ابتدای هفته گذشته یکی از شرکتهای اینترنتی، ارائه خدمات تلفن ثابت خود براساس پروانه ارتباطات ثابت (FCP) را آغاز کرد. اما هنوز سه روز از ارائه خدمات تلفن ثابت این شرکت نگذشته است که خبرها حکایت از توقف آن به دلیل قطع اتصال متقابل شرکت مربوطه از سوی شرکت مخابرات ایران به گوش میرسد. در تماس روزنامه ایران با سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی(رگولاتوری) این سازمان با تأیید این خبر اعلام کرد که علت قطعی این سرویس از سوی شرکت مخابرات در دست بررسی است.
در مقابل اما شرکت مخابرات، هر گونه اختلال یا ایجاد قطعی در سرویس تلفنثابت یکی از دارندگان پروانه FCP را رد و اعلام میکند که این شرکت تاکنون تمام همکاری خود با دارندگان پروانه ارتباطات ثابت را انجام داده تا آنها براساس تعهدات خود اقدام کنند. تأیید و تکذیبها در خصوص این خبر در حالی از سوی این دو نهاد اتفاق میافتد که حالا کاربران این شرکت اینترنتی که به دنبال تبلیغات به سمت دریافت سرویس تلفنثابت رفتهاند با یک پیام از سوی خدمات پس از فروش روبهرو میشوند و آن اینکه فعلاً ارائه سرویس تلفنثابت به مشتریان متوقف شده است.
مخابرات در مقابل دارندگان پروانه FCP
آبان ماه سال 1394 بود که سرانجام بعد از 10 سال پروانه سرویسدهندگان اینترنت تغییر کرد و به ارتباطات ثابت یا FCP تبدیل شد. پروانه FCP دو هدف اصلی را دنبال میکند. اول، کاهش چالش شرکتهای اینترنت پرسرعت یا PAP با شرکت مخابرات ایران بر سر دریافت امکانات و از بین بردن انحصار موجود در این بازار و دوم افزایش سرمایهگذاری و ایجاد رقابت سالم در این بازار. در واقع دارندگان پروانههای FCP (که تاکنون 16 شرکت اینترنتی موفق به دریافت آن شدهاند) میتوانند بدون محدودیت تکنولوژی و رعایت انحصار شبکه زیرساخت و شبکههای ماهوارهای، هرگونه سرویس مرتبط با اینترنت را در کشور ارائه کنند. یکی دیگر از نکات مثبت پروانههای جدید این است که به شرکتهای اینترنتی اجازه میدهد در کنار استفاده از زیرساختهای مخابراتی در صورت لزوم دست به ایجاد شبکه نیز بزنند. یکسال از ارائه این پروانههای جدید میگذرد اما آنطور که وزیر ارتباطات و معاونانش اعلام کردهاند دارندگان این پروانه نتوانستهاند براساس تعهداتشان پیش بروند. مرداد ماه سالجاری وزیر ارتباطات با انتقاد به فعالیت دارندگان پروانه FCP اعلام کرد: «توقع داشتیم این شرکتها در یک سال گذشته که این پروانه را اخذ کردند فعالیت بیشتری میکردند اما گویا این دوستان تنها قصد داشتند پولی به خزانه بریزند و اقدام جدید در بازار نکردند.»
بعد از این اظهارات نیز در مهر ماه سالجاری مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت در گفتوگو با ایسنا، ضمن انتقاد از فعالیت دارندگان پروانه FCP گفت:«تاکنون براساس این پروانه، سرمایهگذاری مشخصی از سوی شرکتهای اینترنتی برای ارائه خدمات جدید ارتباطی نشده و لازم است این شرکتها کمی به کار خود سرعت ببخشند.» حالا دوماه بعد از این انتقادها یکی از شرکتهای دارنده پروانه FCP توانست از خدمات تلفنثابت خود رونمایی کند. این شرکت هفته گذشته شرایط واگذاری سرویس تلفنثابت خود را از طریق سایت و شبکههای اجتماعی اطلاعرسانی کرد. اما به فاصله سه روز از این اطلاع رسانی، ارائه خدمات تلفن ثابت به کاربران براساس آنچه کارشناسان فروش این شرکت میگویند متوقف شدهاست. براساس خبرهای منتشر شده در برخی سایتها، مخابرات دستور به قطع ارتباط سرویس تلفن ثابت این شرکت اینترنتی داده است. سرویسی که به کمک آن کاربران میتوانستند روی شبکه این شرکت اینترنتی با تعرفه پایینتر از مخابرات، با شماره اپراتورهای تلفن همراه، ثابت و همچنین خارج از کشور ارتباط برقرار کنند.
