روند رشد ترافیک منطقه‌ای را مورد اشاره قرار داده و گفت: بیشترین رشد ترافیک IP تجاری با 26 درصد، مربوط به منطقه خاورمیانه و آفریقا است که بیشتر از میانگین رشد جهانی (20 درصد) است، ولی از نظر حجم ترافیک، آسیا و اقیانوسیه بیشترین مقدار ترافیک IP تجاری را در سال 2018 خواهند داشت که برابر با 5/9 اگزابایت در ماه پیش‌بینی شده است و امریکای شمالی با 8 اگزابایت در ماه، در جایگاه دوم قرار خواهد گرفت.
وی افزود: بیشترین حجم ترافیک اینترنت در سال 2019 در منطقه آسیا و اقیانوسیه و بعد از آن متعلق به امریکای شمالی است و کمترین حجم ترافیک اینترنتی و بیشترین نرخ رشد (44 درصد) متعلق به منطقه خاورمیانه و آفریقا است.
معاون فناوری مرکز ملی فضای مجازی، دو برابری پهن باند در سال 2019 را ناشی از تمایل کاربران برای استفاده از محتوای ویدئویی با کیفیت HD دانست و گفت: تأمین پهنای باند بالا از نیازمندی‌های اصلی کاربران خواهد بود و بر این اساس، سرعت پهنای باند ثابت از 3/20 مگابیت بر ثانیه در سال 2014، به 5/42 مگابیت بر ثانیه در سال 2019، افزایش خواهد یافت.
آسوشه با اشاره به اینکه در حال حاضر ترافیک داده تلفن همراه در کل جهان، 4 درصد کل ترافیک را تشکیل می‌دهد که این میزان در سال 2019 به 14 درصد خواهد رسید، اظهار داشت: در سال 2014، بیشترین سهم ترافیک IP متعلق به تجهیزات با سیم و برابر 54 درصد بوده است ولی در روندی رو به رشد، در 2016، تجهیزات ثابت (باسیم) 47 درصد و وسایل WiFi و همراه، 53 درصد ترافیک شبکه IP را تأمین خواهند کرد. بنابراین ترافیک داده موبایل، در فاصله سال‌های 2014 تا 2019، ده برابر خواهد شد.
سهم تلفن همراه از ترافیک جهانی اینترنت
وی افزود: بر این اساس نرخ رشد سالانه ترکیبی برای ترافیک داده‌های تلفن همراه 57 درصد بوده و در سال 2019 به 3/24 اگزابایت در هرماه خواهد رسید. درنتیجه در فاصله سال‌های 2014 تا 2019، ترافیک داده تلفن همراه سه برابر سریع‌تر از ترافیک IP ثابت، رشد خواهد داشت.
آسوشه به سایر روندهایی که پتانسیل ایجاد رشد ترافیک شبکه را داراست، اشاره کرد و گفت: بیشترین رشد ترافیک زمانی رخ می‌دهد که مشترکان، برنامه‌های برخط را به برنامه‌های برون خط و همچنین پخش گسترده (تبادل چند به چند) را به تبادل تکی (تبادل یک به یک) ترجیح دهند.
وی افزود: استفاده از تلویزیون‌های نسل آینده (Ultra HD TV) و ویدئوی کروی (spherical video) نیز از جمله روندهایی است که موجب رشد ترافیکی می‌شوند. معاون فناوری مرکزملی فضای مجازی، با اشاره به روند تغییرات ترافیک شبکه‌های IP مبتنی بر کاربری تجهیزات و زیرساخت‌های ارتباطی نوظهور طی سال‌های آتی، که با نرخ رشد متفاوت در همه مناطق جهان درحال شکل‌گیری است، اظهار امیدواری کرد که با راه‌اندازی و عملیاتی شدن شبکه ملی اطلاعات برای مدیریت یک شبکه‌سراسری اطلاعاتی و ارتباطی ملی در کشور، کاهش شکاف دیجیتالی در جامعه و مدیریت صحیح و پاسخگویی به تقاضای فزاینده، کشورمان آمادگی لازم را برای مواجهه با شرایط آتی، داشته باشد.