آذری جهرمی: میراثم 5 کسب وکار اینترنتی در سطح جهانی خواهد بود
وزیر پیشنهادی ارتباطات و فناوری اطلاعات روز گذشته به اتاق تهران رفت تا نظرات و انتظارات بخش خصوصی را بشنود و البته به این انتظارات پاسخ دهد. نکته جالب توجه این بود که محمد جواد آذری جهر می هرچند با بخش مهمی از صحبت های بخش خصوصی موافقت کرد و قول داد این خواسته ها را اجرایی کند، اما برخی خواسته ها مانند افزایش تعرفه اینترنت را نادرست دانست تا نشان دهد تنها برای راضی کردن بخش خصوصی و وعده های ناممکن به دیدار آنها نرفته است. نکته دیگر اینکه آذری جهر می ترجیح داد به جای سخنرانی های فرمایشی و وقت گیر، فرض را بر این بگذارد که حاضران برنامه وی را خوانده اند و ابتدا به صحبت های بخش خصوصی گوش داد. موضوعی که سبب شد تا از وقت جلسه به شکل خوبی استفاده شود.
کپی رایت حل شود
محمدرضا طلایی، رییس هیات مدیره فدراسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران نخستین سخنران این مراسم بود. او گفت: یکی از مشکلات ما در حوزه فاوا مساله کپی رایت است و از وزارت ارتباطات می خواهیم برای حل این مشکل تلاش کند. بدون حل مساله کپی رایت، نمی توان با استفاده از زیرساخت های ایجاد شده، به سمت تولید محتوا رفت.
طلایی با بیان اینکه نقشه راه فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور باید تدوین شود، گفت: شما در برنامه تان در حالی درباره ترانزیت پهنای باند صحبت کرده اید که هنوز این مساله با موانع جدی مالیاتی و گمرکی روبه رو است.
رییس فدراسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران با بیان اینکه صادرات نرم افزار ایران بین 200 تا 300 میلیون دلار ارزش دارد، گفت: هیچ سند رسمی برای تایید این صادرات وجود ندارد چراکه سازمان امور مالیاتی از صادرات نرم افزار مالیات می خواهد. در شرکت های ایرانی، توان صادرات یک میلیارد دلاری وجود دارد و باید برای تحقق این هدف زیرساخت های دیجیتالی فراهم شود.
5 مطالبه
علی فتوت، نایب رییس سندیکای مخابرات ایران نیز در این نشست خطاب به وزیر پیشنهادی گفت: پیش از آنکه نام شما به طور رسمی به عنوان نامزد وزارت ارتباطات دولت دوازدهم اعلام شود، سندیکا از شما حمایت کرد چراکه نمی خواستیم یک شخصیت ناشناخته و ناآشنا به حوزه، وزیر شود.
وی با بیان اینکه از ابتدا تصمیم ما این بود که در جهت تداوم مسیر فعلی از محمود واعظی حمایت کنیم، گفت: ما 5 مطالبه از وزارت ارتباطات دولت دوازدهم داریم. موضوع اول مساله تعرفه خدمات ارتباطی است. در زمان وزارت غرضی قیمت گذاری منطقی روی شبکه موبایل صورت گرفت و سبب رشد این شبکه شد. اما قیمت گذاری مناسبی در بخش دیتا انجام نشده و به همین دلیل برای توسعه شبکه فیبر با مشکل مواجهیم. این در حالی است که کاهش تعرفه ها متاسفانه در برنامه وزیر جدید هم هست و معلوم نیست 17 اپراتور جدید چطور باید با هم رقابت کنند.
فتوت درباره مطالبه دوم گفت: استفاده از تولید داخلی، از سوی سازمان تنظیم مقررات به اپراتورها تکلیف شده است. اما سازمان تنظیم بر اجرای این دستور نظارت نداشته و از شما می خواهیم فرد مناسبی را برای این حوزه برگزینید.
رییس سندیکای صنعت مخابرات گفت: یکی از مشکلات دیگر این صنعت این است که وزرای سابق بازار مخابرات کشور را به رایگان به خارجی ها واگذار کرده و امتیاز مناسبی از آنها گرفته نشده است. ما حتی یک مرکز R&D با سرمایه گذاری خارجی ها نداریم.