بررسی رگولاتوری، تکذیب مخابرات
حسین فلاح جوشقانی، سرپرست معاونت نظارت و اعمال مقررات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، در تماس روزنامه ایران، در خصوص این قطع ارتباط میگوید: «این اتفاق در حال بررسی است و هنوز مشخص نیست که چرا مخابرات این کار را انجام داده است. ما از مخابرات در خواست کردهایم تا دلایل خود برای قطع اینترکانکشن این شرکت اینترنتی که بتازگی اقدام به ارائه خدمات تلفن ثابت کرده بود را اعلام کند.» وی در ادامه میافزاید: «این شرکت تمامی مستندات خود برای این اقدام را تحویل رگولاتوری داده و ما باید براساس روال بررسیهای خود بر این مستندات را انجام دهیم اما در نهایت تا روز شنبه(امروز) نتیجهبررسیهای خود را اعلام خواهیم کرد.» در حالی رگولاتوری بررسی این موضوع را به ابتدای هفته جاری موکول کرده است که بسیاری از کاربران در فضای مجازی این شرکت اینترنتی را متهم به ارائه اطلاعات اشتباه به کاربران در خصوص راهاندازی تلفنثابت کردهاند.
حالا این سؤال مطرح است که چرا مخابرات قبل از اعلام شکایت خود از این شرکت اینترنتی به رگولاتوری، به صورت خودسرانه اقدام به قطع ارتباط سرویس تلفن ثابت این شرکت اینترنتی کرده است.فلاح در این خصوص میگوید: «اگر مشکلی از نظر قانونی در ارائه این سرویس بود مخابرات باید آن را به رگولاتوری اعلام میکرد و ما هم اگر کار این شرکت اینترنتی خلاف مصوبات پروانه FCP عمل کرده بود، قطعاً با آن برخورد میکردیم.» فلاح هرگونه توضیح بیشتر در این خصوص را به هفته جاری موکول کرده و تأکید میکند اگر بعد از بررسی مستندات ارسالی از سوی مخابرات مشخص شود این شرکت اینترنتی خلاف پروانه FCP عمل نکرده قطعاً و براساس قانون با مخابرات برخورد خواهد شد.
در حالی که رگولاتوری خبر از بررسی دلیل اقدام مخابرات برای قطع ارتباط خدمات تلفنثابت این شرکت اینترنتی میدهد، که شرکت مخابرات هرگونه اختلال یا دستور به قطع ارتباط در سرویس تلفن ثابت این شرکت را رد میکند. محمدرضا بیدخام، مدیرکل روابط عمومی شرکت مخابرات در گفتوگو با ایران ضمن تکذیب خبرهای منتشر شده در این خصوص میگوید: «قطع تلفنثابت این شرکت اینترنتی هیچ ارتباطی به مخابرات ندارد و مخابرات هیچگاه محدودیتی برای ارائه سرویسهای شرکتهای مختلف اینترنتی ایجاد نکرده است.»
وی در ادامه تأکید میکند که مخابرات پیوسته براساس وظایف خود و در چارچوب مقررات، امکانات و زیرساختهای مورد نیاز شرکتهای دارنده پروانه FCP را فراهم کرده است. او تأکید میکند که مشتریان میلیونی مخابرات قابل مقایسه با مشتریان یک شرکت که تازه به حوزه ارائه خدمات تلفنثابت شده نیست بنابراین دلیلی وجود ندارد که مخابرات دستور به توقف سرویس تلفن ثابت این شرکت را بدهد.
اما احمدرضا نخجوانی، مدیر عامل یک شرکت اینترنتی در خصوص قطع سرویس تلفن ثابت میگوید: «ما بر اساس پروانه FCP و با سرمایهگذاری هنگفت خدمات تلفن ثابت را آغاز کردهایم و حتی قیمت سرویس تلفن ما با تأیید سازمان رگولاتوی ارائه شده است.» وی در ادامه میافزاید: «حالا بعد از این سرمایهگذاری و در حالی که سرویس تلفن ثابت ما به صورت محدود و در چند شهر در اختیار کاربران قرار گرفته است، اینترکانکشن این سرویس از سمت مخابرات قطع شده که این اتفاق باعث اعتراض کاربرانمان شده است.» او تأکید میکند کاربران به اشتباه مشکل را از سوی این شرکت میبینند، اما آنها ترجیح میدهند سکوت کرده و مطلبی را در رسانهها و افکار عمومی به اشتراک نگذارند تا سازمان تنظیم مقررات در این زمینه بهعنوان رگولاتور، با حرکت غیر رقابتی مخابرات برخورد جدی کند.
گفتنی است این نخستین مانع بر سر توسعه شبکه و ارائه خدمات نوین از سوی دارندگان پروانه FCP نیست چرا که اواخر سال گذشته خبر تمدید دوران حفاظت پروانه اپراتور فیبرنوری فعالیت دارندگان پروانه FCPدر این حوزه را که مقدمات سرمایهگذاری در این بخش را برنامهریزی کردهبودند در هالهای از ابهام قرار داد.حالا باید منتظر ماند و دید رگولاتوری بهعنوان تنها ناظر بازار ارتباطات کشور چه تصمیمی برای مقابله با تهدیدات مختلفی که دارندگان پروانه FCP را نشانه گرفته اتخاد میکند. فعالانی که بجز پرداخت هزینه 20 میلیارد تومانی برای دریافت حق پروانهFCP، سرمایهگذاری چند صد میلیاردی نیز برای توسعه شبکه و ارائه خدمات نوین براساس این پروانهجدید کردهاند.