تا همین یکی دو دهه قبل نوع تجارت و نحوه رشد کسبوکارها با آنچه امروز میبینیم تفاوت بسیار زیادی داشت. امروزه رونق تجارت الکترونیکی و خط سیر بازار فناوری دنیا باعث شده شرکتهای فناوریمحور بیشتر رشد کنند و نوع سرمایهگذاریها هم بسته به منطقه و ویژگیهای اجتماعی در این حوزه به محصولات و حوزههایی متمایل شود که سرعت رشد زیادی دارند.
حصین یکی از شرکتهای قدیمی عرصه فناوری است که با وجود سابقه متفاوت اکنون به نظر میرسد تلاش میکند بیشتر به سمت مفاهیم نو شیوههای جدید تجارت الکترونیکی برود. این شرکت نوع کسبوکار خود را به سمت B2C متمایل کرده و واحدهای مختلف این شرکت بزرگ در مناطق مرکزی تهران در دو ساختمان مستقر هستند. همچنین کارخانه این هلدینگ در پردیس فناوری بومهن به تولید سیمکارت و کارتهای هوشمند مشغول است. نام حصین به معنای محکم نیز شاید نشان از زمانی دارد که این مجموعه در حوزه امنیت و بانکداری فعالیت میکرد. امروز در کنار تولید کارت هوشمند، سیمکارت و پروژههایی که در آنها شناخته شده است، دست به راه انداختن کسبوکارهای نوآورانهتر مانند مایکت و طاقچه زده و تلاش میکند در این حوزه هم خود را به بوته آزمایش بگذارد.
امنیت همیشه مهمترین اولویت حصین بوده و هست.
حصین
زمینه کاری: هلدینگ فناوری اطلاعات و ارتباطات
نیروی انسانی: ۳۶۰ نفر سال تأسیس: ۱۳۸۳
قرار شرکتگردی این شماره را با نرگس سوری کارشناس روابط عمومی حصین تنظیم کردهایم و او درست رأس ساعت مقرر در دفتر اصلی حصین منتظر ماست. ساختمان حصین سروشکلی کموبیش دولتی و اداری دارد و خبر چندانی از فضای مدرنی که در استارتآپها و شرکتهای نوآورانه جدیدتر به چشم میخورد، نیست. البته در بخش مایکت و طاقچه، دو استارتآپی که زیر پروبال حصین رشد کردهاند، فضای کار کمی متفاوت است.
بیشتر کارمندان و حتی مدیران حصین نسبتاً جواناند و اختلاف سنی آنها هم تقریباً کم است، شاید به همین دلیل فضای فکری آنها بسیار به هم نزدیک است. حصین از ابتدا با هدف فعالیت در حوزه آیتی تأسیس شد. هرچند سال رسمی تأسیس آن ۸۳ ثبت شده اما مجموعهای که مؤسس آن بودند از دو سال پیشتر کار خود را آغاز کرده بودند. در آن زمان اینترنت هنوز آنقدر فراگیر نشده بود و بیشتر کار فناوری به تعامل با بنگاههای تجاری معطوف میشد. در آن زمان گروه مؤسس حصین که میخواست در حوزه فناوری فعالیت کند چند صنعت را هدف قرار داده بود که یکی از آنها حوزه بانکداری و فناوریهای مربوط به آن بود چون این صنعت در تمام دنیا در زمینه آیتی هم پیشرو و هم سرمایه زیادی در آن در گردش بوده و هست.
پیش از این دو حوزه دیگر نیز زمینه فعالیت حصین را دربر میگرفت:
حوزه امنیت اطلاعات و شبکه
حوزه کارتهای هوشمند
به همین دلیل است که به خاطر فراگیر بودن مبحث کارتهای هوشمند بسیاری حصین را به عنوان فعال این حوزه میشناسند چرا که تا پیش از ملغی شدن طرح کارتهای هوشمند سوخت حصین تولیدکننده این کارتها بود و هماکنون نیز بخشی از سیمکارتهای همراه اول در این شرکت تولید میشود؛ اما از زمانی که حصین وارد حوزه فعالیت B2C شد به خاطر گستردگی کاربران این حوزه و پرشمار بودن آن نام شرکت برای مصرفکنندگان بیشتری شناخته شد. گستردگی و تنوع فعالیتهای حصین با یک نخ تسبیح به نام نیاز بازار و کشور به یکدیگر متصل میشود.
دانش و تجربه حصین در حوزههای موردنیاز متمرکز میشود و علی ضیاء عضو هیات مدیره و مدیر بازرگانی حصین میگوید: «زمانی که نیاز جامعه به سمت دیگری متمایل شود حصین هم سمت و سوی کار خود را به همان طرف متمایل میکند؛ ما بر اساس شرایط بازار حرکت میکنیم و اگر در آینده نیازی در حوزه فعالیتهای ما وجود نداشته باشد دلیلی ندارد ادامه بدهیم و به حوزههای دیگر میرویم. نکتهای که وجود دارد این است که فعالیت ما در حوزههای بانکی و جایی مثل کارت سوخت این شبهه به وجود میآید که شاید ارتباطاتی وجود دارد. این مساله ناشی از ناآگاهی است. برخلاف تصور اولیه اگر کسی از نزدیک ببیند، ما اصلاً «خودی» نیستیم و به همین دلیل هم به سمت بیزینس B2C آمدیم. نکته دیگر این است که بیزینس B2B در همه جای دنیا کموبیش با فساد مواجه است که همیشه هم با آن با جدیت کمتر یا بیشتر مبارزه میشود؛ اما در بیزینس B2C اینطور نیست. مصرفکننده به سراغ آن چیزی میرود که دوست دارد و تصمیم بر عهده یک یا چند نفر نیست.»
