مستندات ایجاد شبکه ملی اطلاعات در آلمان، ژاپن، کره جنوبی و استرالیا
در برابر استدلال های متعدد درباره ضرورت راه اندازی شبکه ملی اطلاعات در کشور و حتی احساس نیاز دیگر کشورها در این باره، همواره منتقدان شبکه ملی اطلاعات می پرسند: سند ادعای ایجاد شبکه ملی در دیگر کشورها چیست؟
راه اندازی شبکه ملی اطلاعات یک تکلیف برنامه پنجم توسعه برای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بوده است.
هم اکنون در پایان برنامه پنجم و تدوین برنامه ششم نیز، سرنوشت شبکه ملی اطلاعات در هاله ای از ابهام قرار دارد. متولی اجرا می گوید شبکه ملی اطلاعات همین شبکه فعلی است که در کشور وجود دارد و در مقابل برخی معتقدند شبکه ملی اطلاعات دارای 6 ویژگی اصلی است که شبکه ای با این معیارها در کشور وجود ندارد.
موافقان راه اندازی شبکه ملی اطلاعات با اشاره به ایجاد شبکه ملی در برخی کشورها می گویند: در حالی که این نیاز پیش از این در ایران احساس شده و در برنامه پنجم دیده شده بود اما مراحل اجرا آنقدر به تاخیر افتاد که برخی کشورها در راه اندازی شبکه ملی اطلاعات از ایران پیشی گرفته اند.
در مقابل همواره مخالفان این پرسش را مطرح می کنند. اینکه سند ادعای ایجاد شبکه ملی در دیگر کشورها چیست؟
در این گزارش به تجربه اجرای شبکه ملی اطلاعات در 4 کشور ژاپن، کره جنوبی، استرالیا و آلمان اشاره شده است .
شبکه ملی ژاپن
در سال 2000 میلادی دولت ژاپن تصمیم به ایجاد جامعه‌ای برمبنای شبکه ارتباط از راه دور بسیار قوی گرفت و عدم وجود بستر مناسب برای آن منجر به تصمیم دولت در گسترش شبکه پهنای باند شد. با ترویج سیاست‌های مبتنی بر همکاری و رقابت، به گسترش بخش‌های زیربنایی و اصلی همچون خدمات شبکه پهنای باند بی‌سیم و خدمات شبکه پهنای باند ماهواره که بنیادی‌ترین بخش در زمینه بالا بردن قابلیت دسترسی به مناطق دورافتاده و روستایی است، نائل شد.
محیط پهنای باند کشور ژاپن دارای بازاری با سوددهی زیاد و تحت نظارت دولت بوده است. ساکنین کشور ژاپن از در اختیار داشتن سریع‌ترین خدمت پهنای باند جهان و در عین‌حال با صرف کم‌ترین هزینه بر روی آن بسیار راضی هستند. دولت ژاپن به‌شدت پیگیر پروژه‌های مربوط به شبکه ملی و فناوری اطلاعات و ارتباطات بوده است. به‌طوری‌که در پایان سال ششم از اولین دهه، اسناد شش پروژه در راستای شبکه ملی را به انجام رسانیده است.
گسترش محیط پهنای باند ژاپن
در ژانویه سال 2001 میلادی، دولت ژاپن سند پیش‌نویسی تحت عنوان «راهبرد ژاپن الکترونیکی» که یک راهبرد ملی توسعه‌یافته از طریق تلاش‌های همکاری بین بخش‌های دولتی و خصوصی بوده است را ارائه کرد.
هدف ژاپن کسب عنوان یکی از پیشرفته‌ترین کشورهای جهان در زمینه «فناوری اطلاعات و ارتباطات» و راه‌اندازی شبکه ملی بوده است. نتیجه عملکرد فوق به‌صورت در اختیار داشتن سریع‌ترین و ارزان‌ترین محیط پهنای باند جهان محقق شد.
