توافق سهامدار ایرانسل با اپراتور فیبرنوری ایران/ ورود MTN به ایرانیان‌نت
بعد از گذشت ماه‌ها سکوت و اظهارات سربسته پیرامون ورود سرمایه‌گذار خارجی به اپراتور چهارم ایران اما شواهد گویای توافق ایرانیان‌نت با اپراتور چند ملیتی ام‌تی‌ان است و به زودی باید منتظر خبر تمدید انحصار پروانه این اپراتور برای بار دیگر هم باشیم.
آبان ماه سال گذشته و هم‌زمان با اعطای اولین پروانه‌های ارتباطات ثابت (FCP) به فعالان اینترنتی کشور بحث تمدید انحصار اپراتور چهارم پیش کشیده شد.
علی‌رغم اینکه توسعه فیبرنوری در کشور یکی از موارد گنجانده شده در پروانه شرکت‌های FCP هست، اما وزیر ارتباطات در همان مراسم (اعطای اولین پروانه‌های ارتباطات ثابت) صراحتا پای تمدید انحصار برای ایرانیان‌نت یا همان اپراتور چهارم را پیش کشید.
در آن جلسه گفته شد که انحصار ایرانیان‌نت تا سه سال دیگر تمدید شد.
اپراتور چهارم ارتباطی در تاریخ 90/4/4 تحت شماره 407332 و شناسه ملی 10320582435 در اداره کل ثبت شرکت‌ها و مؤسسات غیرتجاری سازمان ثبت اسناد و املاک ایران به ثبت رسید و با احتساب انحصار پنج ساله برای این اپراتور، گارانتی آن در حال حاضر به اتمام رسیده است.
این در حالی است که مدیر این شرکت و مسئولان اجرایی حوزه ارتباطات، بر سر شروع فعالیت‌های این شرکت دچار اختلاف نظر هستند و باقری چناری –مدیر عامل ایرانیان‌نت- پیش‌ترها گفته بود که ثبت این شرکت در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور سال 91 صورت گرفته است.
اما براساس اظهارات مسئولان اجرایی وزارت ارتباطات، انحصار این اپراتور مرداد ماه سال جاری به اتمام رسید و لذا می‌توان اینگونه برداشت کرد که تاریخ شروع کار ایرانیان‌نت همان سال 90 در نظر گرفته شده است.
این اپراتور بر اساس پروانه‌اش موظف بود تا در سال دوم فعالیت خود یک میلیون و در سال سوم 3 میلیون پورت پرسرعت راه‌اندازی و همچنین تا پایان سال هشتم تعداد 6 میلیون و 870 هزار درگاه فیبرنوری برای اتصال منازل به اینترنت پرسرعت منصوب کند که این موارد محقق نشد.
عمده دلیلی که برای توجیه این عقب‌ماندگی ارائه شد، نیازمندی به سرمایه‌گذاری بالغ بر پنج میلیارد دلار بود که سهامداران این شرکت را با توجه به بازگشت طولانی مدت سرمایه دلسرد کرده بود.
براساس اطلاعات سهامداران ایرانیان‌نت، 20 درصد از سهام شرکت ایرانیان‌نت متعلق به شرکت ارتباطات زیرساخت (به نمایندگی از دولت جمهوری اسلام ایران) و 80 درصد دیگر آن متعلق به شرکت گسترش الکترونیک سینا، شرکت گسترش الکترونیک، شرکت سرمایه‌گذاری فناوران توسعه ارتباطات پایوران و شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت است.
لذا هم‌زمان با اظهارات وزیر ارتباطات پیرامون تمدید انحصار این شرکت، پای سناریوی فروش سهام ایرانیان‌نت به شرکتی خارجی پیش کشیده شد.
رفته رفته این سناریوی احتمالی به واقعیت نزدیک و مشخص شد که وزارت ارتباطات با تمدید انحصار پروانه این اپراتور برای فیبرکشی به دنبال جلب نظر شریک خارجی و افزایش ارزش سهامش در این شرکت است.
دیری نپایید که وزیر ارتباطات هم از مذاکره مسئولان اپراتور چهارم با چند شرکت خارجی برای واگذاری سهام خبر داد.
با طرح چنین ایده‌ای، خبرگزاری تسنیم در پی شفاف‌سازی این سناریوی طراحی شده از سوی دولت به انتشار گزارشی با عنوان "تمدید انحصار ایرانیان‌نت و ارتباط آن با MTN" پرداخت که بازخورد سریع آن در حوزه ارتباطات منجر به تأیید غیررسمی ماجرا شد.
شرکت‌های FCP که نسبت به این رفتار دولت (تمدید انحصار اپراتور چهارم) گلایه‌مند بوده و می‌گفتند وزارت ارتباطات باید نسبت به پروانه‌های صادر شده خود متعهد باشد و امنیت سرمایه‌گذاری در بازار ایران را با تصمیمات یکباره به خطر نیندازند، رفته رفته متوجه شدند که در آینده نزدیک باید با اپراتور چند ملیتی MTN رقابت کنند.
