خرید و فروش آیفون در بازار ادامه دارد
زمانی که ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از اجرای طرح رجیستری گوشی‌های تلفن همراه و رجیستر نشدن گوشی‌هایی که نمایندگی رسمی در کشور (مانند اپل) ندارند خبر داد، تلفن همراه آیفون در بازار نایاب شد. بعد از اعلام وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مبنی بر اینکه مقدمات اولیه برای اجرای این طرح هنوز مهیا نشده و فعلاً اجرا نمی‌شود، «ایران» سری به بازار تلفن همراه پایتخت زد تا وضعیت این کالا را بررسی کند که آیا کماکان نایاب است یا خیر و در صورت فروش با چه قیمتی به دست مصرف‌کننده می‌رسد.
متضرر شدن مصرف کننده
عصر یک روز داغ تابستان، بازار تلفن همراه پایتخت تقریباً شلوغ است و مشتریان در حال رفت و آمد به مغازه‌ها هستند و خرید و فروش کم و بیش جریان دارد. در ویترین مغازه‌ها ماکت انواع برند گوشی‌های تلفن همراه حتی آیفون به چشم می‌خورد. وارد یکی از مغازه‌ها می‌شوم و سراغ گوشی آیفون را می‌گیرم و فروشنده بلافاصله می‌گوید چه مدلی و چند گیگ می‌خواهید؟ این سؤال و جواب در سایر مغازه‌ها نیز تکرار و اطلاعات گوشی برای فروش ارائه میشود اما یک موضوع در بازار این گوشی پرطرفدار نسبت به قبل فرق کرده و آن قیمت گوشی است. به گفته فروشندگان بعد از اعلام اجرای طرح رجیستری از اول مردادماه و شایعه جمع‌آوری گوشی آیفون، عمده فروشان قیمت این کالا را از 50 تا 250 هزار تومان افزایش دادند و اکنون گران‌تر از قبل در بازار به فروش می‌رسد و در این میان تنها مصرف‌کننده متضرر شده است.
«خرید و فروش تلفن همراه آیفون در بازار کماکان جریان دارد و نمی‌توان چنین کالای با ارزشی را به مردم ارائه نداد.» جوان جوانشیر، یکی از فروشندگان تلفن همراه که برندهای برتر را می‌فروشد با بیان مطلب فوق به «ایران» می‌گوید: جلوگیری از ورود یک کالا که نه تنها با ارزش است، بلکه طرفداران زیادی دارد صحیح نیست. بهتر است مسئولان برای راه‌اندازی نمایندگی رسمی این برند در کشور تلاش کنند چرا که مصرف‌کنندگان و فروشندگان هیچ گناهی مرتکب نشده‌اند و بهتر است که راهی را برای عرضه رسمی به بازار پیدا کنند.
جوانشیر فعال بازار می‌افزاید: به صراحت می‌گویم اکنون نه تنها آیفون بلکه سایر برندها نیز از مبادی غیر رسمی وارد کشور میشود و حتی نمایندگی‌های برندهای دیگر هم کالای خود را از همین طریق وارد کشور می‌کنند چرا که ارزان تر تمام میشود و تنها درصد بسیار کمی از وارد‌کنندگان از طریق مبادی رسمی، تلفن همراه وارد کشور می‌کنند. عمده فروش ترجیح می‌دهد سود بیشتری را عاید خود کند، بنابراین اگر دولت می‌خواهد جلوی قاچاق را بگیرد باید از مبدأ و مرزها اقدام کند.
پژمان پوررضا یکی دیگر از فعالان بازار تلفن همراه نیز به «ایران» می‌گوید: وقتی اعلام کردند به علت نبود نمایندگی رسمی، گوشی آیفون در کشور رجیستر نمی‌شود این کار فقط و فقط به ضرر مصرف‌کننده تمام شد چرا که عمده فروشان تلفن همراه، از آب گل آلود ماهی گرفتند و از وضعیت سوء‌استفاده کرده و گوشی‌ها را به قیمت بالاتر فروختند. نمی‌توان گوشی ای که کارایی بالایی دارد و باارزش است را از مردم دریغ کرد. نمی‌توان به جنگ تکنولوژی رفت بنابراین ممنوع کردن آن راه حل درستی نیست.
جمالی یکی از فروشندگان دیگر نیز معتقد است ممنوع کردن، جواب نمی‌دهد و باید راه دیگری برای واردات رسمی گوشی‌های بدون نمایندگی در ایران و در کل مبارزه با قاچاق کالا پیدا کنند. سیاوشی دیگر فعال بازار تلفن همراه نیز با اشاره به اینکه باز متولیان بدون اطلاعات کافی باعث شدند طرحی را اجرا کنند که در نهایت مصرف‌کننده متضرر شود به« ایران» می‌گوید: وقتی اعلام شد چون آیفون در کشور نمایندگی ندارد، بعد از اجرای طرح رجیستری، فروش آن غیرقانونی است، مردم برای خرید این برند به بازار هجوم آوردند و البته کالا با قیمت گران‌تر به فروش رفت و در این میان سود به جیب عمده فروشان رفت.