علی ضیاء میگوید فعالیت شرکت در سالهای اولیه، به دلیل فراگیر نبودن اینترنت درکشور در حوزه بانکداری آغاز شده است.
عشق در سالهای بیاینترنتی
ضیاء از روزهایی میگوید که در ابتدای کار برای بازاریابی و تعامل تجاری با سازمانهای بزرگ با مشکل مواجه بودهاند. در بسیاری از سازمانها به دلیل ارتباطمحور بودن شروع کار و مذاکره دشوار است و به دلایل زیادی از جمله عدم آشنایی و شناخت سازمانها و همچنین جوان بودن تیم، فرصت کافی برای ابراز داده نمیشود و حرف کسانی که برای مذاکره وارد میشوند، اگر شناسایی و ارتباط قبلی نداشته باشند، اصلاً شنیده نمیشود.
روش حصین برای کار سالم در این بازار کمک گرفتن از افرادی بوده که در صنعت سابقه فعالیت زیاد داشتند و مورد وثوق مدیران و مسئولان سازمان بودند. به خدمت گرفتن این افراد که اعتباری در صنعت کسب کرده بودند باعث شد بازاریابی و برندینگ حصین بسیار راحتتر شکل بگیرد.
ضیاء ادامه میدهد: «به جای ایجاد فرایند بازاریابی و اعتمادی که باید به وجود بیاید، آن را خریدیم. این به نظر من روش سالم کار کردن در حوزه B2B است و به همه آن را توصیه میکنم. اصلاً نیازی به رفتن به سوی روشهای غیرقانونی و کارهایی از این قبیل نیست، هر کس میتواند به راحتی فرد مورد اعتماد صنعت را به مجموعهاش اضافه کند.»
اما فعالیت حصین در حوزه B2C هنوز بسیار کوچکتر و کمدرآمدتر از حوزه B2B است. کسبوکارهای این حوزه هر چند به درآمدزایی رسیدهاند اما هنوز سهم کوچکی در درآمد کل حصین دارند.
در بسیاری از سازمانها بیزینسهای با درآمد کمتر، به مرور زمان با وجود پروژههای درآمدزای بزرگتر، به حاشیه رانده میشوند؛ اما در حصین جریانات به صورت دیگری اتفاق میافتد، بیزینسهای B2C ویژگیهایی دارند که خود را از ورطه بیرون میکشند. دسترسی و تعامل مستقیم با جمعیت زیادی از کاربران موجب میشود موقعیت شرکت در مذاکرات متفاوت باشد. مثلاً وجود مایکت باعث میشود اپراتورهای تلفن همراه از یک موضع برابر به مذاکره بیایند و همین نشان میدهد حتی اگر فروش و درآمد این کسبوکار رقم زیادی در مقایسه با درآمد کل شرکت نباشد، به دلیل جایگاهی که دارد، حائز اهمیت است. درگیری کاربران اثرگذاری این کسبوکارها اهمیت زیادی دارد و به آنها ارزش بالایی میدهد.
سجاد بنابی مدیر سرمایهگذاری حصین نیز مساله تعامل با بیزینس B2B را نوع تأمین سرمایه آنها دانست و گفت: «مشکلی که در همکاری با سازمانهای دولتی وجود دارد این است که سرمایه آنها از جانب دولت تأمین میشود و هر وقت دولت پول نداشته باشد آنها نیز با مشکلات عدیده مواجه میشوند. به دنبال آن بیزینسهای B2B هم کند میشوند و میخوابند. در مجمعی که در سال ۸۹ برگزار کردیم قرار گذاشتیم فعالیتهایمان را به طور جدی به حوزه B2C ببریم و در این حوزهها سرمایهگذاری کنیم.»
در آن زمان هم وجود تحریمها و وضعیت درآمد دولت به دلیل مشکلات بینالمللیای که در حال رخ دادن بود، باعث شد حصین بیشتر به سمت هدف جدیدش متمرکز شود. از همان ابتدا تصمیم بر آن بود که سرمایهگذاریها نیز در حوزههای آیتی صورت بگیرد، مایکت و طاقچه در همین راستا به وجود آمدند و به دنبال آن کسبوکارهایی در پرداخت، سامانه تخفیف و تجارت الکترونیکی نیز در دستور کار قرار گرفتند.