وی درباره مطالب چهارم سندیکا توضیح داد: نگهداری شبکه موبایل با وجود همه حساسیت های امنیتی به دو شرکت هوواوی و اریکسون سپرده شده است. ما معتقدیم نباید این موضوع به صورت مستقیم به آنها واگذار شود و از سوی دیگر شرکت های خارجی حتما باید در ایران یک نماینده داشته باشند.
فتوت گفت: نکته آخر اینکه وزرای پیشین به مسایل پایه تکنولوژی توجه زیادی نکرده و برای بخش تحقیقات و دستیابی به فناوری بو می سرمایه گذاری مناسبی صورت نگرفته است. در برنامه شما هم اشاره مختصری به رایانش ابری، اینترنت چیزها و داده های عظیم صورت گرفته؛ اما عملا برنامه ای برای این ها وجود ندارد.
لزوم برنامه ریزی برای تولید تجهیزات فاوا
مسعود شنتیایی، رییس سندیکای تولیدکنندگان تجهیزت فناوری اطلاعات نیز در این نشست ابتدا به معرفی فدراسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات پرداخت: در اتاق تهران و ایران 10 تشکل مرتبط با حوزه فاوا با بیش از 2500 شرکت عضو ثبت شده است. این تشکل ها همه در قالب فدراسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات دور هم جمع شده و قانونا به عنوان نماینده بخش خصوصی، در اتاق فعال هستند.
وی با بیان اینکه طی برنامه ششم قرار است 110 هزار میلیارد تومان در فاوا سرمایه گذاری شود، گفت: اگر یک سوم این سرمایه گذاری روی تجهیزات سخت افزاری روی دهد، یعنی در 5 سال باید 35 هزار میلیارد تومان در این بخش سرمایه گذاری شود. اگر این سرمایه گذاری به درستی انجام نشود باید همچنان نفت بفروشیم و این تجهیزات را وارد کنیم. این در حالی است که تجربیات و تخصص های خوبی در کشور وجود دارد و سرمایه گذاری های سنگینی انجام گرفته است. از آقای جهر می می خواهیم در این بخش تعامل نزدیک تری با وزارت صنعت داشته باشد.
صیانت از سرمایه گذاری های داخلی و خارجی
رضا زرنوخی نیز به نمایندگی از نهادهای سرمایه گذاری مخاطره پذیر نظرات خود را بیان کرد و گفت: تاثیراتی که حوزه سرمایه گذاری خطرپذیر و استارت آپ ها در جامعه دارند سبب شده مسوولان دولتی به نقش آفرینی و به نوعی دخالت در این حوزه روی بیاورند؛ بنابراین باید تعدد ورود بخش های مختلف به این بحث ساماندهی شود.
وی گفت: خوب است در وزارتخانه کمیته سرمایه گذاری خطرپذیر شکل گرفته تا با هماهنگی با وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و بورس، مشکلات در این حوزه مرتفع شود.
وی ادامه داد: هرچند سرمایه گذاری خارجی در بخش های دیگر به کندی صورت می گیرد، اما خارجی ها ورود جدی تری به این حوزه داشته اند. باید برای صیانت از سرمایه گذاری های داخلی و خارجی برنامه داشت.
می توانیم صاحب 5 یونیکورن کسب وکار اینترنتی باشیم
محمدی، مدیرعامل دیجی کالا هم به نمایندگی از کسب وکار های اینترنتی سخن گفت: ما ضمن حمایت از اقدامات آقای واعظی، نقدهایی هم به میزان تاثیر کارهای انجام شده داریم.
وی افزود: عمده مشکلات فضای کسب وکار های آنلاین و استارت آپ ها به این دلیل است که بدنه حاکمیت، چه مدیران و چه کارشناسان آشنایی چندانی با چیستی و ذات این کسب وکار ها ندارند و کمک کنید تا این آگاهی به وجود بیاید. همچنین لازم است اتحادیه در حال تاسیس کسب وکار های اینترنتی، با مشارکت و نظرات خود این کسب وکار ها شکل بگیرد.
محمدی گفت: در کنار لزوم توجه و حمایت از کسب وکار های نوپا، باید به شرکت های دانش بنیان بزرگ تر هم توجه کرد. این امکان در کشور ما وجود دارد که بدون نیاز به سرمایه گذاری وسیع از سوی حاکمیت، کسب وکارهای اینترنتی بزرگ شکل بگیرد. البته لازمه این کار مقررات زدایی، حذف قوانین متناقض و البته در برخی موارد وضع قوانین جدید متناسب با ذات این کسب وکار هاست.