نظارت دولت تنها راه حل ثبات بازار
«دولت بهتر است تنها بر بازار نظارت داشته باشد تا حق و حقوق مصرف‌کننده پایمال نشود چرا که وقتی به بازار فشار می‌آورند تنها مصرف‌کننده متضرر میشود.» بهنامی یکی از فعالان گوشی تلفن همراه آیفون با بیان مطلب فوق به «ایران» می‌گوید: وقتی مردم را از چیزی محروم کنید بیشتر به سمت آن کشیده می‌شوند. با همین بحث جمع‌آوری گوشی تلفن همراه آیفون از بازار، قیمت این برند از 50 تا 250هزار تومان افزایش یافت و این به ضرر مصرف‌کننده تمام شد.
وی درباره واردات گوشی‌های آیفون به کشور نیز می‌گوید: تا آنجایی که ما می‌دانیم این برند از طریق دو شرکت ایرانی که در دوبی و سنگاپور نمایندگی اپل را دارند و در ایران نیز با گرفتن مجوز از وزارت صنعت ، معدن و تجارت و سازمان حمایت از تولید‌کنندگان و مصرف‌کنندگان شعبه دارند، وارد کشور میشود و تاکنون نیز واردات از این طریق قاچاق محسوب نمی‌شد. بهنامی می‌افزاید: اگر این دو نهاد برای این شرکت‌ها مجوز واردات صادر نکرده‌اند پس چرا زمانی هر مغازه‌ای از این دو شرکت کالا نمی‌خرید غیر قانونی محسوب می‌شد و باید جریمه می‌پرداخت.
بهنامی می‌گوید: تا آنجایی که ما می‌دانیم و مطلع شده‌ایم شرکت اپل به علت استقبال زیاد از محصولات این شرکت در ایران، بعد از برجام خواهان راه‌اندازی نمایندگی بود ولی مجلس امریکا اجازه این کار را به اپل نداد و این نشان می‌دهد که مشکل نمایندگی در ایران بحث روابط سیاسی بین دو کشور است. بنابراین باید مسئولان راه حل دیگری برای این موضوع پیدا کنند نه اینکه واردات رسمی با واسطه را نیز جزو قاچاق بدانند. وی می‌افزاید: با این کارها فقط به ناهنجاری‌ها در بازار دامن زده میشود.
به عنوان مثال گوشی کار کرده را به جای نو به مردم می‌فروشند بنابراین هرچقدر محدودیت ایجاد شود این مصرف‌کننده است که زیان می‌بیند. بهنامی معتقد است بازار همیشه خود را اصلاح می‌کند ولی هر وقت از بیرون به بازار فشار وارد شده اوضاع بازار به هم ریخته و به زیان مصرف‌کننده تمام شده است. وی می‌افزاید: چندین سال پیش در بازار تلفن همراه تعداد زیادی گارانتی وجود داشت. به عبارتی حتی فروشگاه‌های بزرگ هم برای محصولات خود گارانتی صادر می‌کردند ولی بعد از مدتی همه این گارانتی‌ها از بازار خارج شدند و از بین رفتند، چرا؟ چون برای صاحبان فروشگاه‌ها مقرون به صرفه نبود از این‌رو برچیده شدند. بهتر است دولت فقط نظارت کند که همه چیز به نفع مصرف‌کننده تمام شود نه به ضرر او. الان کارهایی صورت می‌گیرد که تنها به ضرر مصرف‌کننده است.
اجازه واردات آیفون به شرکت‌های دارای مجوز
«هر شرکتی که از سازمان حمایت از تولید‌کنندگان و مصرف‌کنندگان و وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز بگیرد، می‌تواند گوشی آیفون را به کشور وارد کرده و خدمات ارائه دهد.»
کریمی رئیس اتحادیه مخابرات ایران با بیان مطلب فوق به «ایران» می‌گوید: اتحادیه با مسئولان مربوطه صحبت کرده و هیچ مسئولی مخالف تکنولوژی مخصوصاً آیفون که سیستم پیشرفته و خوبی دارد، نیست. اگر بحث رجیستر نشدن گوشی آیفون از سوی مسئولان اعلام شد، چون شرکت‌های واردکننده گوشی آیفون مجوز خود را تمدید نکرده بودند بنابراین اعلام شد که واردات گوشی آیفون غیرقانونی است ولی با تمدید مجوز واردات دیگر مشکلی در خرید و فروش گوشی‌های آیفون در بازار وجود ندارد.
کریمی می‌افزاید: از سوی دیگر کسی از مسئولان مخالف تکنولوژی نیست، بنابراین تمهیداتی نیز برای این برند در کشور در حال انجام است و شرکت‌ها می‌توانند به صورت رسمی گوشی آیفون را وارد کشور کنند و خدمات هم ارائه دهند ولی اگر شرکت‌ها برای واردات به صورت رسمی اقدام نکنند و مجوز نگیرند و غیررسمی گوشی وارد کشور کنند از هر برندی باشد، رجیستر نمی‌شود.
رئیس اتحادیه مخابرات ایران با بیان اینکه اجرای طرح رجیستری برای جلوگیری از قاچاق است و اجرا میشود، می‌گوید: چندماهی است تعرفه واردات تلفن همراه نیز یک درصد کاهش یافته و از 6 به 5درصد تقلیل یافته است و با این تعرفه دیگر واردات قاچاق مقرون به صرفه نیست بنابراین قاطعانه با اجرای رجیستری جلوی قاچاق تلفن همراه گرفته و شدیداً برخورد خواهد شد.