چرا پوکمون گو نه؟
بیش از یک ماه از آمدن بازی «پوکمون گو» به بازار جهانی، البته نه در تمام کشورها از جمله ایران می‌گذرد، اما پیش از آنکه طراحانش برنامه‌ای برای ورود به ایران داشته باشند، مسئولان اعلام کردند در صورت ورود، آن را فیلتر خواهند کرد.
این روزها شاید دیگر کمتر کسی از بازی «پوکمون گو» بی‌خبر باشد و علاقه‌مندان به بازی‌های رایانه‌ای و خصوصا واقعیت افزوده، فناوری جدیدی که پوکمون گو به بهترین نحو از آن بهره جسته است، نه تنها نام این بازی را شنیده‌اند، بلکه احتمالا اخبار مربوط به آن را نیز دنبال می‌کنند.
پوکمون گو کاربران را وادار می‌کند با کمک دوربین گوشی‌های هوشمندشان، به دنبال پوکمون‌ها بگردند، موجوداتی خیالی که اگرچه در دنیای واقعی دیده نمی‌شوند، اما با دوربین‌ها قابلیت دیده شدن دارند. این فناوری همان واقعیت افزوده است که پیش از این هم در دنیای فناوری تحولی ایجاد کرده بود و در بازی‌ها و برخی اپلیکیشن‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما با ورود پوکمون‌ها به عرصه بیشتر در بازی‌ها جای خود را باز کرد.
پوکمون گو که توسط «نینتندو» ی نام آشنا در حوزه بازی طراحی شده، گویی راه چندین ساله بعضی بازی‌ها را یک شبه رفته و در این یک ماه، نه تنها بازی‌های موفقی چون «کندی کراش» در آمریکا را پشت سر گذاشته، بلکه برای فروشگاه‌های آنلاینی مانند اپ‌استور هم با شکستن رکوردهای دانلود همراه بوده و همچنین سرمایه‌گذارانش را به موفقیتی عظیم رسانده و افزایش سهام را برای آنها به ارمغان آورده است.
هر کسی از ظن خود یار پوکمون گو شده، بازیکنان که این بار با یک بازی روبه‌رو هستند که خلاف دیگر بازی‌های بی‌تحرک، آنها را از جایشان بلند کرده و به بیرون از خانه می‌کشد و به نظر نمی‌رسد از این وضعیت ناراضی باشند، رستوران‌ها و سایر مراکز تفریحی که با طیب خاطر از این بازیکنان که از هیچ جا برای یافتن پوکمون‌ها نمی‌گذرند، استقبال می‌کنند، مارکت‌های آنلاین اپلیکیشنی که درصدی از پرداخت‌های درون‌برنامه‌ای بازی‌ها به آنها می‌رسد، همه و همه از نینتندو و پوکمون‌گو و طراحان این بازی راضی هستند.
واضح است که بیش از همه، طراحان و سرمایه‌گذاران پوکمون گو از همه‌گیر شدن این بازی رضایت خاطر دارند، چراکه سهامشان روز به روز در حال افزایش است و حتی اگر کشورهایی به دلیل مسائل امنیتی مانع ورود این بازی شوند، دلیلی برای ناراحتی آنها وجود ندارد، تا همین حالا نیز پوکمون گو مشتریان خود را پیدا کرده که غیر از دانلود رایگان این بازی، حاضرند حتی با پرداخت درون برنامه‌ای، از سایر امکانات این بازی بهره‌مند شوند.
البته در این میان، کسانی هم هستند که پوکمون گو موجب تشویش خاطرشان شده است. برای مثال می‌توان از مکان‌های بعضا امنیتی نام برد که از هجوم پوکمون‌ها و متعاقبا کسانی که به دنبال پوکمون‌ها می‌روند تا شکارشان کنند در امان نیستند، همچنین در بعضی کشورها اجازه بازی به نظامیان داده نشده است، بعضی بدون اجازه وارد ملک‌های شخصی شده و برای مالکین مزاحمت ایجاد کرده‌اند و برخی دیگر آنقدر درگیر بازی شده‌اند که در حین تلاش برای یافتن پوکمون‌ها در جاده، کوه و سایر مکان‌های خطرناک، خود را دچار سوانح جبران‌ناپذیر کرده‌اند.