حصین پس از مدتی به این نتیجه رسید که دیگر نباید بیزینس جدیدی راه بیندازد و مدیریت کند؛ بنابراین به دنبال مدلی از شتابدهندگی رفت و با این مدل سرمایهگذاری به بیزینسهای مختلف وارد شد. این کار نقش حصین را از نقش اجرایی و تصمیمگیری به نقش سرمایهگذار و منتور تبدیل کرد.
فعالیت حصین با استارتآپها به نوعی چراغ خاموش بوده و چندان به دنبال یک مکان فیزیکی نبوده و سعی کرده است بیشتر از ارتباطات خود در این حوزه استفاده کند، به این صورت که ضمن همکاری با مرکز رشد کارآفرینی دانشگاه شریف و پردیس فناوری بومهن از فضاهایی به طور مشترک با معرفی تیمها در این زمینه بهره میبرد. حصین چهار تیم دارد که دو تیم در مرکز ستاک دانشگاه شریف هستند و طرز تعامل با آنها به صورت گرفتن میانگین ۲۰ درصد سهم و دادن سرمایه مالی است. از طرف دیگر برای حمایت استارتآپها از زیرساختهای خود حصین نیز در حوزههای محتوا و پرداخت و دیگر حوزهها استفاده میشود. حصین علاقه دارد که در حوزههای محتوا، بازی و سرویسهای ارزشافزوده از استارتآپها حمایت کند.
حصین قشم حصین حدود ۲۰۰ هزار دستگاه کارتخوان در کشور دارد و پروژه کارت سوخت و سامانه هوشمند تخفیف را هم اجرا میکند.
سایه حمایت
حصین همیشه در حال تصمیمگیری در مورد میزان دخالت در کسبوکارهای زیرمجموعه خود است و تلاش میکند این دخالت در بیزینسها را به نحوی متناسب و بهینه اعمال کند تا نه آنقدر زیاد باشد که ویژگیهای هلدینگ هر چه که هست به بیزینس آسیب بزند و نه آنقدر کم باشد که بیتأثیر شود.
حصین تلاش دارد به عنوان یک بستر و نخ تسبیح برای بیزینسها بماند، آسیبها را به صفر برساند و ارزش خلق کند. البته وجود سابقه و سرمایه حصین پشت شرکتها به آنها این اعتماد و اطمینان را میدهد که از ریسک کردن نترسد و نگرانی کمتری داشته باشد. ضمن اینکه وجود چند بیزینس در یک مجموعه و زیرساخت مشترک باعث میشود مواردی مثل جذب نیروی نخبه و هزینههایی چون ایاب و ذهاب و تدارکات، به صورت مشترک تقسیم شوند. به غیرازاین موارد در زمینههای معنوی هم راهنمایی و آموزش افراد جدید مجموعهها برای حرکت موفقتر و حمایتشدهتر در مجموعههای همسو و مشترک وجود دارد.
سپینو بخشی از حصین است که خدمات ارزشافزوده ارائه میدهد. این شرکت از سال ۹۴ تأسیس شده و کار خود را با اپراتور ایرانسل در حوزه تأمین محتوا آغاز کرده است. سرویسهای ارائهشده این شرکت خدمات متنی پیامکی، مسابقات پیامکی، آهنگ پیشواز، سرویسهای پیام چندرسانهای و بازیهای پیامکی را ارائه میدهد اما ابوذر مهرمنش مدیر این سیستم میگوید کارهای بیشتری در حوزه VAS انجام شده است، در فضای ۳G هم سرویسهای خوبی مثل بازی هشتخوان داریم که آن را در فضای VAS آوردهایم، یا طاقچه که مدل سرویس ارزشافزوده به آن اضافه شده است. محصول دیگری هم داریم که پلتفرم آموزش کنکور است و با همکاری یک آموزشگاه که کلاسهای کنکور در سه شبکه تلویزیونی دارند راهاندازی شده.
دانشآموزان میتوانند با عضویت، از محتوای آن استفاده کنند. در حوزه سپینو، البته که نگاه مادی داشتهایم اما بیشترین هدف ما این بوده که بتوانیم محتوای خوب و غنی تولید کنیم.
بنابی پول ونیروی متخصص را مشکل بازار میداند.
سپینو روی بسترهای ۳G و ۴G سرویس جاری دارد. البته نحوه کار در حوزه سرویس ارزشهای افزوده کمی متفاوت است. در ایران اپراتور به یک تولیدکننده محتوا که به طور رایگان محتوا ارائه میدهد، پیشنهاد میکند با استفاده از خدمات ارزشافزوده بتواند درآمدزایی داشته باشد. اپراتور به این تولیدکننده محتوا، کاربر و امکان پرداخت راحت میدهد و مشارکت او را میگیرد.
یکی از کارهای دیگری که مهرمنش تحت عنوان حصین بینالملل انجام میدهد، مذاکره با توسعهدهندگان و پابلیشرهاست. او معتقد است در مورد مایکت هم شانس زیادی برای فعالیت در فضای ارزشافزوده وجود دارد. او میگوید اپلیکیشنهای خوبی وجود دارند که با توجه به تغییر مدل تجاری خیلی از این اپلیکیشنها در حال ورود به فضای اشتراک (SUBSCRIPTION) هستند و فضای خوبی برای فعالیت تولیدکننده محتوا، مایکت و اپراتور فراهم میشود.
