سیستمهای پیشرفته پردازش ابری به صورت لحظه به لحظه کلان دادههای جمعآوری شده از حسگرها و دستگاههای مانیتورینگ را مورد تحلیل قرار میدهد تا وضعیت جزر و مد آب را بررسی کند. برای آنکه اطلاعات این مرکز دقت کافی را داشته باشد، صدها حسگر بیسیم در تالاب ونیز نصب شده است تا هر لحظه دادهها از آن جمعآوری شود.
مرکز OpenDataVenezia با آغاز طرح گسترده خود از تمام خانوادهها و سازمانها درخواست کرده است حسگرهای کوچک، سبک و خورشیدی که هر چند دقیقه یکبار به صورت بیسیم دادههای مورد نیاز را به مرکز مربوطه انتقال میدهند، در گوشهای نصب کنند تا سرورهای مربوطه به صورت دائم بتوانند سطح آب را در تالاب ونیز اندازه بگیرند سپس این اطلاعات در یک مرکز داده جمعآوری میشوند و روی توئیتر به انتشار میرسند تا هر یک از مردم ونیز بتوانند وضعیت محل سکونت خود و منطقه پیرامون را با جزئیات کامل تحلیل کنند.
حسگرهای هوشمند تاکنون در سه خانه مرکز تاریخی ونیز نصب شدهاند و مرکز OpenDataVenezia پیشبینی میکند تا پایان سال 2015 بیش از 90 درصد ساختمانهای مستقر در این تالاب به حسگر هوشمند مجهز شوند. یکی از این حسگرها دادههای مربوط به تغییرات سطح آب را از داخل یک هتل مخابره میکند، حسگر دیگر در یک شرکت نصب شده است و حسگر سوم را هم یک خانواده ونیزی در منزل خود قرار داده است. این مرکز همچنین در نظر دارد در مناطق عمومی نیز صدها حسگر هوشمند خود را نصب کند تا به عبارت دیگر تمام مناطق ونیز زیر نظر دادهها مدیریت شوند
جزیره «سن فرانچسکو» که در تالاب ونیز واقع شده است یکی از جاذبههای توریستی ایتالیا محسوب میشود و بهواسطه کلیسای قدیمی خود هزاران جهانگرد را به این منطقه میکشاند. در سال 1220 پس از جنگهای صلیبی این جزیره به یک مکان مقدس تبدیل شد و از آن زمان به بعد ونیز مورد توجه جهانیان قرار گرفت. اگرچه «سن فرانچسکو» و دیگر جزایر منطقه ونیز محبوبیت فراوان دارند، ولی جزر و مد باعث شده است در معرض خطر جدی قرار بگیرند و احتمال غرق شدن آنها بیش از هر زمان دیگر افزایش یابد. از اینرو گروه OpenDataVenezia طرح بزرگی را با نام Acqualta پیش میبرد تا به کمک فناوری بتواند جلوی غرق شدن ونیز و جزایر اطراف آن را بگیرد.
هر شهروند یک حسگر هوشمند
گـروه OpenDataVenezia سیستمهای پیشرفته پردازش ابری راهاندازی کرده است و به صورت لحظه به لحظه کلان دادههای جمعآوری شده از حسگرها و دستگاههای مانیتورینگ را مورد تحلیل قرار میدهد تا وضعیت جزر و مد آب را بررسی کند. برای آنکه اطلاعات این مرکز دقت کافی را داشته باشد، صدها حسگر بیسیم در تالاب ونیز نصب شده است تا هر لحظه دادهها از آن جمعآوری شود.
پدیده «سطح بالای آب» در ونیز مشکلات بسیار جدی را برای ساکنان منطقه ایجاد کرده و جزر و مد حتی باعث شده است در بخشهای اعظم شهر ونیز سطح آب تا 1/5 متر افزایش یابد. طی چند دهه اخیر میانگین افزایش سطح آب در جریان جزر و مد 100 درصد افزایش یافته است و از اینرو دانشمندان تنها راه نجات ونیز را کمک گرفتن از فناوری میدانند.
پروژه Acqualta فناوریهای مختلف را به کار میگیرد و اهداف متفاوتی را پیشرو دارد. «لوکا کورساتو» مدیر مرکز OpenDataVenezia در این خصوص گفت: «ما میخواهیم هر شهروند در این منطقه را به یک حسگر هوشمند تبدیل کنیم. درگیری تمام ساکنان یک منطقه برای تولید دادههای کاربردی طرحی است که برای نخستین بار در جهان به اجرا درمیآید. این یک رهیافتی است که در آن از آخر به اول میرسیم تا در آن دادهها به یک منبع قابل اشتراک بین تمام شهروندان تبدیل شوند. این طرح با نگاه سنتی که در آن اطلاعات توسط یک مرکز مسئول تولید و مدیریت میشدند کاملاً متفاوت است».
بنابراین، این مرکز با آغاز طرح گسترده خود از تمام خانوادهها و سازمانها درخواست کرده است حسگرهای کوچک، سبک و خورشیدی که هر چند دقیقه یکبار به صورت بیسیم دادههای مورد نیاز را به مرکز مربوطه انتقال میدهند، در گوشهای نصب کنند تا سرورهای مربوطه به صورت دائم بتوانند سطح آب را در تالاب ونیز اندازه بگیرند سپس این اطلاعات در یک مرکز داده جمعآوری میشوند و روی توئیتر به انتشار میرسند تا هر یک از مردم ونیز بتوانند وضعیت محل سکونت خود و منطقه پیرامون را با جزئیات کامل تحلیل کنند. زمانی که سطح آب بهواسطه جزر و مد کمتر از 60سانتیمتر بالا میآید، توئیتها هر نیم ساعت یکبار منتشر میشوند و وقتی که جزر و مد به بیشترین سطح خود میرسد هر یک دقیقه یکبار توئیتها انتشار مییابند.
