دکتر مهدی نیامنش، مدیرعامل شرکت پیکآسا در گفتوگو با ایلنا از موضوعات بحث برانگیز و بهروز در حوزه فناوری ایران، وضعیت انقلاب دیجیتال و محتوا، اکو سیستم استارت آپی ایران، و همچنین طرح اینترنت کودک و خدمات شرکت پیکآسا سخن گفت.
مشروح این گفتوگو به شرح زیر است:
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بهدنبال ایجاد 5 شرکت با اقتصاد بالای یک میلیون دلار تا پایان دولت دوازدهم است، آیا زیر ساختهای این برنامه آماده شده است؟ مهمترین مسئله در حوزه دیجیتال کشور چیست؟
امروزه در ایران شاهد این هستیم که انقلاب دیجیتال و انقلاب محتوا در یک زمان در حال رخ دادن است؛ این در حالی است که انقلاب دیجیتال و انقلاب محتوا در دنیا از هم جدا اتفاق افتاده بود. مصداق انقلاب دیجیتال در دنیا، ضریب نفوذ اینترنت و اینترنت همراه و موبایل است. در ایران، گسترش ضریب دسترسی به اینترنت و دسترسی به انواع محتوا از جمله محتوای مالتی مدیا یا اپلیکیشنها که مدتها بعد از سایر محتوا وارد بازار شدند، در یک زمان رخ داد و همین مسئله باعث شده تا انقلاب دیجیتال و محتوا در ایران در یک زمان رخ دهد.
رویکرد اپراتوهای تلفن همراه و ثابت بعد از ایجاد انقلاب دیجیتال و محتوا در ایران چه بوده است؟ ظهور اپلیکیشنها برای اپراتورها چه مزایایی را در پی داشته است؟
همراه اول و سایر اپراتورها بعد از مشاهده اشباع در بازار سیم کارت به دنبال خدمات ارزش افزوده، کاهش قیمتها و افزایش خدمات در روستاها رفتهاند تا بتوانند در این حوزه برای جذب بیشتر کاربر رقابت کنند. یکی از اقدامات راهبردی و موفق اپراتورهای تلفن همراه استفاده از محتوا از جمله اپلیکیشنها بوده است تا کاربر را با خدمات خود بیشتر درگیر کنند.
چرا اپراتورها باید از خدماتی مبتنی بر محتوا استفاده کنند؟
در حال حاضر، اپراتورها حتی ISPها در حال ارائه محتوا و خدمات محتوا محور هستند تا درآمدهای خود را افزایش دهند. مردم با محتوا میتوانند از خدمات بیشتری استفاده کنند و همین مسئله افزایش درآمدهای آنها را در پی دارد.
چه افرادی از محتوا در ایران استفاده بیشتری میکنند؟
نسل جوان جامعه یعنی متولدین دهه 60 و 70 محتوا را به خوبی میشناسند و به شدت محتوا مصرف میکنند؛ در کنار این، در یکی دو سال اخیر، برخی سرویسهای همه گیر مثل تلگرام، اسنپ و تپ سی و دیجی کالا دارای دایره کاربر گستردهای هستند که علاوه بر نسل جوان، افراد مسن همچون مادربزرگ و پدربزرگها را تحت پوشش دارند؛ این حجم از کاربران دیجیتال تازه وارد، یک فرصت بی نظیری در ایران ایجاد کرده که دایره مخاطب از یک بچه 10 ساله تا پدربزرگ و مادربزرگها را شامل میشود.
مسئله توجه و مصرف بالای محتوا توسط کاربر ایرانی حدود دو سال است که رخ داده و بستر خوبی را برای کسب و کارهای نوپای ایرانی ایجاد کرده است که با توجه به آن باید به آینده فضای استارت آپی ایران امیدوار بود و با توجه به لزوم تنوع در حوزه استارت آپی باید کسب و کارهای بیشتری در این حوزه شکل بگیرد تا نیازها رفع شود.
برای تنظیم و افزایش سرمایهگذاری در حوزه استارت آپی ایران چه باید کرد؟
الان شرایط سرمایه گذاری در ایران به گونه ایست که سرمایه گذاری بیشتر در بانک صرفه دارد تا موارد دیگر نظیر مسکن و ارز و طلا. اگر شرایط به گونه ای هدایت شود که سرمایهگذاری در بانک به دلیل کاهش سود بانکی صرفه اقتصادی نداشته باشد، سرمایه به سمت استارت آپها میرود.
برای کسب و کارهای نوپای ایرانی، بحثهای روساختی یا بحثهای زیر ساختی از اهمیت بیشتری برخوردار است؟
در حال حاضر مهمترین بحث در اکو سیستم استارت آپی ایران بحثهای روساختی است برای نمونه اگر 10 سال پیش قرار بود شرکتی را راهاندازی کنیم نیاز به سخت افزار و تجهیز آن با سرمایه زیادی داشتیم که وابستگیهای متعددی برای ورود به بازار بین المللی داشت اما امروزه کسب و کارها از طریق اینترنت راهاندازی میشوند و دیگر وارد فضای سرویسهای اینترنتی شدهایم که بحثهای روساختیی با وابستگی کم به زیرساخت است که باعث شده تا تنوع زیادی ایجاد شود.
