تعارف اپراتورها به کاربران: بفرمایید ۵G
برخی اخبار از توسعه اینترنت به نسل پنجم در حالی به گوش می‌رسد که هنوز نقاط بسیاری در ایران وجود دارد که نه تنها به اینترنت نسل ۳ و ۴ مجهز نشده‌اند، بلکه اساسا اینترنتی به معنای آنچه در شهرهای بزرگ وجود دارد، برایشان معنی نشده است.
این در حالی است که بسیاری از مناطق حتی در کلان‌شهر‌ها اینترنت آن‌گونه که باید و شاید جواب نمی‌دهد هرچند که اپراتورهای فعال در کشور مدام از ارائه اینترنت پر سرعت خبر می‌دهند و در تبلیغات رنگارنگ، خود را بهترین اپراتور می‌دانند و سعی دارند تا کاربران را ترغیب و تشویق کنند که آنها را به عنوان اپراتور خود انتخاب کنند، این مساله در ترابرد‌پذیری اتفاق افتاد مساله‌یی که هر اپراتور به دلخواه خود اقدام به ارائه آمار کرد و خود را اپراتوری دانست که بیشترین میزبانی را داشته است هرچند در این و پس از رسانه‌یی شدن برخی آمارها سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اعلام کرد که اپراتورها نمی‌توانند آماری در خصوص میزبانی ارائه دهند و این رگولاتوری است که باید این آمار را منتشر کند.
حال در شرایطی که نسل سوم تلفن همراه در ایران هنوز با مشکلات فراوانی همراه است و حتی در ساده‌ترین و ابتدایی‌ترین خدمت که همان برقراری تماس است هنوز بساری از کاربران اپراتورهای مختلف دارای مشکل هستند خبر از ورود نسل پنجم ارتباطی به گوش می‌رسد.
نسلی که قرار است در سال 2020 به صورت عموم در دسترس کاربران سراسر جهان قرار بگیرد. اما به نظر می‌رسد، اپراتورهای ایرانی بیش از آنکه در فکر زیرساخت‌های نسل بالاتر باشند در حال رقابتی هستند که با شعار و تبلیغات مختلف به کاربر این مساله را بفهمانند که «ما بهترین هستیم و فقط نسل بالاتر را ما به عنوان نخستین اپراتور در ایران ارائه کرده‌ایم.» هر چند که هر سه اپراتور فعال در کشور بر این ادعا پافشاری می‌کنند و در این بین هیچ اپراتوری ضعف‌های خود را نمی‌پذیرد و اصرار بر بهترین اپراتور بودن دارد.
حال در شرایطی که در پایتخت و برخی کلان‌شهرهای بزرگ اینترنت تلفن همراه آنتن نمی‌دهد و حتی برقراری تماس نیز با مشکل مواجه است خبر می‌رسد که اپراتورها در حال تست نسل پنجم هستند، اما ما در ایران هنوز ما اندر خم یک کوچه‌ایم و درگیر برخی مسائل چشم‌نواز تا با دادن وعده‌های رنگارنگ به کاربران آنها را تشویق کنیم تا از اپراتوری که انتخاب کرده‌اند، انصراف دهند و به سمت اپراتور رقیب بروند. مساله‌یی که به صورت محسوس و نامحسوس مطرح میشود.
محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات سال گذشته در حالی که از برخورداری ۴۶۰ شهر به اینترنت 3G و ۱۶۰ شهر به اینترنت 4G در سطح کشور خبر داد، ابراز امیدواری کرده بود تا پایان امسال تمام شهرهای بزرگ کشور دارای اینترنت 4G شوند و با بیان اینکه به دنبال آن هستیم تا اینترنت پرسرعت را به روستاها ببریم، خاطرنشان کرده بود می‌خواهیم زندگی را برای مردم روستاها آسان و به وضعیت فرهنگ و آسایش آنها کمک کنیم و همچنین شکاف دیجیتالی میان روستاها و شهرها را کاهش دهیم.
