تعبیر رییس سازمان فناوری اطلاعات از شبکه ملی اطلاعات: شبکه ملی اطلاعات، کودکی است که به بلوغ نیاز دارد
رییس سازمان فن‌آوری اطلاعات در آستانه راه‌اندازی فاز نخست شبکه ملی اطلاعات، از پیکربندی و طراحی کامل این شبکه سخن گفت و توانمندی وسیع‌تر آن را منوط به سرمایه‌گذاری‌های بیش‌تر در آینده دانست.
نصرالله جهانگرد با بیان این که در آستانه اعلام برپایی مرحله نخست شبکه ملی اطلاعات در کشور هستیم، گفت: در این سه سال با تلاش شبانه‌روزی طراحی و پیاده‌سازی این شبکه کامل شد. هدف ما این است که کاربران ایرانی در سطح کشور بتوانند هر زمانی و هر مکانی و با هر نیازی به این شبکه دسترسی از ظرفیت‌های آن برای انجام خواست ارتباطی خود استفاده کنند.
او افزود: هم‌چنین هدف ما این بوده که وقتی می‌گوییم شبکه ملی، در چارچوب جغرافیای کشور بتوانیم دارای یک شبکه باشیم که با مدیریت، کنترل و امنیت خودمان و با کیفیت پایدار به همه سرویس دهیم و هر زمانی که لازم باشد خدمات‌مان را کم، زیاد و گسترده کنیم دست خودمان باشد. همان‌طور که خوشبخانه کل ارتباطات بانکی ما روی شبکه ملی است و بخش اصلی شبکه روی محیط انتقال اینترنت نبوده هیچ دسترسی روی آن نیست که مورد حمله و صدمه قرار گیرد.
جهانگرد که در برنامه فناوری اطلاعات شبکه خبر حضور یافته بود، اظهار کرد: ما انتظار داریم در سطح ملی دارای یک پیکربندی و ارتباطات پیوسته و پایداری باشیم تا کاربران خانگی، دانشگاهی، کسب و کارها، شرکت‌ها و بنگاه‌ها بتوانند از ظرفیتش استفاده کنند و با مبادله اطلاعات و ارتباطاتی که لازم دارند به کسب و کار و سهولت بهتر زندگی و ارتقای کیفیت خدماتی که دریافت می‌کنند، برسند.
رییس سازمان فناوری اطلاعات با اشاره به راه‌اندازی فاز اول شبکه ملی اطلاعات بیان کرد: شبکه وقتی می‌خواهد متولد شود باید دارای تمام اجزای پیکربندی یک شبکه کامل باشد، چه در مرحله نخست باشد و چه مرحله‌های بعد، علتش این است که اگر بخشی از این پیکربندی ناقص باشد آنچه که به آن شبکه ملی می‌گوییم حادث نمی‌شود.
وی با ذکر جرییات شبکه ملی خاطرنشان کرد: شبکه ملی این است که در داخل آن مجموعه جغرافیایی بتواند به طور کامل گسترده باشد، پویایی و پایداری داشته و در دسترس همه باشد، به صورت ۲۴ ساعته در اختیار مردم بوده و مدیریتش در دست مدیریت مستقل داخلی باشد و هم‌چنین امنیت و کنترل آن برقرار باشد.
شبکه ملی اطلاعات تمام کارکردهایش را داراست
جهانگرد با تشبیه شبکه ملی به پیکر انسان اظهار کرد: همان‌طور که وقتی یک کودک متولد میشود تمام اندام‌های یک انسان کامل را به لحاظ فیزیکی دارد و به تدریج با رشد و بلوغش می‌تواند کارکردهای قوی‌تری داشته باشد، شبکه ملی اطلاعات هم امروز که صحبت از افتتاحش می‌کنیم به طور کامل تمام اجزا و کارکردهایش را دارد، منتهی به جهت میزان سرمایه‌گذاری و حجم امکاناتی که رویش فراهم می‌کنیم، می‌تواند کاملا متفاوت باشد و به تدریج با افزودن کیفیت و سرمایه‌گذاری‌های بیش‌تر در آینده می‌توانیم شاهد توانمندی‌های بسیار وسیع‌تر برای شبکه ملی اطلاعات باشیم.
معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به روند پیشرفت ارتباطات در دنیا اظهار کرد: ارتباطات در دنیا ابتدا به صورت پیوسته‌ی صوت بوده، سپس به تدریج روی آن ارتباطات متنی و تصویری اضافه شده و در حال حاضر با امکاناتی که در دنیا هست، همه این‌ها در یک ارتباط برای کاربر فراهم میشود.
وی ادامه داد: در کشور ما نزدیک به ۷۰ سال است که شبکه ارتباط ملی ما که ارتباطات صوت را برای مردم و بنگاه‌ها فراهم می‌کند وجود داشته و دارد و مردم به طور طبیعی وقتی با هم کار داشته باشند با تلفن تماس می‌گیرند و تماس‌های بین‌استانی و بین‌کشوری را نیز با پیش‌کد برقرار می‌کنند. بنابراین وقتی یک ارتباط تلفنی را در اختیار کاربر قرار می‌دهیم می‌تواند در هر سطحی که مایل است و بسته به نیازش از آن استفاده کند.
رییس سازمان فناوری اطلاعات هم‌چنین خاطرنشان کرد: طبیعتا در ارتباط مبادله دیتا و تصویر هم که تحت عنوان شبکه IP یا شبکه اینترنتی و دیتا مطرح است انتظار کاربر همین است که بتواند یک ارتباط با کیفیت داشته باشد که علاوه بر تامین ارتباطات داخل کشوری برای نیازهایی که مورد نظر است، هر زمان هم که نیاز داشت به ارتباطات بین‌الملل برود، بتواند از آن استفاده کند.
