رگولاتوری برای «ایرانیان‌نت» شرط گذاشت
دوره انحصار پروانه اپراتور شبکه دسترسی فیبر نوری (FTTx) با مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به مدت سه ماه با تعیین شروط جدید تمدید شد. در صورتی که ایرانیان‌نت بتواند شروط تعیین‌شده از سوی این کمیسیون را در بازه زمانی سه‌ماهه اجرائی کند، کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی دوباره به مدت پنج سال دوره انحصار آن را تمدید خواهد کرد.
دوره حفاظت یا انحصار پروانه ایرانیان‌نت، روز ٣١ مرداد ماه سال ٩۵ به پایان رسید اما با توجه به تمایل سرمایه‌گذاران خارجی به مشارکت در این پروژه به شرط تمدید دوره حفاظت و ورود نکردن رقبای جدید و جدی، وزارت ارتباطات به این اپراتور چراغ سبز نشان داد تا درصورتی‌که بتواند در این مدت‌زمان کوتاه عرض اندام کند، دوره حفاظت آن را تا پنج سال دیگر تمدید کند.
دوره انحصار اپراتور شبکه دسترسی فیبر نوری (FTTx) تا پایان مردادماه جاری درحالی به اتمام رسید که دولت با تمدید انحصار آن به شرط ورود سرمایه‌گذار قدرتمندی که بتواند این اپراتور را از رکود و خمودگی فعلی نجات دهد، موافق است. به گفته وزیر ارتباطات این تمدید انحصار به دلیل اجرائی‌نشدن این پروژه با شرایط سنتی و چالش‌های موجود در ساختار سهام‌داری آن است.
سرمایه‌گذاران همیشه حاضر
دراین‌میان اپراتور آفریقای جنوبی MTN و یک کنسرسیوم هندی-عربی در کنار چند سرمایه‌گذار داخلی برای شراکت در این پروژه رغبت نشان داده‌اند. MTN که پیش از این با وجود تمامی سختی‌های تجارت با ایران در شرایط تحریم، تجربه‌ای از سرمایه‌گذاری در بازار تلفن همراه ایران را در قالب پروژه اپراتور دوم تلفن همراه دارد، حالا علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در شبکه دسترسی فیبر نوری است تا از فرصت موجود دراین‌زمینه بهره‌برداری کند. از سوی دیگر کنسرسیوم هندی-عربی که ظاهرا «بهارتی ایرتل» طرف هندی آن محسوب میشود و عموما برای سرمایه‌گذاری به دنبال رد پای MTN می‌رود تا با آن رقابت کند، از دیگر علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در این پروژه به شمار می‌رود.
در این مدت MTN فرایندهای جدی‌تری را برای جلب موافقت دولت ایران به تمدید انحصار و شروع سرمایه‌گذاری دوباره خود در بازار ایران طی کرده است. به‌همین‌منظور هم در پاییز سال ٩۴، تفاهم‌نامه‌ای در دفتر وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با حضور MTN و مدیران شرکت ایرانیان‌نت امضا شد که براساس آن طرفین توافق کردند تا زمینه را برای تأمین شرایط شراکت در پروژه ایجاد شبکه دسترسی فیبر نوری (FTTx) مهیا کنند.
این تفاهم‌نامه به معنی عقد قرارداد و اجرائی‌شدن شروط نبود، بلکه باید دوره انحصار به پایان برسد و دوباره تمدید شود تا MTN پای امضای قرارداد سرمایه‌گذاری حاضر شود. ازسوی‌دیگر، تصمیم‌گیرندگان در بدنه وزارت ارتباطات هم برداشتن گام‌های اجرائی برای پیشبرد این پروژه را ضامن تمدید دوره انحصار تعیین کرده‌اند. مدت‌زمان این تفاهم‌نامه شش‌ماهه بوده است و پیش از فرارسیدن مهلت پایانی انحصار منقضی شد و حالا تفاهم‌ها به شکل رسمی‌تری درحال طی‌کردن فرایندها است و با مهلت سه‌ماهه شکل جدی‌تری به خود گرفته است.
محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در تازه‌ترین اظهارات خود درباره آخرین وضعیت مجوز اپراتور فیبر نوری که قرار بود خدمات دسترسی فیبر نوری به منازل را محقق کند، اعلام کرد: پیش از این نیز درباره فعالیت این نوع اپراتور قرار بر تمدید مجوز فعالیت آن بود که دراین‌زمینه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی برای آن تصمیم‌گیری کرده است.
او افزود: فعالیت اپراتور فیبر نوری تداخلی با فعالیت اپراتورهای جدید ارتباطات ثابت ندارد و این اپراتورها می‌توانند در تمام محورهایی که پروانه آنها اجازه می‌دهد، فعالیت‌های خود را ادامه دهند اما مشکل اینجاست که اپراتورهای ارائه‌دهنده خدمات ارتباطات ثابت (FCP) هنوز خودشان را آماده ارائه خدمات نکرده‌اند اگرنه برای ارائه خدمات FTTC مانعی برای آنها وجود ندارد.
شروط محقق‌نشده
این اتفاقات درحالی است که اپراتور چهارم در شرایطی میتوانست خواستار تمدید دوران حفاظت از انحصارش باشد که براساس بندهای پروانهاش بین ۵٠ تا ۶٠ درصد تعهداتش را در کشور اجرا کرده باشد؛ تعهداتی که براساس آن طبق پروانه، اپراتور چهارم کشور می‌تواند خدمات ارتباطی و فناوری اطلاعات شامل خدمات صوت، داده و تصویر یا ترکیبی از آنها را با رعایت مقررات و دستورالعملهای مربوطه از طریق شبکه خود به کاربران ارائه کند و مدت اعتبار این پروانه ۱۰ سال از زمان صدور پروانه (سال ٩١) و قابل تمدید برای سه دوره پنجساله است.
همچنین سازمان تنظیم مقررات برای این اپراتور نیز دوره حفاظت بازار و امنیت سرمایه‌گذاری در نظر گرفته است؛ به‌طوری‌که به مدت چهار سال از تاریخ صدور این پروانه، پروانه جدیدی برای ایجاد شبکه مشابه صادر نخواهد کرد و از پایان سال چهارم تا پایان سال هفتم هم براساس تشخیص کمیسیون می‌تواند در استانهایی که دارنده پروانه به حداقل ۵۰ درصد تعهدات توسعه و اجرا عمل نکرده باشد، پروانه‌هایی جدید با موضوع مشابه این پروانه صادر کند. اکنون ایرانیان‌نت با پایان مهلت اعتبار انحصار پروانه خود، برای پیشبرد اهدافش یک سرمایه‌گذار خارجی یافته که با اولین درخواست آن برای سرمایه‌گذاری به شرط تمدید دوره حفاظت موافقت شده است.