با این وجود کاربران اینترنت در شهرهای مختلف هنوز هم از آن اینترنت مدنظر بهره نبردند و شاید بهترین تفاوت را علاوه بر ساکنان همیشگی این شهرها، ساکنان شهرهای بزرگی که به این شهرها سفر می‌کنند متوجه شوند، اینکه هنوز هم شهرهای بسیاری وجود دارند که نه تنها نمی‌توانند طعم اینترنت پرسرعت و نسل چهار را بچشند، بلکه هنوز در گیر و‌دار حرکت از نسل دو به نسل سه هستند.
تفاوت نسل‌های اینترنتی
از نظر سرعت، سرعت دانلود در شبکه نسل دو رقمی بین ۱۰ تا ۱۳۰کیلوبیت در شبکه نسل سه یک تا پنج مگابیت بر ثانیه و در شبکه نسل چهار حدود ۱۰ تا ۴۰ مگابیت بر ثانیه است و سرعت آپلود نیز در شبکه نسل دو رقمی بین 8تا ۱۳۰ کیلوبیت بر ثانیه، در نسل سه بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ کیلوبیت بر ثانیه و در نسل چهار رقمی بین یک تا ۱۵مگابیت بر ثانیه خواهد بود، بنابراین مهم‌ترین تفاوت نسل‌های اینترنتی، سرعت دانلود، آپلود و دسترسی به اینترنت است.
همچنین با استفاده از خدمات 4G امکان استفاده از برنامه‌های کاربردی و محصولات مبتنی بر اینترنت با سهولت و کیفیت بهتری فراهم خواهد شد؛ به گونه‌یی که با بهره‌مندی از پهنای باند چندین برابر اینترنت نسل‌های دیگر، چند کاربر می‌توانند به‌طور همزمان از حساب اینترنت یک خط استفاده کنند. درحال حاضر هر سه اپراتور تلفن همراه کشور در شهرهای مختلف به ارائه این خدمات دسترسی به نسل ۴ ارتباطی پرداخته‌اند و هر یک از آنها توانسته‌اند تعدادی از شهرها را به اینترنت 4G مجهز کنند.
زمزمه‌های نسل پنجم اینترنتی
محمد خوانساری رییس پژوهشکده ارتباطات و فناوری اطلاعات اواخر سال ۹۳ با بیان اینکه نسل پنجم فناوری‌های ارتباطی تا سال ۲۰۲۰ میلادی زمینه ارتباط ۵۰میلیارد دستگاه ارتباطی را به وجود خواهد آورد، پژوهشگاه ارتباطات را عهده‌دار رسیدگی به پروژه‌های مطالعاتی اولیه برای فناوری5G دانسته بود تا برنامه‌یی را در حوزه بومی‌سازی این فناوری و مشارکت در تدوین استانداردهای آن انجام دهد.
از طرفی مرتضی براری معاون حقوقی، امور دولت و مجلس وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز توسعه اینترنت نسل ۴ را به تمام استان‌ها تا پایان دولت یازدهم ضروری دانست و در عین حال یکی از پروژه راهبردی در بخش فناوری اطلاعات کشور و برنامه‌های مدنظر برای تحقق این پروژه‌ها تا پایان برنامه ششم را توسعه نسل پنجم ارتباطات سیار (5G) اعلام کرد.
واعظی نیز در آخرین اظهارات خود درباره نسل پنجم ارتباطی گفت: اکنون شرکت‌های بزرگ دنیا در این حوزه فعالیت داشته و سرمایه‌گذاری بسیاری انجام داده‌اند. قرار نیست ما در این حوزه مانند شرکت‌های بزرگ دنیا موبایل نسل پنج بسازیم، بلکه در تلاشیم زمانی که این تکنولوژی وارد ایران میشود با این تکنولوژی بیگانه نباشیم.
