درآمد فوتبال از هواداریِ پیامکی چقدر است؟
پروژه‌ای که چند ماه قبل از جام‌جهانی ۲۰۱۴ برای حمایت از تیم‌ملی راه‌اندازی شد، حالا در سطح وسیع‌تری پیگیری میشود تا حدی که استقلال و پرسپولیس نیز به سودی که از این طریق به دست می‌آید، برای گذراندن حیات خود چشم دوخته‌اند.
روزنامه شهروند در ادامه آورده است: صحبت از باشگاه‌های هواداری فوتبال است که این روزها شاید خیلی از مردم درگیر خودش کرده اما نکته‌ای که وجود دارد، مبهم بودن شکل کمک هواداران از این طریق به باشگاه‌ها و فدراسیون‌های مورد علاقه خود است. در ادامه به بررسی چگونگی فعالیت دست‌اندرکاران این پروژه پرداخته‌ایم.
استارت با تیم ملی
قبل از جام‌جهانی ۲۰۱۴ بود که برای اولین‌بار در ایران پروژه‌ای به نام باشگاه هواداری تیم ملی به وجود آمد. از همان ابتدا هدف از راه‌اندازی این باشگاه، حمایت مادی و معنوی از تیم ملی فوتبال ایران در عرصه‌های بین‌المللی عنوان شد و شرکت فناپ به‌عنوان کنسرسیوم حمایت از تیم‌ملی با مشارکت فدراسیون فوتبال اقدام به راه‌اندازی این باشگاه هواداری کرد.
ماجرا از این قرار است که با ارسال یک پیامک به شماره‌ای مشخص، هر هوادار تیم‌ملی روزانه مبلغ ۱۲۰ تومان از حسابش کم شده و در عوض خدماتی ازسوی باشگاه هواداری تیم ملی دریافت می‌کند. ارایه تخفیف در بهای بلیت مسابقات تیم ملی، ارایه تخفیف خرید اقلام هواداری از فروشگاه تیم ملی، دعوت از اعضا برای شرکت در گردهمایی‌های تیم ملی با حضور ملی‌پوشان، شرکت در قرعه‌کشی‌های در نظر گرفته شده، ارایه کارت هواداری مجازی و ارایه خدمات تشویقی به اعضای باشگاه، از جمله خدماتی است که باشگاه هواداری تیم ملی ادعا کرده به اعضای خود ارایه می‌دهد.
ورود سرخابی‌ها و بلندقامتان
بعد از گذشت بیش از یک سال از راه‌اندازی باشگاه هواداری تیم ملی، ابتدا باشگاه پرسپولیس و سپس استقلال کار خود در فصل جاری را با شرکت اپراتوری لوح مهر (که از زیرمجموعه‌های اپراتور همراه اول است) آغاز کردند. خدماتی که به هواداران این دو باشگاه ارایه میشود، شبیه همان باشگاه هواداری تیم ملی است اما هزینه عضویت در باشگاه‌های هواداری سرخابی ۲۰۰ تومان است. اگر در هفته‌های اخیر یک‌بار برنامه فوتبال برتر را در هنگام برگزاری بازی‌های لیگ برتر تماشا کرده باشید، حسینی مجری غیرورزشی این برنامه را می‌بینید که بارها از هواداران دعوت می‌کند تا در باشگاه هواداری تیم‌های استقلال و پرسپولیس عضو شوند. پیش از این هم در هنگام برگزاری بازی‌های تیم‌های ملی والیبال و بسکتبال در ماه‌های اخیر شاهد چنین اتفاقی بودیم. فعلا این طرح فراگیر تا همین حد پیش رفته و باید دید در آینده به رشته‌های دیگر نیز وارد میشود یا خیر.
نحوه کسب درآمد
وقتی هر هوادار تیم‌های ملی و یا باشگاه‌ها، پیامکی را به سامانه‌های مورد نظر ارسال می‌کنند، روزانه ۱۲۰ یا ۲۰۰ تومان از حساب آنها کسر میشود. البته این مبلغ عضویت به دلخواه هواداران حتی تا سقف ۵ هزار تومان روزانه نیز امکان افزایش دارد که در آن صورت امتیاز هر فرد در قرعه‌کشی افزایش پیدا می‌کند و خدمات بیشتری نیز به هوادار ارایه میشود. این مبالغ اما چگونه تقسیم میشود و چگونه به فدراسیون‌ها و باشگاه‌ها می‌رسد؟ محمودرضا رضایی، یکی از تهیه‌کننده‌های شبکه سوم سیما که با باشگاه هواداری استقلال و پرسپولیس همکاری می‌کند، دراین‌باره به «شهروند» می‌گوید: «صداوسیما در این ماجرا هیچ نقشی ندارد. فقط تهیه‌کننده برنامه موردنظر برای دقایقی از برنامه‌اش که صرف باشگاه‌های هواداری میشود، شاید مبلغی را دریافت می‌کند. همچنین اپراتورهای تلفن همراه صرفاً مبلغ پیامکی که ارسال میشود را با نرخ عادی دریافت می‌کنند. بیشتر این سود به جیب باشگاه‌ها و فدراسیون‌ها می‌رود و بخشی از آن نیز به شرکت‌هایی می‌رسد که این پروژه را اجرا می‌کنند.»
