شهر اولو (Oulu)، زادگاه اینترنت 5G
شهر «اولو» (Oulu) فنلاند با تمامی شهرهای دنیا تفاوت دارد. این شهر نه‌تنها از نظر موقعیت جغرافیایی بلکه از لحاظ مهندسی و تکنولوژی هم نسبت به دیگر شهرها متفاوت است.
صبح زود روز سه‌شنبه است و به کافه‌ی یکی از محلات این شهر آمده‌ایم، با اینکه هنوز آفتاب کامل طلوع نکرده، اما احساس می‌کنیم که ساعت 4 بعد از ظهر است چراکه کافه مملو از مهندسین و افراد مشتاقی است که برای یک کنفرانس تکنولوژی تمام اروپایی در زمینه اینترنت 5G دور هم جمع شده‌اند. کافه این شهر 200 هزار نفری همیشه اینقدر شلوغ نیست اما شهر مملو از مهندسین مختلف است. می‌توان گفت که شهر اولو همان چیزی است که آمریکا سالهاست که آرزوی داشتن آن را دارد. با اینکه بزرگترین کمپانی این شهر یعنی نوکیا روزی ورشکسته شد، اما امروزه شهر مملو از استارت‌آپ‌های کوچک و بزرگی است که در سراسر نقاط این شهر جای گرفته‌اند.
نکته منحصر به‌فرد راجع به‌این شهر اینکه اولو امروز میزبان طرح «آزمایش اینرنت نسل پنجم 3شبکه مخابراتی مختلف»است. این شهر در گذشته میزبان نسل4، نسل2 اینترنت و در اوخر دهه 70 میلادی میزبان شبکه‌های رادیویی هم بوده است. یکی از دلایل حضور ما در اولو این بود که نسل 5 اینترنت قرار است به‌زودی سراسر آسمان کشور آمریکا را پوشش دهد. قرار است شرکت AT&T و همچنین T-Moblile تا اواخر سال جاری اجرای آزمایش اینترنت 5G را شروع کنند. دیگر سرویس‌دهندگان نیز قرار است سال 2019 این کار را آغاز کنند.
می‌توان گفت که سرویس‌هایی مانند اسپاتیفای و نتفلیکس پس از کوچ از نسل 3 به نسل 4 اینترنت پدید آمدند. ظهور این دو سرویس نمونه‌های واقعی از مزایای اینترنت پرسرعت‌تر بودند. ضمنا تحلیلگران اعلام کردند که علاقه کاربران به استفاده از سرویس فیس‌تایم پس از ظهور اینترنت 4G هم افزایش پیدا کرده است. اما حقیقتا کسی ظهور شبکه‌های اجتماعی مانند اسنپ‌چت و اینستاگرام پس از معرفی اینترنت 4G را پیش‌بینی نمی‌کرد. با همگانی شدن اینترنت پرسرعت، کاربران هم علاقه زیادی به آپلود کردن تصاویر و ویدیوهای روزانه خود در شبکه‌های اجتماعی پیدا کردند.
نسل5 اینترنت هم یقینا سرعت بالاتری نسبت به نسل4 خواهد داشت و مطمئنا استفاده از سرویس‌های ویدیویی، یادگیری ماشینی و حتی اپلیکیشن‌های مجهز به واقعیت مجازی را آسان‌تر خواهد کرد. اما حقیقتا هنوز کسی نمی‌داند که نسل5 اینترنت برای چه مصارفی کاربردی خواهد بود و در چه بخش‌های کاربردی و به صرفه نخواهد بود. هیچکس نمی‌داند 5G چه بخشی از دنیای تکنولوژی و اینترنت را متحول می‌کند و به‌همین دلیل به شهر اولو در کشور فنلاند آمدیم تا از نظرات مهندسین و متخصصین این شهر بهره ببریم.
اینترنت 5G دقیقا برای چیست؟
در طول اقامتی که در شهر اولو داشتیم، به‌طور مکرر از مهندسین می‌پرسیدیدم که کاربرد اصلی اینترنت 5G چیست؟
در یکی از همان صبح‌های زود به بازار شهر رفتیم و یکی از هدست‌های واقعیت مجازی GEAR VR سامسونگ را روی سرمان گذاشتیم. با استفاده از این هدست و سرعت 1.6 گیگابایت بر ثانیه اینترنت 5G موفق شدیم شهر را از بالا تماشا کنیم. هنگامی که با هدست به ساختمان‌ها و شرکت‌ها نگاه می‌کردیم، پنجره کوچکی روی هرکدام به‌نمایش درمی‌آمد که محصولات آن شرکت را شرح می‌داد. دمای شهر و تعداد افراد در حال قدم زدن در خیابان‌ها نیز از دیگر ویژگی‌های این هدست هنگام تماشای شهر بود.