حصین قصد دارد در VAS فعالیت زیادی داشته باشد.
کارها و آدمها
مسئله نیروی انسانی در حال حاضر یکی از چالشهای شرکتهای فعال در حوزه آیتی به شمار میرود. فقدان نیروی کار متخصص و تقاضای زیاد برای آنها و همچنین وجود سایه مهاجرت که بسیاری از نیروهای نخبه و دانشآموختگان دانشگاههای برتر را از دست بازار کار ایران درمیآورد، در میان این شرکتها، رقابتی برای جذب نیرو به وجود آورده است. حصین برای جذب نیروهای فنی کانالهایی برای ثبت رزومه و معرفی افراد مهیا کرده است؛ این کانالها شامل انجمنهای فارغالتحصیلان دانشگاههای مختلف و وبسایتهای کاریابی و ثبت رزومه مانند لینکدین میشوند.
حامد کریمیان مدیر منابع انسانی حصین میگوید: «تعداد کسانی که برای ما رزومه میفرستند، مهم نیست؛ مهم کیفیت مهارت و ویژگیهای فردی افرادی است که ما آنها را جذب میکنیم. با وجود تمام تدابیری که برای جذب افراد اندیشیدهایم هنوز هم بهترین نیروها از طریق معرفی نیروهای خودمان جذب شرکت میشوند و به این شکل جواب بیشتری گرفتهایم. منابع انسانی ما تعداد زیادی از دانشآموختگان دانشگاه شریف و دیگر دانشگاههای برتر را شامل میشود و همین موضوع کمک بزرگی برای ماست. از این گذشته حباب استارتآپی که در کشور و در بسیاری نقاط دیگر دنیا وجود دارد موجب جدا شدن نیروها از ما و دیگر شرکتها میشود، گاهی بچهها همین که کمی احساس میکنند قوی هستند، به این فکر میافتند که استارتآپ خودشان را راه بیندازند.»
بیشتر فارغالتحصیلان دانشگاهها در ابتدای کار و پایان تحصیلات مهارت کافی برای کار را ندارند و نیاز است با ورود به محیط کار به مرور تجارب لازم را کسب کنند. برخی از این دانشآموختگان با وجود فقدان مهارت، افراد مستعدی هستند که برای کار در حوزههای مورد علاقهشان تلاش زیادی میکنند و دوست دارند بیاموزند.
این افراد هنگامی که وارد سیستم میشوند و در کنار افرادی قرار میگیرند که در حال انجام کار هستند، مهارتی را که در دانشگاه نیاموختهاند فرا میگیرند و پس از چند ماه به یک نیروی کارآمد تبدیل میشوند. هرچند این فرایند زمانبر است و هزینههایی تحمیل میکند اما از نظر حصین میارزد که این افراد را آموزش بدهد و به تیم خود اضافه کند. به غیرازاین افراد، افراد باتجربهتر که در موقعیتهای مختلف شغلی بودهاند نیز دسته دیگری از افراد را تشکیل میدهند که حصین آنها را جذب میکند.
در سالهای اخیر بسیاری از شرکتها در راستای جذب موفقتر نیرو تلاش کردهاند فضای باز و مدرنتری به وجود بیاورند تا تجربه کار کردن برای افراد هم بهتر و جالبتر شود؛ اما در حصین این مساله به چشم نمیخورد و فضای شرکتهای دولتی یا سنتیتر هنوز در این شرکت مشهود است. مدیر منابع انسانی حصین معتقد است این دیدگاه و نوع نگاه به کار، اکنون دیگر کمرنگ شده و با شکلگیری و استقلال شرکتها کمکم فضا نیز رنگ و بوی دیگری به خود میگیرد.
حصین قشم در پردیس فناوری بومهن سیمکارت همراه اول و انواع کارتهای هوشمند را تولید میکند.
برای یک مشت بانک
از نیمه دوم دهه ۸۰ حصین به سمت ایجاد فضایی تحت عنوان نوین تلکام برای تولید نرمافزارهای بانکی رفت و در این حوزه از سوییچ بانکی کار خود را آغاز کرد و سپس دست به ارائه درگاههای پرداخت الکترونیکی، بانکداری اینترنتی و سامانه مدیریت کارت CMS زد. در کنار این کارها محصولات مرتبط در حوزه مخابرات و بانک، خدمات یواِساِسدی (USSD) را نیز در دستور کار قرار داد. در زمینه کار بانکی به دلیل سابقه حصین در حوزه امنیت، این ملاحظه را در محصولات خود داشته است ولی محصولات بههرحال توسط پیمانکاران امنیت مشتریان تست میشوند. گاهی در مورد این محصولات و اصلاحاتی که نیاز دارند، بازخوردها و گزارشهایی صورت میگیرد اما اینترنت بانک به دلیل حساسیت موضوع در تمام دنیا بیشتر زیر ذرهبین قرار دارد.