قانون گذار از واقعیت جامعه عقب است
میردامادی نیز به نمایندگی از فعالان سیستم های بانکداری الکترونیکی گفت: بین آنچه در واقعیت جامعه رخ می دهد و واکنش نهادهای تصمیم گیری فاصله وجود دارد و تغییرات در جامعه سریع تر اتفاق می افتد.
وی افزود: یک مثال ساده آن پرداخت موبایلی است که نیاز به همکاری نزدیک وزارت ارتباطات و بانک مرکزی است. در بحث پلیس و مسایل قضایی نیز برداشت های نادرستی از موضوع وجود دارد و اگر کسب وکار های مجاز را از بین ببریم، جامعه نیازهایش را از کانال دیگری تامین می کند.
استاندارد و فاوا
ویدا سینا، رییس انجمن آزمایشگاه های همکارآزمون و کالیبراسیون پیش از صحبت های گزینه پیشنهادی وزارت ارتباطات آخرین سخنران بود. وی گفت: مصوبه 163 رگولاتوری در حمایت از صاحبان صنایع و منابع و مهارت های داخل کشور در بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات به درستی اجرا نمی شود.
وی افزود: باید توجه ویژه ای به بحث استانداردها داشت. اگر محصولات ما استاندارد نباشند، نمی توان آنها را صادر کرد و در واردات تجهیزات هم باید مراقب بود محصولات بی کیفیت به داخل وارد نشود.
وی ادامه داد: اکنون در بسیاری از حوزه ها بحث ساماندهی و جلوگیری از قاچاق کالا با استفاده از شناسنامه دار کردن کالاها مطرح است که این موضوع در حوزه فاوا هم باید اجرایی شود. همچنین سامانه های بسیاری در کشور فعال بوده و اطلاعات مردم را در اختیار دارند که این سامانه ها باید از نظر کیفی و امنیتی بررسی شوند.
ظرفیت اشتغال زایی در فاوا
محمد جواد آذری جهر می وزیر پیشنهادی ارتباطات و فناوری اطلاعات پاسخ هایش را به بخش خصوصی با آمار و ارقام آغاز کرد: در کشورهای در حال توسعه درصد اشتغال فاوا به کل اشتغال 87/1 درصد است که این شاخص تا سال 1394 در کشورمان 2/0 درصد بوده است. مجموعه شغل های ایجادشده در فناوری اطلاعات (به غیر از بخش مخابرات) تا سال 95 در مجموع 50 هزار شغل بوده است. اما در سال 1395 با وجود همه مشکلات و موانعی که می دانید 100 هزار شغل ایجاد شد.
وی افزود: جهش ناگهانی در ایجاد شغل پیغام روشنی دارد و آن هم این است که ظرفیت نیروی جوان، پتانسیل رشد و بازار مناسبی در اختیار داریم و می توان بخشی از مشکل اشتغال کشور را حل کرد. با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات هم ثروت ملی افزایش می یابد و هم رفاه مردم بیشتر خواهد شد. البته این کار نیازمند مقدماتی بود که 12 سال در کشور از آن غفلت شده بود.
وزیر پیشنهادی فاوا گفت: اگر امروز در حوزه های مختلف امکان ارایه سرویس اینترنتی وجود دارد، این موضوع مدیون توسعه دسترسی در دولت یازدهم است. موضوعی که با موانع زیادی ازجمله حساسیت های فقهی مواجه بود اما براساس دکترین مقام معظم رهبری و سیاست دولت که همان استفاده از فرصت های فضای مجازی است، این توسعه دسترسی به وجود آمد.
توسعه نامتوازن دسترسی در کشور
آذری جهر می نبود توسعه متوازن در کشور در حوزه دسترسی را یکی از مهم ترین مشکلات فعلی حوزه فاوا دانست و گفت: تعهد ما در برنامه ششم این است که متوسط سرویس های خانگی به 20 مگابیت بر ثانیه برسد. ضرورت این موضوع هم روشن است. 60 درصد محتوای دنیا ویدئو است، این در حالی است که در 30 درصد خطوط مخابراتی ما اصلا امکان سرعت بیش از 2 مگابیت وجود ندارد و همین موضوع به مانعی برای توسعه بدل شده است. وی ادامه داد: این در حالی است که تنها یک بیزینس تبلیغات در حوزه ویدئو استعداد درآمد دو تا سه هزار میلیارد تومانی را دارد که نمی توان از آن گذشت.