بر اساس این طرح که بتازگی آغاز شده است، حسگرهای هوشمند تاکنون در سه خانه مرکز تاریخی ونیز نصب شدهاند و مرکز OpenDataVenezia پیشبینی میکند تا پایان سال 2015 بیش از 90 درصد ساختمانهای مستقر در این تالاب به حسگر هوشمند مجهز شوند.
یکی از این حسگرها دادههای مربوط به تغییرات سطح آب را از داخل یک هتل مخابره میکند، حسگر دیگر در یک شرکت نصب شده است و حسگر سوم را هم یک خانواده ونیزی در منزل خود قرار داده است. این مرکز همچنین در نظر دارد در مناطق عمومی نیز صدها حسگر هوشمند خود را نصب کند تا به عبارت دیگر تمام مناطق ونیز زیر نظر دادهها مدیریت شوند.
کورساتو در این خصوص گفت: «بهترین اتفاق این است که حسگرهای هوشمند با فاصله زیاد از یکدیگر نصب شوند تا سطح دقت سیستمهای تحلیلی افزایش یابد و کارشناسان بهتر از وضعیت تغییر سطح آب در تالاب باخبر شوند».
فناوری ناجی
«اورسته ونیر» مدیر شرکت Eraclit که در ساخت این حسگرها مشارکت داشته است توضیح داد که هزینه میزبانی و پشتیبانی از هر حسگر هوشمند بسیار کم است و دادههای به دست آمده به قدری ارزش دارند که به کمک آنها میتوان جلوی خسارتهای چند میلیارد یورویی به این منطقه را گرفت. ونیر تولید این حسگرها را پس از سیلابهای عظیم منطقه ونتو در سال 2010 میلادی آغاز کرد و بر اساس آن خانههای مستقر در نزدیکی رودخانهها به طور کامل از بین رفتند و 4 هزار و 500 نفر هم از ساکنان منطقه مجبور شدند محل زندگی خود را ترک کنند. ولی پس از گذشت 5 سال یک دستگاه بسیار کوچک ساخته شد تا جلوی این همه خسارت گرفته شود.
حسگر شرکت Eraclit ابتدای امسال در رودخانههای منطقه ونتو نصب شد و از آن زمان به بعد مسئولان به صورت لحظه به لحظه وضعیت جریان آب را زیر نظر گرفتند تا جلوی بروز اتفاقات مشابه گرفته شود. این حسگرها هماکنون با اندکی تغییر برای ونیزیها مورد استفاده قرار میگیرند تا از این طریق بجز جلوگیری از بروز خسارتها، امکان غرق شدن این شهر آبی هم از بین برود.
ونیز هماکنون استفاده از حسگرهای سبک و ارزان خود را به دولتهای مختلف در سراسر جهان پیشنهاد داده است و میگوید که مردم عادی برای نصب و راهاندازی آن نیاز به هیچ گونه دانش تخصصی ندارند. دولت ایتالیا با انجام بررسیهای گسترده بین سالهای 2010 تا 2015 میلادی به این نتیجه رسیده است که حسگر هوشمند تنها راهی است که میتواند ونیز را از غرق شدن نجات دهد و جلوی بروز خسارات ناشی از سیلابها را بگیرد.
از طرف دیگر کشورهایی مانند انگلستان، اسپانیا و فرانسه که بارندگی در آنها زیاد است، با در اختیار گرفتن این حسگرها موافقت کردهاند.
البته طرح Acqualta فقط محدود به حسگرهای هوشمند نمیشود و دولت ایتالیا با اختصاص سرمایهای بالغ بر 900 میلیون یورو انواع فناوریها را به کار گرفته است تا از این طریق بتواند ونیز را نجات دهد. برای کارآمدی هرچه بیشتر این طرح، اعضای مرکز OpenDataVenezia با شهرداری ونیز همکاریهای نزدیکی را آغاز کردهاند؛ به نحوی که برخی از کارمندان این مرکز به صورت دائم در شهرداری مشغول به کار شدهاند، برخی دیگر به سیاستگذاران این شهر کمک میکنند و مابقی با اجرای برنامه دادههای آزاد اثرگذاری فناوری در زیرساختهای شهری را بیشتر از همیشه افزایش میدهند.
لازم به ذکر است که مه 2013 تولید داده در ونیز به صورت پیشفرض عمومی شد تا همه مردم در آن سهیم باشند. دسترسی به این اطلاعات هم فقط در موارد حساس و ویژه محدود میشود و به عبارت دیگر همه شهروندان میتوانند در بهبود شرایط زندگی خود سهیم باشند.
«سیمون ونتورینی» شهردار ونیز بر این باور است که شهر او برای نخستین بار در جهان تمام مردم را در رفع مشکلات به صورت هوشمندانه و با کمک فناوری به کار میگیرد و این مسأله باعث شده است مردم تمایل بیشتری به استقرار و استفاده از حسگرهای هوشمند داشته باشند. به گفته شهردار ونیز، هدف اصلی طرح Acqualta این نیست که مراکز تحقیق و توسعه به فعالیت خود پایان دهند و تمرکز فقط بر دادههای عمومی باشد بلکه این طرح میکوشد با مشارکت هرچه بیشتر مردم جلوی افزایش سطح آب بر اثر جزر و مد را بگیرد و امکان غرق شدن ونیز را به کمک فناوریهای هوشمند به صفر برساند.