کامران فلاح مدیر فنی نوین تلکام میگوید: «نکته اصلی بحث اعتماد است به نحوی که مشتری باید ما را در کنار خود احساس کند و در فضای بیزینس بسیار توجه میکنیم که به هیچ شکلی در تقابل با آنها نباشیم. سعی کردهایم مشتری احساس کند کاری که قرار است انجام شود به درستی انجام میگیرد. بحث دیگر موضوع امنیتی و نیروی انسانی است. نیروهای انسانی را سختگیرانه انتخاب کردهایم و گاهی نیروها دو ماه آموزش میبینند و بعد به سراغ مشتری میروند. به غیر از حجم کار و تعداد سیستمها اینکه فردی که برای مذاکره یا کمک نزد مشتری میرود، بتواند فرد مورد اعتماد او باشد نیز اهمیت زیادی دارد زیرا این افراد نمایندههای ما نزد مشتری هستند. اطلاعاتی که جابهجا میشوند و باید امنیت داشته باشند، رمزگذاری میشوند و این بدان معنی نیست که به کسی اعتماد نداریم؛ بلکه میخواهیم همه جوانب امنیتی را رعایت کرده باشیم.»
در بحث امنیت بانکها این دیدگاه وجود دارد که سیستم بانکی و امنیت هنوز بسیار فرد محور است و این مساله میتواند سبب بروز اشکالهای امنیتی شود. به همین دلیل پروتکلهای امنیتی به کار گرفته میشوند تا دخالت انسانی کاهش یابد و امنیت بالاتر برود. در عین حال گزینش نیروی انسانی هم بسیار سختگیرانه است و شرکت تلاش میکند افراد مورد اعتماد و متعهد را به بافت خود وارد کند تا نگرانیهای امنیتی کمتر شود.
امید مداح مدیرعامل نوین تلکام میگوید: «در بحث یواِساِسدی به عنوان استانداردی برای تبادل اطلاعات که در شبکه مخابراتی با پروتکلهایی کار میکند، حصین نرمافزاری را استفاده میکند که ازیکطرف قابلیت ارتباط با اپراتور و از طرف دیگر قابلیت ارتباط با سیستمهای بانکی مانند سوییچ و کر بانکی را دارد و آنها را به یکدیگر ارتباط میدهد. کاری که سیستمهای نوین حصین تلکام انجام میدهند شامل بازاریابی و شناساندن درگاه یواِساِسدی در کنار سرویسهای دیگر مثل تلفنبانک و موبایل بانک میشود و برای این منظور دانش دوطرفه در سمت بانک و اپراتور نیاز است.
اپلیکیشنهای موبایلی نیز به مثابه یک درگاه مثل اینترنت بانک و یواِساِسدی مورد توجه قرار گرفته و اقداماتی در این زمینه انجام شده است. در حوزه اپلیکیشنهای پرداخت موبایلی قراردادهایی با سازمانهایی چون دادهپردازی سداد بسته شده که برای مشتریان بانکهای مختلف قابل استفاده است، البته مذاکراتی هم با بانکهای دیگر مانند بانک مسکن در حال پیگیری است و به زودی خبرهای بیشتری از آن به گوش خواهد رسید.»
مایکت میگوید تاکنون بیش از هشت میلیون نصب داشته و سهم خوبی برای خود از بازار متصور است.
شهر رویاها
آلین سال ۹۱ در زمینه پرداخت ایجاد وفاداری مشتریان، کارتهای تخفیف و ارائه خدمات و مشاوره در حوزه کارتخوانهای بانکی تأسیس شده است و دست به کارهای نوآورانهای هم میزند. آلین با این ذهنیت نامگذاری شده که جامع و فراگیر عمل کند. در همان زمان سایتی به نام آلینجا به وجود آمد تا در حوزه تخفیف و خرید گروهی فعالیت کند. روش فعالیت این سایت با دیگر سایتهای خرید گروهی متفاوت بود و تخفیفها برای یک مکان خاص محدود نمیشد و میتوانست برای هر جایی که طرف قرارداد بود، استفاده شود؛ و اگر مثلاً از مشتری از خدمات یک رستوران راضی نبود، ناچار به استفاده از خدمات آن به دلیل تخفیفی که خریداری کرده بود، نمیشد و میتوانست از آن در جای دیگری استفاده کند.
به دلیل ورود رقبایی که قواعد بازی را به هم زدند آلین تصمیم گرفت کار خود را در حوزه دیگری متمرکز کند. یکی دیگر از خدمات این شرکت سامانه وفاداری مشتریان است که بسیاری از مراکز خدماتی به دنبال ایجاد آن هستند.
ارائه خدمات مناسب و با کیفیت مداوم و ارائه تخفیفهای قانعکننده موجب میشود مشتریان باز به سراغ گرفتن این خدمات بازگردند. به عنوان مثال در مجموعه فروشگاههای زنجیرهای هایپرمی کارتهایی برای مشتریانی که خرید با مقادیر بالا دارند، وجود دارد که امتیازشان را با پایان هر خرید محاسبه میکند و به آنها امتیاز میدهد. وقتی این تخفیفها به مقدار خاصی برسد تبدیل به اعتبار میشود و مشتری میتواند در خریدهای بعدی از آن استفاده کند. در منطقه آزاد کیش هم فروش خدمات تفریحی در یک سامانه واحد انجام میشود که با کارت شتاب نیز کار میکند، هرچند رقبای دیگری هم وارد شدند و تلاش کردند در این حوزه فعالیت کنند اما پس از مدتی تنها آلین باقی ماند.