تا سال ۹۲، تنها ۱۵ درصد از اهداف شبکه محقق شده بود
جهانگرد با اشاره به عنوان شبکه ملی اطلاعات و تاخیر راه‌اندازی آن بیان کرد: در حال حاضر که در مرحله پیاده‌سازی این شبکه هستیم از عنوان شبکه ملی استفاده می‌کنیم، اما در طول دهه گذشته تعابیر ناصحیحی در بازار عمومی کشور به کار برده شد. بیش از یک دهه است که باید این کار را انجام می‌دادیم، اما تاخیر اجرایی آن در طی سال‌های گذشته باعث شد سال ۹۲ که به دولت آمدیم، دیدیم کم‌تر از ۱۵ درصد اهداف پیاده شده است.
او در ادامه افزود: بنابراین بلافاصله یک کارگروه زیر نظر آقای واعظی -وزیر ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات- شکل گرفت و همه معاونان و مدیران ارشد اپراتورها جمع شدند و قرار شد طراحی و پیاده‌سازی این شبکه سرعت بگیرد، به ویژه که مورد تایید مقام معظم رهبری، هم در حکم دوره اولشان برای شورای عالی فضای مجازی بود و اخیرا در حکم ثانوی برای دور دوم تاکید کردند و جزو نگرانی‌های ایشان بود که چرا این کار به طور کامل به انجام نرسیده است.
رییس سازمان فناوری اطلاعات با بیان این که در گذشته به دلیل این که زیرساخت شبکه آماده نبود، اگر کسی خدمتی به وجود می‌آورد، برای ذخیره و نگهداری به نقاط خارج از کشور می‌رفت، ادامه داد: هم‌چنین مسیر ارتباطی افراد باید به خارج می‌رفت و برمی‌گشت، اما در حال حاضر خوشبختانه بستر زیرساختی شبکه بسیار خوب شده و هم‌چنین مقرراتی که اعمال کردیم کمک کرده و بسیاری از کسانی که ترافیک و دیتا دارند داخل سرزمین آمدند، هاست (میزبان) این‌جا قرار گرفته و ترافیک کشور به سرعت داخلی میشود.
جهانگرد با تاکید بر مزایای داخلی شدن ترافیک اظهار کرد: در شرایط کنونی آن‌هایی که سرورهای‌شان داخلی هست، برای دریافت یک سرویس، تنها اگر یک تماسی دارند که یک طرفش خارجی است اطلاعات‌شان به خارج می‌رود و اگر این‌طور نباشد کل ترافیک مردم ایران، کمپانی‌ها و بنگاه‌ها داخل سرزمین مسیریابی و هدایت میشود و چناچه صدمه بین‌المللی به ارتباطات وارد شود، ترافیک داخل قطع نمی‌شود.
وی با ذکر یک مثال اجرایی ارتباطات داخلی را توضیح داد: هک در دنیا زیاد است، از هک سایت تا مجموعه‌ها و بعضا هک در ارتباطات یک کشور هم انجام میشود. حدود سه هفته قبل یک هک بسیار سنگین روی شبکه ایران انجام شد که منجر به اختلال در کل ارتباطات بین‌الملل ما شده بود که البته ما پیگیری‌های بین‌المللی کردیم که ببینیم هک از کجاست.
رییس سازمان فناوری اطلاعات ادامه داد: با این وجود سرورهایی که داخل کشور کار می‌کرد و مشتری شرکت‌هایی که سرویس می‌دادند اصلا متوجه این موضوع نشدند و بستر ارتباطی کاملا به آن‌ها سرویس داد و افراد معدودی بودند که در ارتباطات اینترنتی احساس فشار و محدودیت و اختلال کردند، ولی در سطح ملی بین بنگاه‌ها، و دستگاه‌ها، شرکت‌ها و مردم و ترافیکی که با هم داشتند هیچ خللی نداشتیم.
جهانگرد با بیان این که اغلب کشورهای دنیا شبکه ملی دارند، گفت: هر کشوری داخل سرزمین خودش یک شبکه ارتباطی دارد که تحت مدیریت خود این کار را انجام می‌دهد، منتهی بسته به نوع نگاه مدیریت سیاسی و نوع تهدیداتی که دارند میزان کنترل و اعمال مدیریت‌شان متفاوت است. کشورهای زیادی هم هستند که سرویس‌های‌شان دست خودشان نیست و از بیرون هدایت میشود، اما موارد موفق در اجرای شبکه زیاد است و تجربه‌های بین‌المللی هم موجود است و همه قابل استفاده است.
وی با بیان این که ضریب گستردگی شبکه در کشور باید ۱۰۰ درصد قابل دسترسی بوده، اما پاسخ‌دهی با سرعت یکسان به همه جای کشور ممکن است تدریجی باشد، توضیح داد: برای مثال ما در شبکه 3G موبایل نزدیک به ۱۰۰۰ شهر را پوشش دادیم و بیش از ۷۰ هزار کیلومتر جاده‌های کشور تحت پوشش است، تا سال آینده نیز کل شهرهای کشور به 3G پوشش پیدا می‌کنند. نسل چهار نیز تا الان در ۲۵۰ شهر پوشش دارد و طی یک تا دو سال آینده همه کشور دارای نسل چهار میشود.