در پیش فرض گزارش‌های مبسوط قبلی تـسنیم گفته شد به دلیل اینکه شرکت ارتباطات زیرساخت سهامدار طلایی ایرانیان‌نت است، دولت می‌خواهد با تمدید انحصار پروانه این اپراتور ارزش سهام خود را به حداکثر میزان رسانده و آن را به اپراتور خارجی MTN واگذار کند.
مدت‌هاست که بحث مذاکره ایرانیان‌نت با MTN مطرح شده و حتی پیش از سال جاری در گزارشی با عنوان "مذاکرات همکاری ایرانیان‌نت و MTN به دور پایانی رسید" گفته شد که طرح تجاری ایرانیان‌نت مورد موافقت اپراتور خارجی قرار نگرفته و از این جهت قرار شده طرح تجاری مشترکی با این شرکت خارجی تدوین شود.
حال با توجه به نگاشته شدن طرح تجاری مشترک میان این دو شرکت، ظاهرا یکی از پیش شرط‌های آن برای سرمایه‌گذاری مجدد در ایران، افزایش مدت زمان انحصار پروانه اپراتور چهارم است.
اپراتور چند ملیتی MTN در حال حاضر سهامدار 49 درصدی ایرانسل است و از آن جهت که در شرایط تحریمی به وجود آمده برای کشور، مسئولان این اپراتور قادر به خروج سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌شان نبودند، اکنون و در شرایط پساتحریم متولیان حوزه ارتباطات می‌خواهند با فروش سهام ایرانیان‌نت به این شرکت چند ملیتی مانع خروج پول‌های آن از کشور شوند.
نیک کرشاو رئیس بخش روابط سرمایه‌گذاران ام‌تی‌ان مدتی پیش در این زمینه گفته بود که ما در مجموع یک میلیارد دلار در ایران داریم که این مبلغ شامل بازپرداخت وام اعطایی به ایرانسل از سوی ام‌تی‌ان و همچنین سود فعالیت‌هایمان در ایران است.
براساس اظهارات یک مقام مسئول در گفتوگویی با تسنیم، اپراتور چند ملیتی MTN در نظر دارد که در قالب طرح تجاری مشترک 49 درصد سهام ایرانیان‌نت را اختیار کند و اکنون نیز توافقات آنها نهایی شده است.
ظاهرا طرف ایرانی و خارجی به دنبال تحقق شروط رگولاتوری برای تمدید انحصار پروانه‌شان هستند تا به صورت رسمی از این توافق رونمایی کنند.
پیش از این صادق عباسی شاهکوه –معاون بررسی های فنی و صدور پروانه رگولاتوری- با بیان اینکه دوره حفاظت ایرانیان‌نت مرداد ماه به پایان رسید، در گفتوگویی با تسنیم اظهار کرد: در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات به طور کلی با شرایط تمدید انحصار پروانه این اپراتور موافقت شده است اما مشروط به تحقق برخی شروط.
وی با بیان اینکه شرایط تمدید حفاظت این اپراتور متفاوت از شروط قبلی است، خاطر نشان کرد: شرایطی را در نظر گرفتیم تا بیزینس سایر فعالان حوزه ICT کمترین آسیب را ببیند و از طرفی باعث توسعه شود.
او همچنین در ارتباط با نگرانی برخی فعالان حوزه ارتباطی کشور از این تصمیم گفت: کلیه دارندگان پروانه ارتباطات ثابت می‌توانند وارد حوزه FTTC شوند و در این زمینه هیچ محدودیتی پیش پای آنها نخواهد بود.
صادق عباسی شاهکوه درباره شروط در نظر گرفته شده برای تمدید انحصار پروانه اپراتور چهارم گفت: شروط خاصی نیست اما به آنها گفتیم برای اصلاح جزییات پروانه تنها سه ماه فرصت دارند که این فرصت آبان ماه به پایان می‌رسد.
معاون رگولاتوری با بیان اینکه بیزینس‌پلن بین ایرانیان‌نت و سرمایه‌گذار خارجی هیچ ربطی به ما ندارد، ابراز کرد: آنچه به ما مربوط میشود تغییرات پروانه‌ای و اصلاح بندهاست.
وی گفت: ایرانیان‌نت در این فرصت محدود باید مذاکراتش با طرف خارجی را نهایی و پیشنهادهای اصلاح پروانه‌ای را ارائه کند در غیر این صورت موضوع تمدید انحصار آن لغو میشود.
معاون رگولاتوری پیش از این نیز گفته بود که چون راه‌اندازی شبکه فیبرنوری نیازمند سرمایه‌گذاری زیادی است، تمدید انحصار زمانی اتفاق خواهد افتاد که سرمایه‌گذار خارجی مناسب و باتجربه‌ای در اجرای این پروژه وجود داشته باشد و بتواند تعهداتش را محقق کند.
به این حال باید حدود یک ماه دیگر تا پایان مهلت مقرر برای تحقق شروط رگولاتور و خبر تمدید انحصار پروانه این اپراتور منتظر ماند.