این مثال نشان می‌داد که با اینترنت نسل 5 و یک هدست واقعیت مجازی می‌توان کارهای خارق‌العاده مختلفی انجام داد و نکته قابل توجه اینکه تجربه‌ای ما با این هدست‌ها دقیقا در سطح خیابان کسب شده و به‌هیچ وجه درون آزمایشگاه‌های مجهز انجام نگرفته بود. این کار تنها به‌لطف اینترنت 5G امکان‌پذیر شده بود.
«هندریک اشنایدر» و «نینا سورمونن» دو دانشمند دیگری هستند که با استفاده از عینک‌های واقعیت افزوده قنداق کودک مجازی را طراحی کرده‌اند. این دستگاه برای نوزادان زودرسی که درون دستگاه قرار دارند ساخته شده و به‌وسیله آن پدر و مادر می‌توانند چهره، ضربان قلب و حتی گرمای بدن نوزاد خود را به‌طور همزمان در این قنداق واقعیت افزوده حس کنند و اینکه صدای پدر مادر هم به‌وسیله سنسورهای پیشرفته به نوزاد درون دستگاه انتقال داده میشود. این دو دانشمند معتقدند که این تکنولوژی تنها با وجود اینترنت 5G امکان‌پذیر است چراکه اینترنت 4G پایداری و سرعت مورد نیاز برای انجام چنین کاری را نداشته است.
این تنها یکی از کاربردهای متعدد اینترنت 5G در بخش پزشکی است. مهندسین شهر اولو در حال طراحی نوعی برنامه واقعیت مجازی برای روستاییان هستند تا از طریق آن بتوانند بدون پیمودن مسافت‌های طولانی و سفر به شهر، مشکلات خود را با پزشکان در میان بگذارند. یکی از اساتید بیمارستان شهر اولو می‌گوید: «اینکار قبلا به‌صورت حضوری انجام شده بود و حال قصد داریم آن را از راه دور امتحان کنیم، برای استفاه از واقعیت مجازی به‌شکل پیشرفته، استفاده از اینترنت پرسرعت با تاخیر بسیار کم، کاملا ضروری است.»
در شهر اولو تجهیزات و قطعات الکترونیکی هم تولید میشود. برای مثال در مرکز تحقیقاتی دولتی ATT، محققین در حال ساخت بانداژهای هوشمند مجهز به نوعی آنتن هستند. با استفاده از این بانداژ مراحل بهبود زخم‌های شما به‌صورت لحظه‌ای با اپلیکیشن و یا مرکز درمانی مورد نظر شما به اشتراک گذاشته خواهد شد.
5G چه بلایی بر سر مشاغل امروزی می آورد؟
اینترنت 5G مطمئنا صنایع و فرصت‌های جدیدی را به‌وجود خواهد آورد و بدون شک این فرصت‌ها با مشاغل جدید همراه خواهند بود. اما این مشاغل در مقایسه با مشاغل امروزی متفاوت خواهند بود. نمونه بارز این نوع مشاغل را در بزرگترین کارخانه شهر اولو مشاهده کردیم.
اینترنت 5G نیازمند میلیاردها دلار تجهیزات جدید است اما باید توجه داشت که معنای مشاغل صنعتی پس از ظهور 5G کاملا متفاوت خواهد بود و نمونه آن را در کارخانه نوکیا که در آن مراکز و آنتن‌های اینترنت 5G تولید می‌شوند، به‌وضوح مشاهده میشود. نوکیا در حال حاضر با 2350 کارمند، بیشترین کارکنان را در بین شرکت‌های مختلف فعال در شهر اولو به خود اختصاص داده است. اما هنگامی که وارد کارخانه می‌شوید، اولین سوالی که به‌ذهنتان می‌رسد این است که این افراد دقیقا کجا هستند؟
ما در گذشته از خط تولید اسمارت‌فون سامسونگ در کره جنوبی و چند شرکت دیگر در چین بازدید کردیم. در چین افراد در ردیف‌های مختلف پشت سر هم قرار می‌گیرند و هر کدام از آنها یک قطعه از اسمارت‌فون را متصل می‌کنند. در شرکت‌های پیشرفته‌تر، اکثر قطعات توسط ربات‌ها نصب می‌شوند و انسان‌ها تنها بخش پایانی و کنترل دوربین و صفحه‌نمایش را برعهده دارند. اما در کارخانه نوکیا در شهر اولو، حتی بخش پایانی هم به روبات‌ها سپرده شده و انسان‌ها نقش بسیار کمی از مراحل تولید را برعهده دارند. در کشورهایی مانند فنلاند یا آمریکا اگر بخواهید گجت‌هایتان را خودتان بسازید و با شرکت‌های چینی رقابت کنید، می‌بایست بر روی کیفیت و اتوماتیک‌سازی تجهیزات تمرکز کنید.
