پس از تجربه اختلالات گسترده اپلیکیشن وایبر و مهاجرت چندمیلیونی کاربران به اپلیکیشن تلگرام که با داشتن امکانات جذاب و منحصر به فرد، گزینه مناسبی برای جایگزینی وایبر به نظر می رسید، خیلی از صاحب نظران پیش بینی می کردند که شاید به زودی چنین اتفاقی هم در مورد تلگرام بیفتد. در همین ارتباط وقتی که از ساعات پایانی سهشنبه، مدیران تلگرام در قالب یک پیام توئیتری، از ممانعت مسئولان ایرانی برای ادامه فعالیت این نرمافزار خبر دادند و اینگونه مدعی شدند که این نرمافزار در ایران فیلتر شده است، موضوع از کار افتادن تلگرام برای کاربرانی ایرانی وارد فاز جدی تری شد.
توییتی که در اکانت رسمی تلگرام در پاسخ به توییتهای مکرر کاربران ایرانی در رابطه با اختلال در سرویس تلگرام منتشر شده از این قرار بود: "متاسفیم. وضعیت سرویس خوب است، اما ارائه دهندگان اینترنت در ایران از چهارشنبه ترافیک تلگرام را محدود کردهاند."
همزمان با این توییت، مدیرعامل تلگرام در پستی که در توئیتر شخصی خود منتشر کرده دریافت ایمیلی از آدرسهای ict.gov.ir و tic.ir با مضمون درخواست همکاری ایران از تلگرام را مورد استناد قرار داده است. لازم به اشاره است که این آدرسها به ترتیب متعلق به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و شرکت ارتباطات زیرساخت است.
هرچند که هنوز نمی توان ادعا کرد تلگرام در ایران فیلتر شده است اما ناگفته پیداست که کارکرد همراه با اختلال این برنامه، کاربران را شدیدا کلافه کرده است. با این حال روابط عمومی وزارت ارتباطات نیز در این باره توضیحاتی به خبرگزاری ایسنا ارائه و تاکید کرد که از سوی این وزارتخانه اقدامی برای فیلتر کردن تلگرام صورت نگرفته است.
محمدرضا فرنقیزاد – مدیرکل روابط عمومی وزارت ارتباطات – در پاسخ به این سوال که «آیا از سوی کمیته تعیین مصادیق مجرمانه رایانهای که مسئولیت فیلتر کردن سایتهای غیرمجاز را برعهده دارد نامهای در این رابطه به وزارت ارتباطات و بطور مشخص به شرکت ارتباطات زیرساخت ارسال شده است؟»، گفت: تاکنون نامهای در این زمینه به دست ما نرسیده است.
البته اختلالات تلگرام در ایران برای بار اول نیست که رخ داده و پیش از این نیز بارها این موضوع تجربه شده است ولی معمولاً هر بار از سوی شرکت تلگرام توئیتی منتشر شده و توضیحاتی درباره دلایل این اتفاقات داده میشد. پیشتر در اغلب موارد، نقص فنی دلیل اختلالات این نرمافزار عنوان میشد اما اینبار بطور مشخص از عبارت «فیلتر شدن» استفاده شده است؛ ادعایی که البته روابط عمومی وزارت ارتباطات، صورتگرفتنِ آن از سوی این وزارتخانه را رد میکند.
گفتنی است که از چندی پیش با فعال شدن امکاناتی نظیر ربات و کانال در تلگرام، حاشیه های جدیدی در ارتباط با این برنامه ایجاد شد که در پی آن وبسایت «گرداب» وابسته به سازمان بررسی جرایم سازمانیافته چنین نوشت: "ارائه استیکرهای غیراخلاقی یا ساخت استیکر با تصاویر کاربران دیگر، نخستین حاشیه این نرمافزار بود. در حالیکه گمان میرفت این اقدامات باعث خواهد شد که کاربران ایرانی نتوانند از تلگرام استفاده کنند اما موضوع با همکاری شرکت مذکور، ختم به فیلتر نشد. واضح است که مدیران تلگرام نیز نمیخواهند حجم بالای مخاطبان ایرانی خود و منافعی که از این ناحیه به آنان میرسد، را از دست بدهند.
اکنون پس از غیر فعال شدن این امکان، دو امکان ایجاد ربات و کانال، محلی برای جولان برخی افراد سودجو شده است؛ عدهای که به صورت فردی یا سازماندهیشده در پی نشر محتوای خاص روی گوشیهای مردم هستند؛ محتوایی که به نظر میرسد با همه بندهای فهرست مصادیق محتوای مجرمانه (موضوع ماده 21 قانون جرایم رایانهای)، قابل تطبیق است. از طرفی تعدادی از سایتهای معاند نیز اقدام به راهاندازی کانال در تلگرام کردهاند؛ اقدامی که میتوان آن را در راستای پروژه نفوذ دشمن نیز ارزیابی کرد."
این در حالی است که بر اساس اطلاعیه منتشر شده از سوی شرکت ارتباطات زیرساخت، مبنی بر «قطع مسیر اینترنت ترکیه و باب المندب» ممکن است مشکلات اتصال به شبکه تلگرام نیز مربوط به همین اختلال باشد.