افشاگری درباره دلیل فیلتر فین تک ها
آذری جهر می با تایید این نکته که نبود قانون کپی رایت از موضوعات جدی است گفت: این قانون مربوط به سال 1348 است و قانون تجارت الکترونیکی با آن تطبیق داده شد اما در عمل در محاکم قضایی می بینیم که این قانون کفایت لازم را ندارد.
وی با بیان اینکه در حوزه حریم خصوصی نیز با مشکل مواجهیم و مردم به سرویس های داخلی اعتماد نکرده اند، گفت: برای حل این مشکل باید قانون داشته باشیم و به آن عمل کنیم نه آنکه به صورت سلیقه ای کار پیش برود. در همین ماجرای فیلتر فین تک ها، گروهی از آنها خواستار اطلاعات شده بودند و این شرکت ها گفته بودند که نمی شود به صورت فله ای اطلاعات مردم را در اختیار گذاشت و تنها با حکم دستگاه قضایی و به صورت موردی حاضر به همکاری هستند. به همین دلیل هم آنها را فیلتر کردند.
وزیر پیشنهادی فاوا گفت: در حوزه تلکام شاخص و برنامه مشخصی ارایه کردم اما در حوزه فناوری اطلاعات هیچ شاخصی وجود ندارد. همین صادرات 200 میلیون دلاری هم که دوستان گفتند، آمار رسمی نیست و ما نمی توانیم اعلام کنیم.
وی ادامه داد: اصلاح نظام زیرساختی بیمه و مالیات در حوزه فاوا اهمیت دارد. علاوه بر این چرخه حمایت از سرمایه گذاری در برنامه آمده است.
آذری جهر می گفت: ساختاری در زمان مهندس غرضی طراحی شد تا ایران قطب تولید الکترونیکی منطقه شود. پست بانک، منطقه پیام و… نیز به همین دلیل شکل گرفت. اما متاسفانه کار متوقف شد و به خوبی پیش نرفت. اکنون هم چرخه و سیکل همان است. خوشبختانه یک و نیم میلیارد دلار برای توسعه مناطق روستایی از صندوق ملی توسعه اختصاص یافته که پست بانک هم یکی از بانک های عامل است و باید از این فرصت استفاده کرد.
وی با بیان اینکه نداشتن نقشه راه توسعه فناوری اطلاعات اشکال درستی است، گفت: البته یک زمانی دولت شروع به تدوین سند درباره شبکه ملی اطلاعات کرد که برخی گفتند این اسناد در حد پاورپوینت است. اکنون که این شبکه راه افتاده است همان ها می گویند سند کلی طراحی شبکه ملی اطلاعات کجاست.
دستاورد آذری جهر می بعد از 4 سال
آذری جهر می با بیان اینکه نمی توان و نباید در همه موارد ادعای تولید کنیم، گفت: باید با سندیکای تولید تجهیزات مخابراتی جلسات مشترکی بگذاریم و برای تولید هدفمند برنامه بریزیم.
وی افزود: هر وزیری یک دستاوردی از خود به جا می گذارد. مثلا بگوید در دوره من رایتل یا ایرانسل راه افتادند. من هم می خواهم پس از 4 سال دستاورد مشخصی داشته باشم و آن هم تشکیل 5 شرکت بزرگ یونیکورن به عنوان پرچمدار جمهوری اسلا می در فضای مجازی است که این شرکت ها بتوانند سهم ما را از بازار جهانی کسب کنند.
دفاع از سیاست ارزان سازی تعرفه ها
وزیر پیشنهادی فاوا با بیان اینکه تعرفه ها باید در فاوا اصلاح شوند، گفت: مجمع جهانی اقتصاد با توجه به قیمت سرویس و درآمد سرانه هر کشور، مقرون بودن آن سرویس را مشخص می کند. درباره ایران در شاخص اینترنت موبایل، ایران در میان 10 کشور اول است اما در حوزه ثابت رتبه ای بهتر از 90 نداریم؛ بنابراین سرویس های ثابت باید حتما ارزان شوند.