اینترنت 5G سرعت تبدیل مشاغل انسانی به روباتیک را افزایش می‌دهد. یکی از مهندسین فنلاندی که در شهر اولوزندگی می‌کند درباره اهمیت اینترنت 5G در افزایش دقت تجهیزات کارخانجات و تغییر کاربری اتوماتیک شرکت‌های تولیدی صحبت می‌کرد. او در اینباره گفت: «یک بازوی رباتیک برای قرار دادن یک قطعه الکترونیکی درون یک فضای یک میلی‌متری، به سرعت عمل فوق‌العاده بالا با تاخیر کمتر از 1 میلی‌ثانیه نیاز دارد. با اینکه تجهیزات کارخانجات در حال حاضر رباتیک و سیمی هستند، اما طراحی آنها به شکل بی‌سیم باعث افزایش سرعت تغییر محصولات تولیدی شرکت می شود. با استفاده از اینترنت پرسرعت، کارخانه می تواند هر هفته یک محصول جدید و کاملا متفاوت را تولید کند. با استفاده از 5G در اصل انعطاف‌پذیری شرکت افزایش پیدا می‌کند.»
مهندسین شهر اولو آینده صنعت را تیره می‌بینند چراکه در آن حتی برای تامین مواد خام هم به انسان‌ها نیازی نخواهد بود.
این یعنی کارگران آمریکا در آینده وظیفه‌ی سفت کردن پیچ و مهره را برعهده نخواهند داشت و تنها در بخش مدیریت و نظارت بر روبات‌ها فعالیت خواهند کرد. اخیرا هم شنیده شده که تولیدکنندگان خودروها به‌دنبال استفاده از اینترنت 5G در محصولاتشان هستند. گفته میشود شرکت رولز رویس قصد دارد سال 2019 اولین کشتی بابری فاقد خدمه را به آب بفرستد. این یعنی دیگر به دریانوردان و رانندگان بنادر نیازی نخواهد بود.
باهوش مثل اولو
شهر اولو واقعا جای زیبایی برای زندگی کردن است. طبیعت زیبای این شهر در کنار رستوران‌های جذاب، حس بی‌نظیری را به شخص منتقل می‌کند. غذای محلی این شهر عموما سبزیجات تازه و ماهی است. مردم این شهر هم واقعا مهربان و کاملا بی‌خطر هستند.
پس از سقوط نوکیا در سال 2012، احتمال می‌رفت کسب و کار شهر اولو هم سقوط کند اما این شهر با هوشمندی شهروندان ومهندسین ساکن در شهر موفق شد از این عصر تیره عبور کند و به اولین شهر مجهز به اینترنت 5G تبدیل شود. اولو امروزه یک شهر تولیدی و صنعتی است اما تولید و صنعت در این شهر هیچ شباهتی به شهرهای صنعتی که تا به‌امروز شناخته‌ایم ندارند و هیچ خبری از پیچ و مهره و کارگران در سطح شهر نیست. حتی اگر اولو شهر صنعتی مشابه دیگر شهرها بود، مطمئنا راهی پیدا می‌کرد و دوباره به شکل امروزی تبدیل می‌شد چرا که مهندسین این شهر فوق‌العده باهوش و خلاق هستند.
شهر اولو هم می‌توانست پس از ورشکستگی نوکیا، برای راه‌اندازی مجدد این شرکت تلاش کند اما مهندسین این شهر خوب می‌دانستند که چنین کاری غیرممکن است. در عوض با کمک دانشگاه‌های دولتی، مراکز تحقیقاتی و سرمایه‌گذاران داخلی موفق به تولید محصولات متفاوتی شدند که امروزه نمونه آنها را مشاهده می‌کنیم. الگوی حرکتی شهر اولو در این بخش تقریبا مشابه همان کاری بود که ایالات متحده در دهه 50 تا 60 میلادی انجام داد و موفق به ساخت کامپیوتر و فرستادن انسان به فضا شد.
آیا این شیوه‌ی به‌کارگرفته شده در فنلاند در ایالات متحده هم عملی است؟
اگر دولت و صنایع قبول کنند که مشاغل از دست رفته قابل بازگشت نیستند، احتمالا چنین کاری در آمریکا هم ممکن باشد و به‌نظر می‌رسد که برخی از ایالات آمریکا کم کم در حال اجرای چنین سیاست‌هایی هستند. اینترنت 5G در حال ظهور است و دنیای امروزی، دنیای استارت‌آپ‌ها، نرم‌افزار و خدمات الکترونیکی و آنلاین است. شهرها و کشورها دو راه بیشتر ندارند: یا با موج جدید همراه شوند و یا از بقیه جا بمانند و کم کم نابود شوند. ظاهرا شهر اولو قبل از دیگر شهرها و کشورها این مسئله را درک کرده و به استقبال آن رفته است.