در ماه جولای همان سال دولت الکترونیکی کشور ژاپن بر آن شد تا به ترویج و بسط راهبرد پروژه «ژاپن الکترونیکی دو» بپردازد که یکی از برجسته‌ترین روش‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در جهان مطرح بوده و دربرگیرنده هفت حوزه عمده تحت عنوان خدمات مراقبت‌های پزشکی، مواد غذایی، زندگی روزمره، خدمات اداری و کلیه خدمات مربوط به بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات بوده که شبکه ملی را بر همان اساس به‌وجود آورده است.
در ماه مارس همان سال با همکاری و مشارکت دانشگاه صنعتی کشور ژاپن و سایر کشورهای آسیایی موفق به طرح برنامه‌ای جهت استقرار و گسترش پهنای باند کشورهای آسیایی شدند. اجرایی شدن برنامه‌های مذکور در آسیا می‌تواند نقش بسیار مهمی را در راستای تحقق بخشیدن به اهداف اجلاس سران کشورهای آسیایی بازی کند.
شبکه ملی پهن باند کره جنوبی
کره جنوبی برای اولین بار در سال 1998 میلادی اینترنت با سرعت بالا را معرفی کرد و در اواخر دهه نود میلادی طراحی شبکه پهن باند را با سرعت دو مگابیت بر ثانیه برای هر فرد آغاز کرد.
همچنین باتوجه به برنامه‌ریزی انجام‌شده تا ابتدای سال 2013 میلادی سرعت یک گیگابیت بر ثانیه را برای خطوط ثابت و سرعت ده مگابیت بر ثانیه را برای ارتباطات بی‌سیم در نظر گرفته است. این کشور در حال حاضر یکی از فعال‌ترین و شناخته‌شده‌ترین کشورهای جهان در زمینه شبکه ملی اینترنت است. شبکه‌های پهن‌باند کره‌جنوبی در سطح بین‌المللی شناخته شده است.
هدف اصلی آنها در پیاده‌سازی شبکه ملی اینترنت افزایش سرعت، ارتقا خدمات و ارائه صدا روی آی پی (VoIP) است. هدف رسیدن به کره توسعه‌یافته (u-korea) و همکاری با سازمان‌های بین‌المللی پیشرو است. تمام تلاش سازمان حرکت به سوی جامعه دانش‌محور و اطلاعاتی، به به‌کارگیری دولت الکترونیکی و انجام پروژه‌های اطلاعاتی است.
ویژگی‌های شبکه ملی اطلاعات در کره
شبکه ملی اینترنت این کشور در حال حاضر ترکیبی از فناوری‌های FTTH ADSL و VDSL است. هدف بلندمدت دولت ایجاد شبکه سراسری IP با سرعت بالا است. با این‌حال، چالش‌های متعددی در پیاده‌سازی این طرح وجود دارد. دولت کره‌جنوبی شبکه ملی اینترنت را به‌شدت تبلیغ کرده تا شهروندان را جذب این شبکه کند.
دولت از طرح‌های تشویقی مختلف برای جذب شهروندان استفاده می‌کند. در این شبکه دولت خدمات سلامت الکترونیکی، آموزش الکترونیک و دولت الکترونیک را ارائه می‌دهد. از این طریق شهروندان با خدمات برخط، بانکداری برخط و تجارت الکترونیک نیز آشنا می‌شوند. دولت همچنین با تسهیل ورود اپراتورها به بازار محیط رقابتی فراهم کرده تا کیفیت و تنوع خدمات الکترونیکی در کشور افزایش پیدا کند. همچنین یک کمپین در جهت توسعه و ایجاد شبکه ملی تشکیل داده تا اپراتورها را از حیث داشتن بازاری گسترده و مشتریان بسیار مطمئن سازد. در این کمپین نحوه پیاده‌سازی و استفاده از این فناوری‌ها و اثر آن بر بهبود کسب‌وکار شرکت‌ها از سوی دولت تبلیغ میشود.