درآمدهای شگفت‌انگیز
به گفته مسئولان باشگاه هواداری تیم‌ملی اعضای این باشگاه به یک میلیون نفر می‌رسند و از طرفی هواداران هر یک از باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس نیز تا دو میلیون نفر تخمین زده می‌شوند. البته به دلیل امکان انصراف آسان از این باشگاه‌ها و پذیرش اعضای جدید، هیچ‌وقت تعداد اعضای باشگاه‌های هواداری ثابت نیست. با این حال اگر تعداد هواداران تیم‌ملی را یک میلیون نفر در نظر بگیریم و این تعداد را در مبلغ روزانه ۱۲۰ تومان ضرب کنیم، به مبلغی حدود ۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون به صورت ماهیانه می‌رسیم که عددی شگفت‌انگیز است. حتی اگر ۶۰۰ میلیون نیز از این مبلغ برای ارسال پیامک اخبار تیم ملی به هواداران در ماه صرف شود، باز هم ۳ میلیارد باقی می‌ماند و جمع این مبالغ در سال، ۳۶ میلیارد خواهد شد. حالا این‌که از این ۳ میلیارد چقدر به فدراسیون و چقدر به شرکت اسپانسر می‌رسد، جای سوال دارد. در باشگاه‌ها نیز با در نظر گرفتن یک میلیون هوادار با هزینه روزانه ۲۰۰ تومانی به مبلغ ۶ میلیارد در ماه می‌رسیم. این مبلغ با ۲ میلیون هوادار می‌تواند به ۱۲ میلیارد در ماه هم برسد که در سال رقمی شگفت‌انگیز را نشان می‌دهد.
ادعاهای متفاوت درباره مبالغ میلیاردی
احسان مظفری‌پور، نماینده شرکت فناپ در قرارداد با فدراسیون، درباره میزان درآمد فدراسیون از طرح مذکور می‌گوید: «سهم شرکت ما در این قرارداد فقط در حد کارگزاری است و اصلا بالا نیست. ما یک شرکت تجاری هستیم اما این حال هدف ما کمک به تیم ملی است و بیشتر درآمد حاصله نصیب فدراسیون میشود. ما کمترین سهم را برای خودمان قائل هستیم.»
عباس ترابیان، دبیر کمیته بازاریابی فدراسیون فوتبال اما نظر دیگری دارد. او به «شهروند» می‌گوید: «ما در سال ۹۳ فعالیت خود را در این بخش آغاز کردیم و در سال اول نیز از نحوه همکاری با شرکت فناپ راضی بودیم. به همین دلیل برای سال دوم نیز ادامه کار دادیم که درصد فدراسیون نیز در این قرارداد کاملا مشخص است. ما در قراردادمان درآمد سالیانه فدراسیون را حداقل ۷ میلیارد تومان در نظر گرفتیم که در سال اول این مبلغ به ۱۰ میلیارد هم رسید. با این حال، این‌که بگویند بیشتر درآمدها به فدراسیون می‌رسد، اشتباه است چون قطعاً مبالغ بیشتری از این طرح به‌دست می‌آورند.»
امکان کلاهبرداری نیست
احسان مظفری‌پور، نماینده فناپ در بخش باشگاه هواداران تیم‌ملی با رد هرگونه سوءاستفاده از هواداران فوتبال، توضیحاتی را به «شهروند» ارایه می‌کند: «فقط چند شرکت در ایران توانایی اجرای چنین پروژه‌ای را دارند و به همین دلیل به‌شدت تحت نظارت هستند. در پیام‌هایی که برای هواداران از لحظه عضویت ارسال میشود، تمام شرایط برای آنها توضیح داده شده و هواداران هر لحظه‌ای که بخواهند، می‌توانند از عضویت خود انصراف دهند. در واقع امکان هیچ‌گونه سوءاستفاده و کلاهبرداری نیست و به همین دلیل در مدت بیش از یک سال حتی یک مورد هم بابت شکایت نداشتیم. سعی می‌کنیم به تمام خدماتی که به هواداران تعهد دادیم، عمل کنیم و فقط شاید در بخش برگزاری همایش‌ها به دلیل محدودیت‌ها کمی دستمان بسته باشد که البته نمونه بارز آن مراسم بدرقه تیم ملی به جام‌جهانی بود.»
مثبت یا منفی؟
قطعا ارایه کمک از سوی هواداران به باشگاه‌ها و تیم‌های ملی از طریق سامانه‌های هواداری بسیار شکیل‌تر از اعلام شماره حساب به هواداران است که چندی پیش از سوی باشگاه پرسپولیس انجام شد. طبق ادعای طاهری، سرپرست باشگاه پرسپولیس ماهیانه 2 و نیم میلیارد تومان از این طریق به این باشگاه واریز میشود که در این صورت می‌توان به حل مشکلات مالی سرخابی‌ها نیز امیدوار بود. این وجه مثبت ماجراست اما برخی ابهامات در نحوه تقسیم درآمد حاصله از عضویت هواداران، نگران‌کننده است. اگر بعد از چند دوره عضویت هواداران نسبت به این‌که مبلغ پرداختی آنها در راه پیشرفت باشگاه محبوبشان یا تیم‌ملی هزینه میشود، بی‌اعتماد شوند، شاید اصل ماجرا که یک نگاه حرفه‌ای پشت آن است هم زیر سوال برود. با این حال باید امیدوار بود که مثل نقل و انتقال بازیکن در فوتبال، نقل و انتقال سود حاصله از باشگاه‌های هواداری به دست واسطه‌ها سپرده نشود.