آیا استارتآپهای ایرانی میتوانند بینالمللی شوند؟
بله قطعاً، یکی از مسائل مهم در مورد سیستم استارتآپی ایران، اعتماد به نفس، خلاقیت و توان کارکرد بالای فعالان این حوزه است که باعث شده تا هر ماه شاهد رویدادهای استارتآپی باشیم. شرکتهای ایرانی برای ورود به رقابتهای خارجی باید اعتماد به نفس بالایی داشته باشند و با مشارکت با شرکتهای خارجی بتوانند از آنها به عنوان دروازه ورود به بازار جهانی استفاده کنند. در دولت دوازدهم و با رویکرد وزارت ارتباطات، قطعاً شرکتهایی بینالمللی ایجاد میشود.
آیا در ایران اعتقادی به استفاده از محصولات داخلی دیجیتال وجود دارد؟ صدا و سیما به عنوان یک رسانه بزرگ با سرویسهای بومی چگونه رفتار میکند؟
ما در استفاده از سرویسهای بومی مشکل اعتقادی داریم. موضوع حمایت از سرویسهای بومی همچون موتورهای جستجوی ایرانی پارسی جو و سایر رسانههای اینچنینی در اقتصاد مقاومتی بیان میشود و در نهایت به شکل شعاری به آن عمل میشود؛ اما در واقعیت شاهد استفاده از سرویسهای خارجی (گوگل) در موارد معمول حتی در صدا و سیما و در برنامههای پرمخاطب هستیم که باعث تناقضی بزرگ در حوزه حمایت از سرویسهای ایرانی شده است. باید از سرویسهای بومی بهعنوان جایگزینی برای سرویسهای خارجی حمایت و استفاده کرد. به عنوان مثال سرویس آپارات توانسته جایگزین بسیار خوبی برای یوتیوب که در دسترس کاربران ایرانی نیست، باشد که نشان داده جایگزینی شایسته و یک سرمایه ملی است.
آیا رگولاتور باید در حوزه استارتآپ دخالتی داشته باشد؟ برای عدم انحصار در حوزه محتوا، اپراتورهای مجازی راهحل هستند؟
چنانچه همراه اول که شبکه و مشترکین را در اختیار دارد بخواهد به صورت کامل در حوزه محتوا و سایر حوزهها دخالت مستقیم داشته باشد؛ دیگر فضایی برای رشد استارت آپها و استفاده از بستر حوزه محتوا وجود نخواهد داشت. به همین دلیل است که رگولاتور باید نظارت دقیقی داشته باشد. یکی از مسائل مهم که باید برای آن برنامهریزی شود، بحث انحصار و اشباع بازار اپراتورهای تلفن همراه است که هم اکنون با وجود ظرفیت اپراتورهای مجازی تلفن همراه میتوان در طی کمتر از دو سال بازار اپراتورهای تلفن همراه رقابتی و متعادل شود.
اینترنت کودک خدمتی نوین و متحول کننده برای محتوای مخصوص کودک است، آیا این طرح میتواند موفق باشد؟ بزرگترین مشکل طرح اینترنت کودک و فعالان عرصه خدمات محتوایی کودک چیست؟
یکی از موضوعات مهم که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به آن تاکید بسیار زیادی دارد، بحث اینترنت کودک است. اینترنت برای کودک یعنی محتوای مخصوص کودک اما برای افراد بزرگسال این چنین نیست و اینترنت برایشان تنها محتوا نخواهد بود. بزرگترین ارائهدهندگان خدمات محتوایی در حوزه اینترنت کودک باید شرکتهای نوپا باشند اما این در حالی است که فروش محتوا به دلیل فقدان کپی رایت، بحث مالیات و غیره با مشکلات جدی روبرو است.
بحث اینترنت کودک یا اینترنت پاک به نظر من از منظر چیستی و نیز راه حل فنی، در مسیر درستی نیست. در واقع اینترنت کودک نوعی اینترنت سالم و گردآوری شده برای عدم نیاز جستجوی کودک در اینترنت است تا کودک بتواند تمامی محتوای مورد نیاز را در بستری سریع، سالم و آسان در دسترس داشته باشد. در حال حاضر بهتر است به جای تاکید بر پاک بودن اینترنت به بحث تولید محتوای آن توجه کنیم تا اینگونه بتوانیم محتوای سالم و مناسب بیشتری در اختیار کاربر هدف قرار دهیم.
پیکآسا در چه حوزهای خدمات ارائه میدهد؟
پیک آسا حدود 18 سال در حوزه ارائه محصول به اپراتورهای تلفن همراه و نیز سرویسهای دیجیتال در حال فعالیت است؛ محصولات پیک آسا برای اپراتورها، انواع سیستمهای مربوط به شبکه موبایل است که در طول این مدت، پیک آسا توانسته برای اغلب محصولات شبکه ای، رقیب جدی برای فروشندگان خارجی اروپایی و آسیایی باشد.
در حوزه سرویس نیز، سرویس آفرینک برای پخش محتوای کارتون و انیمیشن برای کودک و نوجوان را در دست دارد و توانسته ظرفیتهای مناسب و محبوبی را در این حوزه ایجاد کند. سرویس آفرینک از طریق سایت و نرم افزار موبایلی در دسترس کودک با توجه به سن کاربر هدف و جنسیت سال قرار میگیرد و بهراحتی میتواند به محتوای جذاب و سالم دسترسی داشته باشد.
یکی دیگر از سرویسهای شرکت پیکآسا، آسانک نام دارد که اخیرا از یک امکان تازه به نام تبلیغات پیامکی مکان محور با برند "پیامک زنده" رونمایی کرده که به دلیل هدفمندتر کردن ارسالهای پیامکی، در آینده پیامک در ایران بسیار اثر گذار است.