تلگرام چهارشنبه فیلتر میشود؟
برخی اخبار منتشر شده در روزهای گذشته گویای آن است که کارگروه فیلترینگ روز چهارشنبه در قالب جلسه‌ای به بررسی بحث فیلترینگ تلگرام خواهد پرداخت.
بیش از دو سال از فعالیت دولت یازدهم می‌گذرد و در این مدت برخلاف سالهای قبل که همواره فیلتر و پالایش اولین راهکار دولتها در برخورد با شبکه‌های اجتماعی بوده اما این بار دولت از لزوم فعالیت این شبکه‌ها سخن گفت و بر استمرار فعالیت سالم آنها تاکید کرد.
بدین ترتیب داستان فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی موبایل که در همان ابتدای راه، با فیلتر شدن «وی چت» شروع شده بود در دولت یازدهم با سرعتی کمتر پیش رفت. با این حال طی همین مدت نیز دسترسی به وایبر که به نوعی زمانی محبوب ترین نرم افزار مردم بود، آنقدر با کندی همراه شد که کاربران موج مهاجرت به تلگرام را آغاز کرده و بدین ترتیب در حرکتی خودجوش و البته از روی اجبار که ظاهرا ربطی هم به فیلترینگ نداشت عطای استفاده از وایبر را به لقایش بخشیدند.
حال حدود یک سال از این داستان می گذرد و این روزها دسترسی به تلگرام هم با اما و اگرها، کندی‌ها و اختلالات مختلف همراه شده است. حتی همین هفته گذشته بحث فیلتر شدن این نرم افزار در میان تمام کاربران آن پیچید و از سوی مدیران تلگرام اینگونه مطرح شد که به دلیل مخالفت این شرکت با شنود اطلاعات کاربران، دولت ایران تلگرام را فیلتر کرده است البته وزارت ارتباطات خیلی زود این خبر را تکذیب کرده و اعلام کرد: از سوی این وزارتخانه اقدامی برای فیلتر کردن تلگرام صورت نگرفته است.
محمدرضا فرنقی‌زاد – مدیرکل روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات – در پاسخ به این سوال ایسنا که «آیا از سوی کمیته تعیین مصادیق مجرمانه رایانه‌ای که مسئولیت فیلتر کردن سایت‌های غیرمجاز را برعهده دارد نامه‌ای در این رابطه به وزارت ارتباطات و بطور مشخص به شرکت ارتباطات زیرساخت ارسال شده است؟»، گفت: تاکنون نامه‌ای در این زمینه به دست ما نرسیده است.
ساعاتی پس از این اظهاراتوزیر ارتباطات هم در این باره به صحبت پرداخته و با تاکید بر اینکه ایران درخواستی مبنی بر شنود اطلاعات کاربران نداشته تصریح کرد: ایمیل‌هایی بین همکاران ما و شبکه تلگرام رد و بدل شده و از آنها خواسته شد تا بعضی از کانال‌هایی را که دارای مباحث غیراخلاقی هستند ببندند که این کار قبلا انجام شده بود، اما دو هفته پیش دوباره این کانال‌ها را باز کردند و اگر این شرایط ادامه پیدا کند ما ناچاریم تصمیم کارگروه را اجرا کنیم.
واعظی در عین حال قطعی‌های پیش آمده در سه کانال ارتباط اینترنتی کشور را دلیل کندی‌ها و اختلالات چند روزه تلگرام دانسته و خاطرنشان کرد این اختلالات ربطی به فیلتر شدن ندارد.
وی با اشاره به سیاست‌های دولت در برخورد با شبکه‌های اجتماعی افزود: سیاست دولت این است که هیچ یک از شبکه‌های اجتماعی که مطابق با قوانین جمهوری اسلامی ایران هستند فیلتر نشوند.
وزیر ارتباطات در عین حال بحث فیلترینگ را خارج از محدوده اختیارات وزارت ارتباطات دانست و گفت: کارگروهی تشکیل میشود که مصادیق مربوط به بحث فیلترشدن در آن به تصمیم گذاشته میشود و از طرف این کارگروه اگر سایتی غیراخلاقی و یا دارای تصاویر یا فیلم‌های مستجهن باشد فیلتر میشود و وزارت ارتباطات تنها کارهای فنی آن را برعهده می‌گیرد.
واعظی همچنین با اشاره به اینکه در حال حاضر این نرم افزار در ایران حدود 13 تا 14 میلیون کاربر دارد، تاکید کرد: آنچه طی روزهای گذشته از سوی مدیران تلگرام عنوان شد به نوعی فرار به جلو محسوب می‌شد. ارائه مطالب غیراخلاقی و مستهجن خط قرمز ماست و در این زمینه با هیچ کس تعارف نداریم.