محمدمهدی مسعودی دراینباره میگوید: «با ورود این رقبا کمی احساس خطر کردیم اما بیشتر آنها با ضررهای هنگفت کیش را رها کردند، در حالی که ما ماندیم و مقاومت کردیم. با نیرویی که صرف کردیم توانستیم سیستم را اجرا کنیم و در دوره اوج، فروش روزانه نزدیک به یک میلیارد تومان داشته باشیم. اکنون هم تقریباً حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان فروش روزانه داریم که گاهی کمتر و گاهی بیشتر میشود. همچنین در حال توسعه یک سیستم برای کیشوندان و مسافران کیش هستیم تا بتوانند هنگام خرید بلیت از سراسر کشور تمام امکانات تفریحی و ورزشی را با تخفیفهایی که ارائه دادهایم، بخرند. هدف ما این است که در کیش ازهرجهت سیستم را کامل کنیم. هرچند در اول راه هستیم و هنوز کار زیادی در پیش داریم»
این شرکت در کیش پروژهای به نام شهر بدون اسکناس تعریف کرده که قرار است این امکان را فراهم کند تا همه پرداختها بدون استفاده از پول نقد و با استفاده از روشهای دیگر پرداخت مانند کارت، یواِساِسدی و NFC انجام بگیرد. همچنین برای ایجاد وفاداری مشتری در سیستمهای خرد نیز حدود ۲۰۰ فروشگاه کوچک از کارتهای مخصوص مشتریان استفاده میکنند اما آلین سوای اینها، هدف بزرگتری را پیش روی خود میبیند.
این شرکت سعی دارد تا دو سال آینده در تمام فروشگاههای کشور، سیستم خود یعنی سامانه کیمیا را دایر کند. برای این هدف آلین با شرکتی که تأمینکننده نرمافزارهای صندوق فروشگاهی است وارد قرارداد شده تا بتواند هنگام قرارداد بستن با یک فروشگاه زنجیرهای بزرگ از همان ابتدا خدمات کامل را ارائه دهد و خدمات روی دستگاههای کارتخوان هم عرضه شود. مدیرعامل آلین امیدوار است تا پایان امسال دستکم یکی دو فروشگاه زنجیرهای دیگر هم به این سیستم اضافه شوند.
مسعودی از شهر بدون اسکناس کیش میگوید.
در بخش دیگر از سال گذشته آلین وارد مقوله دستگاه کارتخوان هم شده و اقداماتی برای فعالیت به عنوان PSP و اخذ مجوز آن از بانک مرکزی انجام داده است. قراردادهای این شرکت با حدود هفت بانک بزرگ وPSPها موجب شده در این مدت بتواند ۲۰۰ هزار دستگاه کارتخوان ارائه کند. کار آلین به عنوان یک زیرمجموعه از حصین در حال توسعه است و شرکت نیز در حال بزرگ شدن؛ همین مساله سبب شده ساختمان روبهروی ساختمان اصلی حصین کمکم بخشهای بیشتری را به این شرکت اختصاص دهد و احتمالاً آلین برای کارهای بزرگتر باز به فضای بیشتری نیاز دارد، بیش از دو طبقهای که تاکنون در اختیار آن قرار گرفته است.
کتابفروشی در موبایل
سال ۹۰ در حصین، به منظور پیگیری کسبوکارهای نوین، گروهی به نام موبایل سرویس متشکل از چند دانشجو به وجود آمد. این گروه که در ابتدا مایکت را نوشتند، بعدها بزرگتر شدند و کمکم به عنوان یک شرکت جدا مستقل شدند. تا اینکه در سال ۹۲ به دلیل جامعه مخاطبانی که مایکت با خود میآورد و بازاری که ایجاد کرده بود، شرکت به این فکر افتاد تا از این فرصت استفاده کند و به دنبال آن با بررسی ایدههای مختلف، به این نتیجه رسید که بهتر است به استورسازی بپردازد.
قرار شد این فروشگاهها در حوزههای محتوایی مختلف به وجود بیایند: مایکت که در حوزه اپلیکیشن وجود داشت، طاقچه که در حوزه کتاب و نشریات به وجود آمد و فروشگاهی برای موسیقی به نام گرامافون که قرار بود راهاندازی شود.
سال ۹۲ نسخه آزمایشی طاقچه رونمایی شد و مذاکرات با ناشران انجام گرفت. در ادامه این نسخه آزمایشی تغییراتی کرد و تیم فنی متمرکزی که همه محصولات را بر عهده داشت، برای طاقچه مجزا شد. در سال ۹۳ نسخه اصلی طاقچه از رونمایی شد و مذاکرات جدیت بیشتری گرفت تا اینکه در نمایشگاه کتاب سال ۹۴ طاقچه توانست غرفهای بگیرد و با ناشران زیادی قرارداد ببندد. در همین نمایشگاه طاقچه به عنوان غرفه برتر در بخش رسانههای دیجیتال شناخته شد و همین موضوع کمک زیادی به شناساندن آن به مخاطبان کرد. درست بعد از تکمیل شدن محتوا و طی مراحل اولیه این اپلیکیشن تبلیغات خود را در راستای معرفی بیشتر آغاز کرد و در مناسبتهای مختلف با برنامهریزیهای متنوع به جذب مخاطب پرداخت.