همچنین نصرالـله جهانگرد رییس سازمان فناوری اطلاعات با اشاره به تاثیر ورود به نسل پنجم خدمات ارتباطی و ظهور این نسل از ارتباطات در آینده نه چندان دور می‌گوید: ورود 5G در فضای تکنولوژی تغییرات عمده ایجاد می‌کند و باید از حالا به فکر این تحول باشیم. متاسفانه در گذشته نسبت به توسعه شبکه غفلت شده و اکنون بحث دسترسی به این بخش نگرانی‌هایی ایجاد می‌کند البته بخش قابل‌توجهی از این کمبودها با شبکه موبایلی پوشانده میشود اما به هر حال باید به چرخه اقتصادی این حوزه نیز توجه کرد.
وی معتقد است در مطالعات توسعه ایران، حداقل در سطح برنامه‌های توسعه اول تا پنجم رشدی مستمر با متوسط حدود ۱۹ برای حوزه ارتباطات وجود داشته که حدود ۲ تا ۳ برابر تمام بخش‌ها به شمار می‌رود و تمام گزارش‌های تهیه شده گویای آن است که جامعه و زیرساخت‌های ایران به‌شدت نیازمند این ابزار است.
البته نمی‌توان از مواردی مانند توسعه اینترنت موبایل به ایستگاه‌های مترو چشم‌پوشی کرد؛ همان‌طور که در یک سال گذشته و با ورود اپراتورها به عرصه ارائه خدمات نسل سوم، علاوه بر محیط‌های شهری ارائه خدمات در مترو نیز مورد توجه اپراتورها قرار گرفته است و در حالی که مدیران اپراتورهای مختلف گله‌هایی از وضعیت عدم همکاری مسوولان در زمینه نصب تجهیزات داشتند، بخشی از این مذاکرات نتیجه داده و بدین‌ترتیب دسترسی به اینترنت پهن باند موبایل در برخی ایستگاه‌های مترو میسر شده است.
3G و 4G، فرزندهای نارس ارتباطات
با این حال هنوز هم نمی‌توان ادعا کرد که حتی در سطح شهر تهران به عنوان پایتخت کشور و مهم‌ترین شهر از نظر اداری، پوشش اینترنتی کامل است و اپراتورها توانستند خدمات 3G و 4G را به‌طور کامل ارائه کنند و حتی شبکه نسل ۲ نیز در برخی نقاط مشکلاتی دارد و اپراتورها این توسعه را به آینده موکول می‌کنند.
اما جهانگرد همچنین پیش از این اواخر تابستان سال جاری اظهار کرده بود، تعداد ۱۰۰۰ شهر کشور به فناوری 3G مجهز شده و تا پایان سال آینده این شهرها به 4G نیز مجهز می‌شوند.
با وجود این تجهیز شهرها به اینترنت نسل‌های ۳ و ۴ و بالاتر به معنای بهره بردن تمام کاربران از اینترنت پرسرعت با کیفیت بالا نیست، همان‌طور که همین حالا نیز در شهرهای بزرگی از جمله تهران که از شهرهای تجهیز شده به اینترنت 3G و 4G محسوب می‌شوند، نقاط بسیار زیادی وجود دارد که بویی از اینترنت پرسرعت به مشامشان نرسیده است و حالا که صحبت از اینترنت5G میشود نیز نمی‌توان انتظار داشت که این توسعه از نسل ۲ به ۵ به یک باره رخ دهد.
اگرچه انتظار کاربران اینترنتی این است که کیفیت اینترنت همواره رو به بهبود باشد و سرعت نیز افزایش یابد، اما باید توجه داشت هنوز نقاط کور بسیاری وجود دارد که زنگ اینترنت پهن‌باند هنوز در آنها نواخته نشده و این انتظار که علاوه بر توسعه نسل‌های اینترنتی، اینترنت پرسرعت گسترش یابد بیراه نیست.