تأثیرات مثبت و منفی تلگرام بر سبک زندگی ایرانی!
شبکه پیام‌رسان محبوب و پرطرفدار تلگرام که پیش از این در مقاله‌ای مجزا به دلایل محبوبیت آن در کشورمان اشاره کردیم، به پدیده اجتماعی و مهمی تبدیل شده است که می‌توان تأثیرات این شبکه پیام‌رسان را بر سبک زندگی ایرانیان از نگاه روانشناسی، جامعه‌شناسی و حتی فرهنگی بررسی کرد. مسلما سبک زندگی اکثر ما با ورود شبکه‌های اجتماعی و به‌خصوص شبکه‌های اجتماعی همچون اینستاگرام، وایبر، تلگرام و فیس‌بوک دچار تغییرات مثبت و منفی فراوانی شده است اما شبکه‌های پیام‌رسان که محبوب‌ترین آن‌ها در میان ایرانیان تلگرام است، به دلیل دسترسی راحت‌تر و سریع‌تر تأثیرات بیشتری بر روی فرهنگ و سبک زندگی ما گذاشته‌اند. هرچند برخی معتقد هستند که تأثیرات تلگرام بیشتر منفی بوده تا مثبت اما نمی‌توان بی‌انصاف بود و تأثیرات مثبت این پیام‌رسان را نادیده گرفت.
تلگرام نیز همچون تمام شبکه‌های اجتماعی مانند شمشیر دو لبه‌ای است که کاربر هم می‌تواند از آن استفاده مثبت کرده و از تأثیرات مثبت آن در زندگی خود بهره ببرد و هم با استفاده افراطی و خارج از برنامه از این شبکه پیام‌رسان به‌عنوان ابزاری منفی و با تأثیرات سو بهره ببرد. تلگرام شبکه پیام‌رسان پرقدرت، سریع و قابلیت‌های فراوان است که به سبب همین ویژگی‌ها می‌تواند مزایای بسیار داشته و تأثیرات مثبتی را به ارمغان بیاورد.
اولین تأثیر مثبت تلگرام را می‌توان تسهیل ارتباطات جمعی دانست. ایرانیان که پیش از این به کمک تماس‌های تلفنی و پیامک با دوستان و اقوام خود در ارتباط بودند به کمک این پیام‌رسان محبوب می‌توانند هرلحظه با دوستان و خانواده خود در ارتباط باشند، بدون اینکه نگران هزینه آن باشند، بسیاری از خانواده‌ها با تشکیل گروه‌هایی در تلگرام به‌سرعت از حال یکدیگر باخبر شده و باهم تعامل دارند که این مزیتی است که تلگرام برای افراد مهیا کرده است. به غیر از اینکه کاربران می‌توانند با عضویت در گروه‌های مختلف به‌نوعی حضور در اجتماعات بزرگ‌تر و ناشناخته را تجربه کنند و یاد بگیرند که در جوامعی با گوناگونی فرهنگی و تفاوت سلیقه‌ها چگونه باید رفتار کرد.
اما این نکته تنها مزیت و تأثیر مثبت تلگرام بر روی زندگی ما نیست! یکی از مهم‌ترین تأثیراتی که این شبکه بر زندگی اکثر افراد گذاشته است مطلع بودن از اخبار به‌سرعت و بدون نیاز به رسانه‌های مختلف است. در گذشته تماشای تلویزیون، خواندن روزنامه‌های مختلف و خبرگزاری‌ها راه‌هایی بودند که مخاطبان را از اخبار مطلع می‌کردند، راه‌هایی که بسیار وقت‌گیر بوده و کاربران را راضی نمی‌کرد، با این حال به کمک تلگرام و امکان جدید «کانال‌ها» کاربران می‌توانند به‌راحتی اخبار برتر سراسر جهان را به کمک تلگرام رصد کنند و همیشه به‌روز باشند.
هرچند تأثیرات مثبت این پیام‌رسان محبوب بر روی زندگی ما کم نیستند اما تلگرام تنها بر روی زندگی فردی و اجتماعی ما تأثیر نگذاشته چرا که این روزها سبک خرید و اقتصاد را نیز دستخوش تغییر کرده است. بسیاری از کسب‌وکارها در ایران به کمک تلگرام اجناس و خدمات خود را به فروش می‌رسانند و خریداران می‌توانند به‌طور مستقیم با فروشندگان در تلگرام در ارتباط بوده و نقطه نظرات خود را با آن‌ها بدون واسطه در میان بگذارند، روشی مفید که در جوامع شهری و با وجود کمبود وقت، ترافیک و مسافت‌ها خرید را از تمام نقاط ایران ممکن کرده است.
هرچند تلگرام تأثیرات مثبت فراوانی دارد اما استفاده نادرست از این اپلیکیشن پیام‌رسان تأثیرات منفی آن را بارزتر کرده است و بسیاری نیمه‌خالی لیوان این پیام‌رسان را می‌بینند و نیمه‌پر لیوان را فراموش می‌کنند. تأثیرات منفی این پیام‌رسان اغلب ناشی از بهره‌گیری افراطی و مربوط به حریم خصوصی و فردی است. یکی از تأثیرات منفی که تلگرام متهم ردیف اول آن در زندگی افراد است، به خطر افتادن حریم خصوصی است. در واقع به دلیل نا آشنا بودن اکثر افراد، تلگرام به خطری برای حریم خصوصی افراد مبدل شده است.
تأثیر منفی این شبکه پیام‌رسان را (که گاهی در رسانه‌ها منتشر میشود) می‌توان در ماجرای یکی از بازیکنان فوتبال و انتشار عکس‌های خصوصی او و هم‌چنین هک شدن حساب تلگرام یکی از بازیگران زن سینما مشاهده کرد؛هرچند که ناآگاهی و اشتراک تصاویر خصوصی در این شبکه عامل این اتفاقات است. دیگر تأثیر منفی که تلگرام عامل اصلی آن است، نشر اکاذیب در جامعه است، متأسفانه انتشار اخبار دروغین و اشتراک آن یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی است که این روزها گریبان گیر کاربران ایرانی تلگرام شده است؛ اخبار بدون منبع موثق در تلگرام به‌راحتی دست به دست شده و باعث فریب افراد زیادی شده است.
تلگرام شبکه پیام‌رسان محبوب ایرانی‌ها توانسته محبوبیت خود را با تمام تأثیرات مثبت و منفی در جامعه حفظ کند، نکاتی که به آن‌ها پرداخته شد تنها بخشی از اثرات مثبت و منفی این پیام‌رسان روسی است که جامعه شناسان ایرانی باید با شناسایی کامل آن‌ها برای استفاده درست و فرهنگ‌سازی در جامعه برنامه‌ریزی کنند.