با مذاکراتی که برای حضور در خندوانه انجام گرفت، تیم طاقچه به تکاپوی تقویت زیرساخت فنی خود پرداخت اما در آن زمان اتفاقاتی افتاد که حضور در این برنامه تلویزیونی اتفاق نیفتاد.
محمد صدوقی مدیر طاقچه دراینباره میگوید: «در تابستان گذشته مجموعهای که با خندوانه همکاری میکرد با ما تماس گرفت و اعلام کرد قصد دارد با یک اسپانسر وارد قرارداد شود. ما مذاکرات زیادی با آنها انجام دادیم و حدود یک ماه زمان صرف این کار کردیم. با اتفاقات مختلفی که افتاد نهایتاً در خندوانه یک مسابقه کتابخوانی برگزار کردیم و ۱۰ کتاب برای مسابقه معرفی شد. ما در مجموع نزدیک به ۲۳۰ هزار جلد کتاب طی مدت یک ماه فروختیم و حدود ۳۰۰ هزار کاربر جدید نیز به ما اضافه شد. در حال حاضر یک میلیون و ۱۰۰ هزار نصب را رد کردهایم.»
طاقچه میگوید میخواهد مرجع کتاب ایران باشد.
نزدیک به ۱۲ هزار محتوا در طاقچه وجود دارد که شامل کتاب مجلات و روزنامهها میشود. فروش طاقچه هر چند در دوره مسابقه کتابخوانی خندوانه اوج گرفت اما پسازآن هم حدود چهار برابر قبل باقیمانده است و کاربرانی که از این طریق به سیستم آمدهاند، مشتری طاقچه شدهاند و باقی ماندهاند.
این فروشگاه کتاب آنلاین قصد دارد در حوزه کتاب چاپی و صوتی نیز پررنگ ظاهر شود و مذاکرات مربوط به آن در حال انجام است. صدوقی میگوید طاقچه میخواهد به عنوان مرجع کتاب ایران شناخته شود و هر کس که میخواهد کتاب یا نشریهای را بگیرد میتواند از طریق این بازار آنلاین به خواستهاش برسد.
بازار هشتمیلیونی
بازار اندرویدی مایکت با وجود رقیب قدرتمندی چون کافه بازار کار سختی در جا انداختن خود و جذب کاربر دارد هرچند تیم مایکت میگویند وجود رقیبی که به عنوان اولین نام در بازار حضور پیدا کرده، به معنی غیرممکن شدن فعالیت نیست.
سپهر خادم تجربه جهانی را مثال میزند و میگوید: «وجود رقیبی که به عنوان اولین نفر وارد بازار شده و کارش هم گرفته به این معنی نیست که برای دیگران نباید شانسی متصور شد. در دنیا هم با وجود گوگلپلی که بسیار قدرتمند کار میکند، میبینیم که آمازون هم وارد شده و سهم خوبی از بازار گرفته است. در ایران هم در این رقابت آینده خوبی برای خودمان متصور هستیم و استراتژیهای مشخصی داریم. اولین گامی که برداشتیم برندینگ دوبارهمان بود. تمرکز ما بر شخصیسازی خواهد بود، نام ما نیز گواه همین هدف ماست.»
مایکت تلاش میکند رفتار کاربران را بشناسد. بیشتر کاربران برای دانلود اپلیکیشن مورد نظر خود جستوجو میکنند یا نظرات دیگران را میخوانند و گاهی هم به توصیه اپ، برنامه مورد نظرشان را دانلود میکنند. مایکت میخواهد با شناسایی رفتار کاربر، اپهای مرتبط به سلیقه او را معرفی کند تا سریعتر به خواسته خود برسد و بازار اپ شخصی خود را داشته باشد.
برای توسعهدهنده نیز مایکت تلاش میکند فضا و پنل بهتری ارائه دهد. به عنوان مثال برای توسعهدهنده قابلیت اهدای کد هدیه وجود دارد تا بتواند با استفاده از این کد امکان استفاده از اپ را برای کسانی که دوست دارد، فراهم کند. مایکت بر پشتیبانی هم تاکید ویژهای دارد و توسعهدهندگان به صورت تلفنی میتوانند مشکلات خود را پیگیری کنند.
مایکت میگوید در ششماهه اول سال ۹۵ نسبت به ششماهه دوم سال ۹۴ تعداد توسعهدهندگان فعال دو برابر شده و میزان فروش ۱۲۲ درصد و نظرات کاربران هم بیش از شش برابر افزایش داشته است.