وی در خصوص حد و مرز فعالیت شبکه‌های اجتماعی نیز اظهار کرد: فعالیت این شبکه‌ها تا جایی که سالم باشد و به گونه‌ای باشد که مردم آن را تایید کنند قطع نمی‌شود، اما قطعا اگر این شبکه‌ها از خطوط قرمز گذر کنند فعالیت آنها محدود خواهد شد.
وی همچنین یادآور شد: تلگرام نیز اکنون اعلام کرده که دسترسی به بخش‌های غیراخلاقی در ایران را محدود کرده و دیگر دسترسی به این بخش‌ها برای کاربران امکان‌پذیر نیست.
حال در برخی سایتها اعلام شده است که کارگروه تعیین محتوای مجرمانه رایانه‌ای روز چهارشنبه هفته جاری در قالب جلسه‌ای به بررسی موضوع فیلترینگ تلگرام خواهد پرداخت. نکته دیگر آنکه برخی اعضا از جمله دبیر این کارگروه از مدت‌ها قبل بر لزوم پالایش این شبکه تاکید داشته و طی روزهای گذشته سایت«گرداب» وابسته به سازمان بررسی جرایم سازمان‌یافته با این مقدمه نوشت: ارائه استیکرهای غیراخلاقی یا ساخت استیکر با تصاویر کاربران دیگر، نخستین حاشیه تلگرام بود. در حالیکه گمان می‌رفت این اقدامات باعث خواهد شد که کاربران ایرانی نتوانند از تلگرام استفاده کنند اما موضوع با همکاری شرکت مذکور، ختم به فیلتر نشد. واضح است که مدیران تلگرام نیز نمی‌خواهند حجم بالای مخاطبان ایرانی خود و منافعی که از این ناحیه به آنان می‌رسد، را از دست بدهند.
اکنون پس از غیر فعال شدن این امکان، دو امکان ایجاد ربات و کانال، محلی برای جولان برخی افراد سودجو شده است؛ عده‌ای که به صورت فردی یا سازماندهی‌شده در پی نشر محتوای خاص روی گوشی‌های مردم هستند؛ محتوایی که به نظر می‌رسد با همه بندهای فهرست مصادیق محتوای مجرمانه (موضوع ماده 21 قانون جرایم رایانه‌ای)، قابل تطبیق است.
اینک استفاده از بستر تلگرام برای انتشار محتوای مجرمانه موجب نگرانی سایر کاربران شده است. چرا که با تداوم وضع موجود، احتمال آن وجود دارد که دود بی‌فرهنگی این عده، به چشم همه کاربران برود. بخشی از کاربران با درک این موضوع، در گروه‌های خود مباحثی مانند راه‌اندازی کمپین درخواست از این سایتها برای خروج از تلگرام را مطرح می‌کنند.
اما در خصوص دامنه حمایت دولت از این نرم افزارها هم شاید اشاره ای به صحبت هایرئیس جمهور در مراسم روز ارتباطات سال گذشته بی تاثیر نباشد. حسن روحانی در این مراسم ضمن انتقاد از مقاومت‌هایی که همواره بر سر راه ورود تکنولوژی های جدید در ایران وجود داشته اظهار کرد: امروز ظاهرا غصه دیگر برپا شده است و آن اینکه با اینترنت جوانان کاربر، ایمیل، موبایل و نسل سوم و چهارمش چه کنیم.
وی ادامه داد: من به همه دوستان عرض می‌کنم که به جوانانمان اعتماد کنیم، به نسل جوانمان اعتماد کنیم. جوانان ما دارای فطرت‌های پاکی هستند ایرانشان را تمام وجود دوست دارند. به اسلام و خاندان ائمه اطهار عشق می‌ورزند و فطرت‌شان پاک است حالا در گوشه‌ای، روزی روزگاری، ساعت یا ماهی خطا شود می‌توان آن را برگرداند و قابل بازگشت است چراکه انسان توبه کننده و خداوند نیز بخشنده و رحیم است.
روحانی در عین حال خاطرنشان کرد: این بدان معنا نیست که ما به امنیت ملی فکر نکنیم و اسرار ملی‌مان را که به عنوان یک گوهر تابناک در اختیار ماست، رها کنیم. حتی کشورهای پیشرفته نیز نسبت به مسائل امنیتی ملی‌شان برخی دغدغه‌های خاص دارند.