وی ادامه داد: شاید در نگاه اول بگوییم کاهش تعرفه به معنای کاهش درآمد است. اما در عمل این موضوع درست نیست. برای مثال از ابتدای مرداد سال گذشته مصوبه 237 رگولاتوری مبنی بر کاهش تعرفه های اینترنت اجرا شد. در نتیجه اجرای این مصوبه میزان ترافیک کشور از 200 گیگ بر ثانیه به 800 گیگ در یک سال رسید. بازار مخابرات کشور هم در این یک سال 5 هزار میلیارد تومان بزرگ تر شده است.
آذری جهر می با بیان اینکه میزان تولید ثروت متناسب توزیع نشده است، گفت: همراه اول، ایرانسل، مخابرات و رایتل به ترتیب 11، 7، 6 و یک هزار میلیارد تومان درآمد دارند. اما 17 شرکت FCP روی هم یک هزار میلیارد تومان درآمد دارند. دلیلش هم این است که FCPها مانند این 4 شرکت سرمایه گذاری سنگینی نکرده اند. البته قبول دارم اگر هم سرمایه گذاری می کردند، به مشکلات جدی برمی خوردند که باید این مشکلات رفع شود.
وی با بیان اینکه اگر تعرفه ها اصلاح نشده و بازار بزرگ نشود، محتوا هم توسعه نمی یابد گفت: باید روی مدیریت هزینه ها تلاش شود. شرکت زیرساخت با 8 هزار پرسنل یا مخابرات با 60 هزار پرسنل برای پرداخت حقوق مشکلات زیادی دارند. اکنون 50 درصد وجه نقد مخابرات صرف پرداخت به پرسنل می شود.
کامنت جالب برای جهرمی
وزیر پیشنهادی فاوا با بیان اینکه در شبکه های اجتماعی حضور دارد و نظرات مردم را دنبال می کند گفت: مردم مصرفشان را از فضای مجازی با جیبشان تنظیم می کنند. یک نفر برای من نوشته بود با مدل جدید تعرفه ای، امنیتش به خطر افتاده است، چون ناچار شده تمام به روزرسانی ها را متوقف کند. او به من گفت که امنیت کشور را در مدل جدید اینترنت به خطر انداخته ایم!
وی گفت: نباید مردم را در مصرف اینترنت محافظه کار کنیم وگرنه آنها از سرویس های اینترنتی لذت نمی برند و اقتصاد حوزه رشد نمی کند.
اجرای مصوبه 163 و تعامل با خارجی ها
آذری جهر می در پاسخ به نظر نمایندگان بخش خصوصی درباره مصوبه 163 رگولاتوری در حمایت از تولیدکنندگان گفت: از چند نفر شنیده ام که این مصوبه به خوبی اجرا نمی شود. این قانون است و باید اجرا شود و ما هم برای اجرای آن کمر همت می بندیم.
وی درباره تعامل با شرکت های خارجی گفت: زبان تعامل با خارجی ها، اقتصاد است و نمی توان آنها را اجبار کنیم که مثلا یک بخش R&D در کشور راه بیندازند. شما در بخش خصوصی اگر طرح اقتصادی خوب بیاورید، ما هم در کنارتان هستیم و با شرکت های خارجی برای اجرای آن مذاکره می کنیم.
وزیر پیشنهادی فاوا گفت: موضوع نگهداری شبکه موبایل موضوع مهمی است. البته در همه دنیا موضوع جا افتاده ای است که یک شرکت خارجی این کار را انجام دهد. اما واقعیت این است که شرکت های خارجی کار را گرفته و عینا به پیمانکار دوم و سوم داخلی واگذار می کنند و حتی از آنها بیگاری می کشند.
وی افزود: شورای عالی فضای مجازی در جریان بررسی الزامات شبکه ملی اطلاعات مصوب کرد که واگذاری بحث نگهداری شبکه به خارجی ها ممنوع است و این موضوع را دبیر شورا هم به آقای واعظی و هم به اپراتورها به صورت مکتوب ابلاغ کرده است. تنها اپراتورها می توانند در بحث نگهداری شبکه در بخش Third line support از شرکت های خارجی استفاده کنند.
تغییر ساختار سازمان فناوری اطلاعات
آذری جهر می در پایان با بیان اینکه سازمان فناوری اطلاعات تغییر ساختار می دهد، گفت: سازمان فناوری اطلاعات به عنوان متولی دولت الکترونیکی، لنگ پرداخت حقوق 650 کارمندش است. حتما باید این ساختار تغییر کرده و کارها به روزرسانی شود. در این راه این سازمان به سازمان اقتصاد دیجیتال تبدیل خواهد شد.