شبکه ملی استرالیا
دولت استرالیا به‌منظور گسترش فناوری اطلاعات و توسعه کشور خود، شبکه ملی پهن‌باند را در داخل کشور راه‌اندازی کرده است و سازمانی به‌نام شبکه ملی باندپهن (NBN) را متولی ارائه خدمت شبکه پهن‌باند ملی احراز داده است. این سازمان در جولای 2009 میلادی تأسیس شده و دولت استرالیا حامی اصلی پروژه شبکه ملی پهن‌باند شده است.
این سازمان وظیفه دارد پهن‌باند با سرعت بالا را در سرتاسر استرالیا با بهره‌گیری از فناوری فیبر نوری، بی‌سیم و ماهواره برقرار سازد به‌طوری که صد درصد مشترکین تحت پوشش قرار گیرند. شبکه ملی پهن‌باند، نسل بعدی شبکه‌های پهن‌باند در استرالیا خواهد بود. این شبکه، شبکه‌ای سریع و قابل‌اطمینان فراهم کرده تا استرالیا را به یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای دیجیتالی جهان تبدیل کند. این شبکه فصل جدیدی از توسعه را برای استرالیا درپی خواهد داشت و پیش‌بینی میشود تمام حوزه‌های آموزش، صنعت، سلامت، کسب‌وکار و تفریح و سرگرمی از آن بهره‌مند شوند. همچنین پیش‌بینی میشود در طول ساخت شبکه ملی 1.9 میلیون کاربر جدید به آن اضافه شوند که تمام کاربران به‌طور یکسان از مزایای آن بهره‌مند خواهند شد.
*شبکه ملی اطلاعات آلمان
سیاست‌های کلی دولت فدرال آلمان از زمان‌های دور به مقوله توسعه جامعه اطلاعاتی در آلمان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین وظایف نگریسته است. در فوریه 1996 کابینه آلمان اقدام به تصویب طرحی تحت عنوان «Info 2000» کرد. کانون توجه طرح مذکور موضوعاتی نظیر: توسعه بازار ارتباطات از راه دور، برقراری چارچوب مشترک ملی و قانونی، وضع مقررات حراست از اطلاعات شخصی در حوزه ارتباطات از راه دور و اقدام و حمایت استفاده از امضاهای دیجیتالی در معاملات تجاری بود.
در ژوئن سال 2006 طرح فعالیتی تحت عنوان «Deutschland-Online» توسط دولت فدرال و ایالت‌ها و دولت‌های محلی برای داشتن حکومت مدرن و مدیریت کارآمد تصویب شد که در آن استفاده از IT و اینترنت نقش مهمی داشتند. هدف اصلی این طرح ایجاد دولت الکترونیک یکپارچه در سراسر آلمان بوده است. استراتژی مهم این طرح در حکومت فدرال شامل دو بخش اصلی است. بخش اول گرایش دادن ایالت‌ها به سمت مدلی که در آن ایالت‌های دیگر و سایر بخش‌های کشور نیز بهره‌مند باشند و بخش دوم ارائه سرویس‌های بلادرنگ و همگون در میان همه مدیریت‌های محلی است.
این طرح از تعدادی پروژه تشکیل شده است که یکی از آنها به ایجاد زیرساخت موردنیاز می‌پردازد. این پروژه «Deutschland-Online Infrastructure» یا DOI است که یک زیرساخت ارتباطی امن و مبتنی بر IT، در سطح محلی، منطقه‌ای و مرکزی برای مدیریت سرویس‌ها، پروژه‌های حرفه‌ای آتی و همچنین ارتباط با اروپا ایجاد می‌کند. استانداردهای تبادل داده همگون در بخش دیگری از این فعالیت با نام Koopa ADV تعیین شده و فرمت خاص آن در کنفرانس‌های مربوطه توسط دولت مشخص شد.