در ایران، گویا خلاف بسیاری کشورها و البته هم جهت با برخی دیگر، دید مثبتی به پوکمون گو وجود ندارد. این بازی برای مسئولان جنبه امنیتی به خود گرفته است، بنابراین با انتشار و گسترش آن، بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای که تحت نظر وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی فعالیت می‌کند و وظیفه نظارت بر بازی‌ها و مجوز دادن به آنها را بر عهده دارد، مواضع متفاوتی در برابر این بازی اتخاذ کرد.
بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای در ابتدا از شرایط پوکمون گو برای حضور در ایران، شامل انتقال سرورهای بازی و هماهنگی برای مکان‌هایی که پوکمون‌ها باید در آنها یافت شوند سخن گفت، اما در موضع رسمی خود با استناد به نظام رده‌بندی سنی اسرا، بازی را از نظر محتوا جهت انتشار در ایران بلامانع دانست و البته انتشار آن را با اشاره به مسائل امنیتی و اجتماعی که ممکن است موجب اختلال شوند، به نهادهای مربوط به امنیت اجتماعی و ملی محول کرد و اعلام کرد که این بازی توسط بنیاد فیلتر نشده است.
پس از موضع رسمی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، نوبت به معاون قضایی دادستان کشور رسید که در برابر پوکمون گو جبهه خود را اعلام کرده و اظهار کند که این بازی در کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه فیلتر شده و حتی نهادهای امنیتی از این عمل تقدیر کردند. سیدابوالحسن فیروزآبادی – رئیس مرکز ملی فضای مجازی- نیز تصمیم این کارگروه مبنی بر فیلتر پوکمون گو در صورت انتشار را تایید کرد.
جالب توجه است که تصمیم برای فیلتر بازی پوکمون گو در شرایطی صورت گرفته که این بازی هنوز در ایران به صورت رسمی منتشر نشده است و همین حالا هم بازیکنان ایرانی در صورت علاقه و تمایل باید با استفاده از فیلترشکن وارد آن شوند که البته به گفته نصراللـه جهانگرد، در حال حاضر همه افراد به فیلترشکن دسترسی دارند و فیلتر سایت‌ها و محتواهای مجرمانه و مغایر با ارزش‌ها، دیگر راهی برای جلوگیری از نفوذ به این مطالب نیست.
همین حالا در کشور روسیه، یک شرکت بازی‌سازی با کمک نهادهای دولتی، بازی مشابه پوکمون گو طراحی کرده که پوکمون‌هایش در مراکز تفریحی و فرهنگی یافت می‌شوند و درواقع با این کار، در کنار توجه به علاقه‌مندی بازیکنان به مسائلی مانند واقعیت افزوده، یک بازی بومی با هدف‌های خودش ساخته تا بدین ترتیب بازیکنان را از فرصت‌ها و تمایلاتشان محروم نکند و همچنین فرصت‌های بازی‌سازی را نیز در کشورش ایجاد کند.
با توجه به موضع‌گیری کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه و تصمیم آنها برای فیلتر کردن بازی پوکمون گو، البته قطعا پس از ورود قطعی این بازی به کشور که به نظر نمی‌رسد با موانع موجود توسط سازندگانش به صورت رسمی انجام شود، همچنین دسترسی حال حاضر بازی‌کنندگان ایرانی به این بازی که اغلب راهی را برای دور زدن قوانین و شکستن سد فیلترها می‌یابند، باید دید تلاش سازمان‌ها و بازی‌سازان ایرانی برای مقابله و رقابت با این بازی چیست.