وحید رحیمیان مدیر اجرایی مایکت در یک نشست خبری که آبانماه امسال برگزار شد، میگوید: «در سال گذشته به دنبال ایجاد یک سرویس خوب و پایدار برای مشتریان بودیم و با ۱۳ هزار توسعهدهنده ارتباط داشتهایم. تاکنون از مرز هشت میلیون نصب گذشته و ۶۴ هزار برنامه و ۲۸ هزار بازی را گردآوری کردهایم. روزانه حدود ۲۷۰ هزار دانلود اپ و ۱۵۰ هزار کاربر منحصربهفرد داریم و درآمد ماهانه ما نزدیک به ۲۰۰ میلیون تومان است که ۳۰ درصد آن را سهم مایکت تشکیل میدهد.»
مایکت امکانات جدیدی را به سرویسهای خود اضافه کرده است از جمله گارانتی خرید برای تمام اپلیکیشنهای فروشی که به کاربر اجازه میدهد در صورت نارضایتی از خرید یا مغایرت با درخواست خود ظرف مدت کوتاهی بتواند پول خود را پس بگیرد. برای بسیاری از اپها یعنی ۱۶ هزار اپ، ویدئوی معرفی نیز تهیه شده است تا انتخاب برنامه مورد نظر با دقت بیشتری انجام پذیرد. همچنین کاربران میتوانند اپلیکیشنهای موردنیاز خود را از مایکت درخواست کنند. در حدود پنج ماهی که از راهاندازی این سرویس میگذرد بیش از ۲۰۰ هزار درخواست از طرف کاربران ثبت شده است.
اپهایی که روی مایکت قرار میگیرند میتوانند بسته به نوع گوشی و ویژگیهای آن متغیر باشند و چند APK برای هر اپ وجود دارد.
حسین فقیهی مدیر فنی مایکت نیز میافزاید: «ما فکر میکنیم بحث نام مارکتها دیگر مطرح نیست و معیار، مشخصهها و ویژگیهایی است که کاربر با آن مواجه میشود. ما کار خودمان را میکنیم و به وجود کاربران و همکارانمان دلگرمیم. هدفمان از ابتدا این بوده که معنی واقعی مای مارکت باشیم و اکنون نیز در همین راه گام برمیداریم.»
فضای کار در حصین روند مدرن شدن را پیش نگرفته و بیشتر به حالت سنتی اداره میشود.
دره سیلیکونی
برای دیدن بخش تولید حصین راهی بوهمن و پردیس فناوری آن شدیم. این شهرک که مکان بسیاری از شرکتهای بزرگ هم شده، محل کار بخش تولید کارت هوشمند و سیمکارت حصین برای همراه اول نیز هست. این کارخانه توسط امیرحسین نبوی که سابقه زیادی در مدیریت مراکز صنعتی دارد، اداره میشود. او روحیهای کاملاً مناسب با کار و مدیریت کارخانه دارد و با دیسیپلین خاصی که متفاوت با سایر بخشهای شرکت است، تمام واحد صنعتی را زیر نظر دارد. ساختمان حصین قشم دو سال است که در پردیس بومهن شروع به کار کرده ولی این فعالیت از سال گذشته به صورت جدیتر پی گرفته میشود و توسعه هم یافته است.
این کارخانه که در یک ساختمان چهار طبقه به فعالیت مشغول است، زنان و مردان را در کنار یکدیگر به کار گرفته است. هرچند کارگران مجموعه ساکن اطراف پردیس فناوری هستند اما مدیر کارخانه میگوید در حصین سیاستی وجود دارد که اگر افراد دارای خصوصیات مورد نظر حصین پیدا شوند، شرکت صرف نظر از اینکه به آنها احتیاج دارد یا نه آنها را جذب میکند.
خود او به شدت فضای پردیس را دوست دارد و دوری از شلوغی شهر و محیط فناوریمحور را جالب میداند. هنگامی که کارخانه را از بالا تا پایین به ما نشان میدهد، متوجه میشویم شرکت هنوز قصد دارد فعالیتهای کارخانه را توسعه دهد. نبوی روحیه خاصی در کار کارخانه دارد و از همه کارهای جزئی کارگران نیز سر درمیآورد و معتقد است اگر بهتر از کارگر یا مسئول هر بخش ندانی که او چه میکند، نمیتوانی او را مدیریت کنی.
نبوی هرچند به تازگی عضو گروه حصین شده اما با این هلدینگ بیگانه نیست. او میگوید: «حصین سابقه خوبی از خود به جا گذاشته و کسبوکار ما طوری نیست که اگر جایی بلغزیم، اغماض شود. وجه تمایز ما تخصص ماست، من در مجموعههای زیادی فعالیت داشتهام و این سومین مجموعهای است که در آن، تولید را از صفر راهاندازی میکنم و به جرات میگویم که جایی مثل حصین ندیدهام. اختلاف سن بین مدیران کم است و دانش آنها به نحوی است که به راحتی وارد چالشها میشوند.»
نبوی میگوید مشکل سر راه تولیدکننده، وجود رقیب خارجی است؛ در حالی که محصول ایرانی کیفیت قابل قبولی دارد؛ اما مشکل بزرگتر دردسرهایی است که گمرک برای تولیدکنندهها به وجود میآورد.