پرداخت کرایه در مشهد الکترونیکی شد
با راه حل پرداخت الکترونیک در حوزه حمل و نقل که توسط یک شرکت دانش بنیان ارائه و در شهر مشهد اجرایی شد، پرداخت نقدی کرایه ناوگان حمل و نقل عمومی، در این شهر حذف و پرداخت الکترونیک جایگزین شد.
چالش پول خرد در کرایه ناوگان حمل‌ونقل عمومی از سال ۸۵ در ایران جدی شد و برای نخستین بار با مصوبه وزارت کشور در سال ۸۶، راه‌حل پرداخت الکترونیک در حمل و نقل الزامی شد.
به این ترتیب استفاده از کارت‌های الکترونیکی از نوع مغناطیسی غیرتماسی از سال ۸۵ در مترو تهران آغاز شد و تقریبا آغاز حرکت مترو در تهران با پرداخت الکترونیک همزمانی داشت.
با استقبال شرکت‌های متعدد فناوری اطلاعات از حوزه‌های حمل و نقل هوشمند، موج تجهیز ناوگان حمل‌ونقل عمومی به پرداخت الکترونیک راه افتاد و چندی بعد، راه‌حل پرداخت الکترونیک در کلان‌شهرهایی از جمله تهران، مشهد، کیش، اهواز، قزوین، اصفهان و کرمان اجرا شد.
در این راستا شرکت دانش بنیان فناپ با تاکید بر تاثیر فناوری بر نیاز اولیه شهروندان، از اجرای موفقیت آمیز راه حل پرداخت الکترونیک در مشهد خبر داد و اعلام کرد: این طرح در مشهد موفقیت بسیاری داشت، به طوری که پرداخت نقدی کرایه کاملا از ناوگان حمل و نقل عمومی این شهر حذف شد.
محمد جلالیان؛ کارشناس ارشد حوزه پرداخت خرد در شرکت دانش بنیان فناپ در این باره گفت: این فناوری در ایران ابتدا با کارت‌های هوشمند غیرتماسی از نوع Mifare شکل گرفت که پس از گذشت ۲۰ سال از عمر این نوع کارت‌ها در جهان، نقص‌هایی از نظر امنیت به آنها وارد شد.
این کارشناس افزود: در نتیجه در سال ۸۹، پرداخت الکترونیک مبتنی بر کارت از کارت‌های ناامن قبلی به سمت کارت‌های هوشمند از نوع DesFire سوق پیدا کرد و در اولین پروژه گسترده شهری در «من کارت» مشهد مورد استفاده قرار گرفت و هم اکنون ۶ میلیون و پانصد هزار کارت شهروندی از این نوع در حال استفاده است.
وی ادامه داد: در همین حال همزمان با تغییر مبنای پرداخت الکترونیک از کارت‌های Mifare به کارت‌های DesFire، گزینه دیگری بر پایه ارتباط کوتاه برد (NFC) نیز ظهور کرد و در سال ۹۴ با اجرایی شدن پروژه شارژ کارت های شهروندی با استفاده از NFC در شهر مشهد، اولین قدم برای اجرایی شدن این فناوری برداشته شد.
جلالیان گفت: روند پیش روی ایران در حوزه پرداخت الکترونیک، پیش از این در کشورهای اروپایی و آسیای شرقی اجرایی شده است اما روند کلی پرداخت الکترونیک در ناوگان حمل‌ونقل جهانی تفاوت‌هایی با ایران دارد. تجربه جهانی نشان می‌دهد شرکت‌های موفق این بازار، کنسرسیومی متشکل از فعالان صنعت حمل‌ونقل و صنعت بانکداری هستند، چرا که بانک‌ها متولی پرداخت الکترونیک محسوب می‌شوند.
به گفته وی اگرچه این پروژه نوید افزایش استفاده موفق این فناوری را می دهد، اما فراگیری کامل آن، همکاری چند جانبه ای میان اپراتورهای تلفن همراه، ارائه‌دهندگان خدمات و حضور پر رنگ‌تر نهادهای مالی، بانک‌ها و تنظیم‌کنندگان مقررات را نیاز دارد.
جلالیان افزود: چندی است کمپانی‌های سازنده گوشی، سرویس‌های پرداخت مبتنی بر NFC را ارائه کرده‌اند و اپراتورهای موبایل نیز به تازگی علاقه بیشتری به ارائه سرویس‌های مشابه کارت هوشمند روی NFC نشان داده‌اند که امید می‌رود این تحولات آغازی برای رونق NFC باشد. حال با توجه به اینکه همه‌گیری کامل NFC زمان‌بر خواهد بود، صنعت پرداخت الکترونیک باید به موازات توسعه و فراگیری فناوری NFC، در حمل و نقل عمومی بر پایه کارت های هوشمند ادامه میسر دهد.