سال 95 به روزهای پایانی خود نزدیک میشود. سالی با اتفاق بسیار در حوزه آیسیتی کشور. طرحها و پروژههای بسیاری که در این حوزه بعضی از آنها اجرایی و ساماندهی شدند و یا در آستانه کار هستند و نیاز به بررسی بیشتر دارند و یا به سالهای بعدی و فراموشی موکول شدند.
از طرح ساماندهی سایتهای همسریایی، دسترسی آزاد به اطلاعات، رجسیتری موبایل گرفته تا کارپوشه ملی ایرانیان و شبکه ملی اطلاعات و بسیاری از موارد دیگر.
اما موضوع این گزارش بررسی عملکرد دولت و نهادهای اجرایی در سالی که گذشت نیست. بلکه میخواهیم در این گزارش به بیشترین کلیدواژههای جستوجو شده توسط مردم در حوزه آیسیتی کشور بپردازیم.
بدون شک یکی از رویدادهای مهم در حوزه آیتی در سال جاری موضوع سرشماری اینترنتی امسال است که با توجه به الکترونیکی بودن آن برعکس سالهای گذشته، اتفاقی مهم و قابل توجه بود.
این اولین سال است که سرشماری نفوس و مسکن بر پایه اینترنت انجام شد. بخش قابل ملاحظهای از مردم خودشان به سایت سرشماری مراجعه کرده و اقدام به ثبت اطلاعات خانوار خود میکردند. اتفاقی که بسیار مهم و حائز اهمیت بود. به همین دلیل یکی از بیشترین کلیدواژههای جستوجو شده در سال جاری "سرشماری اینترنتی سال 95" است. بیشترین استانهایی که این کلیدواژه را جستوجو کردند به ترتیب استانهای کهگیلویه و بویراحمد، قزوین، سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی و اردبیل بودهاند.
"سامانه بام" بانکداری الکترونیکی بانک ملی ایران دیگر کلیدواژه جستوجو شده در این لیست است که استان ایلام بیشترین میزان جستوجوی آن را به خود اختصاص داده است. پس از آن نیز استان سیستان و بلوچستان و خراسان شمالی بیشترین میزان جستوجو را داشتهاند. "انتقال وجه بانک ملی" و "ثبت نام در سامانه بام" دیگر کلیدواژههای جستوجو شده در حوزه بانکداری اینترنتی و بانک ملی هستند.
"ثبت نام تک کارت فرهنگیان" دیگر کلید واژه جستوجو شده در حوزه دولت الکترونیکی است. تک کارت فرهنگیان کارت شناسایی چند منظوره مخصوص فرهنگیان است که به تدریج و در آینده آنها را از خدماتی از جمله بانکی، کارت بلیت، بیمه و خدمات رفاهی در آینده برخوردار خواهد کرد و جایگزینی برای کارتهای شناسایی موجود است. استان سیستان و بلوچستان بیشترین میزان جستوجوی آن را داشتهاند. استانهای لرستان و کهگیلویه و بویراحمد نیز دیگر استانها هستند.
سامانه ابلاغ الکترونیکی قضایی (ثنا) دیگر کلیدواژه جستوجو شده از سوی کاربران ایرانی در سال 95 هستند. این سامانه همانطور که از نامش پیداست به موجب قانون جدید آیین دادرسی کیفری، به ابلاغ و تحویل اوراق قضایی قوه قضائیه به شکل الکترونیکی میپردازد. نحوه کارکرد این سامانه نیز به اینصورت است که پس از ثبت نام در این سامانه و ورود به آن توسط کد ملی و رمز ده رقمی میتوانید ابلاغیههای خود را مشاهده کده و نسبت به آن اقدامات بعدی را انجام دهید. همچنین این سامانه به صورت پیامک نیز شما را از آخرین ابلاغیههای خود باخبر میسازد. استانهای چهارمحال و بختیاری، کرمانشاه و لرستان بیشترین میزان جستوجوی این سامانه را داشتهاند.
سیب – سامانه یکپارچه بهداشت – و ثبت نام در آن دیگر کلیدواژه جستوجو شده در حوزه دولت الکترونیکی است. این سامانه به منظور ساماندهی اطلاعات پایگاههای سلامت خانواده و خانههای بهداشت تدوین شده است و جایگزین شیوه سنتی و کاغذی موجود در دسترسی به اطلاعات بیماران است. استانهای کردستان، اردبیل و چهارمحال و بختیاری بیشترین میزان جستوجوی ان کلیدواژه را دارند.
اگرچه در گزارش حاضر تنها 5 کلیدواژه پر جستوجوی ایرانیها در حوزه فاوا و در سال 95 مورد بررسی قرار گرفته بود، اما همین موارد انگشت شمار نیز پیامهای زیادی در دل خود دارند.
نخست آنکه مردم سراغ سامانههایی رفتهاند که از سه حالت خارج نبوده است، یا ناچار به مراجعه بودهاند، یا تشویق به مراجعه شدهاند و یا نیاز و کاربری مناسب موجب استفاده از آنها شده است.
دوم آنکه برخی از این سامانهها از سوی شهرهای دورتر از پایتخت بیشترین فراوانی جستوجو را داشتهاند که این امر گویای کمبود تبلیغات و عدالت اطلاعرسانی در نقاط مذکور است که به ناچار میبایست نیاز خود را از طریق گوگل رفع کنند. حال آنکه برای مثال در کلانشهری همچون تهران به علت وجود ابزارهای متعدد رسانهای و تبلیغاتی این اطلاعات به اشکال دیگر در اختیار مردم قرار گرفته است.
سوم آنکه اگر مردم از وجود خدماتی کاربردی و تسهیلکننده آگاه شوند، خود به دنبال استفاده از آن میروند.
چهار آنکه از نکته مهم رایگان بودن خدمات الکترونیکی نیز نباید غافل بود که خود انگیزهای برای جستوجو و یافتن آنها شده است.
و پنجم اینکه نتایج به دست آمده نشان میدهد که نیاز بخش زیادی از مردم (به استثنای برخی کلانشهرها) بیشتر به سمت خدمات غیر سرگرمی و تفریحی بوده است.