اعتیاد اینترنتی یا سوءکاربری رایانه‌ای (Cyber Addict) به گستره وسیعی از مشکلات رفتاری و کنترل انگیزه استفاده از اینترنت اشاره دارد که به عنوان یک رفتار وسواسی یا آرزوی برقراری پیوند، یا شاید حتی نمودی از انتقال و بازتاب روابط، و یا برطرف شدن نیاز قلمداد می شود.

بارها گفته شده که اعتیاد با وابستگی جسمانی و روانی همراه است؛ بعضی از داروها نیز ممکن است با ایجاد وابستگی روانی در بیمار موجب افزایش مصرف شوند و اعتیاد بوجود آورند. فرد معتاد با دریافت مواد اعتیادآور راضی و سرخوش می‌شود و با توقف مصرف دارو دچار خمودی و اختلال شدید جسمانی می‌گردد. مواد اعتیاد آور سبب پیدایش پدیده تحمل نیز می شوند. به موجب این پدیده فرد معتاد برای دسترسی به اثر اولیه این مواد که در ابتدا با مقدار کم حاصل می شود مصرف خود را افزایش می دهد و شدت و نوع وابستگی نسبت به مواد اعتیاد آور نیز بر حسب نوع و اثر آن متفاوت است.

علائم اعتیاد به اینترنت چیستند؟

چنانچه بخواهیم فردی را معتاد به اینترنت بنامیم باید حداقل سه مورد از معیارهای ۹ گانه‌ای که در ادامه می‌آید را داشته باشد؛ معیارهایی از جمله تحمل که این معیار به معنای صرف زمان بیشتری برای استفاده از اینترنت به منظور رسیدن به رضایت است. در این شرایط با وجود صرف همان میزان وقت، میزان رضایت مندی کاربر کمتر است و نیاز به زمان بیشتری دارد تا به همان درجه از رضایت قبلی برسد.

همچنین اگر از اینترنت به منظور تخفیف و یا اجتناب از علائم کناره گیری استفاده شود، از اینترنت اغلب در دوره های زمانی بیش از آنچه که در ابتدا مدنظر بوده استفاده شود یا حجم قابل توجهی از وقت صرف فعالیت های مربوط به کاربری اینترنتی ( جستجوی کتابهای اینترنتی، جست و جوی فروشندگان اینترنتی، سیرو سفر در وب سایتهای مختلف و …) شود و یا به خاطر استفاده از اینترنت، از فعالیتهای مهم اجتماعی شغلی و یا تفریحی دست کشیده و یا کاسته شود می تواند از علائم اعتیاد به اینترنت به حساب بیاید.

در شرایط وقوع اعتیاد اینترنتی، فرد به دلیل استفاده مفرط از اینترنت ممکن است خطر فقدان روابط مهم اجتماعی و فرصتهای آموزشی و شغلی را متحمل شود و یا موقعی که شخص سعی می کند تا از اینترنت خارج شود، احساس بی قراری و بد خلقی کند. از اینترنت برای فرار از مشکلات و یا کاستن از احساس یاس و ناامیدی،  اضطراب و یا افسردگی استفاده می شود. همچنین ممکن است کاربر اینترنت در مورد میزان و وسعت استفاده خود از اینترنت به اعضای خانواده و یا دوستانش دروغ گفته و آن را کتمانکند. درنهایت شخص با وجود هزینه داربودن استفاده از اینترنت، کماکان مکررا از آن استفاده می کند.

چند راه حل برای درمان مشکل اعتیاد اینترنتی

از جمله راه حل‌های پیشنهادی پایگاه اطلاع رسانی پلیس امنیت فضای تبادل اطلاعات (فتا)، برای درمان اعتیاد اینترنتی می توان به حد و مرز تعیین کردن برای خود اشاره کرد؛ به این معنا که، کم کم ساعاتی که پشت رایانه صرف می کنید  را کمتر کرده و به آن پایبند باشید. همچنین اوقاتی از شبانه روز را بدون رایانه بگذرانید به این معنا که سعی کنید زمانی را که برای تفریح و انجام کارهای مختلف درنظر گرفته اید کاملا آزاد فکر کنید و به  رایانه اصلا فکر نکنید.

همینطور لیستی ازکارهایی که می‌توانید به جای نشستن پشت رایانه‌تان انجام دهید را تهیه کرده و روی مانیتور رایانه بگذارید، به این شکل متوجه می‌شوید که امور مهمتری هم برای انجام دادن وجود دارند؛ یا اسامی افراد خانواده، بستگان و دوستانتان که می‌توانند در ترک این اعتیاد به شما کمک کنند را تهیه کنید،  زیرا ترک این اعتیاد به تنهایی ممکن است سخت باشد.

در نهایت حتی می توانید رایانه را در نقاط پر رفت و آمد خانه بگذارید. اگر در جایی نشسته باشید که در اطرافتان رفت و آمد  زیاد باشد تمرکز کمتری داشته و ناخودآگاه کمتر وقت صرف استفاده از رایانه می‌کنید. این کار برای والدینی که فرزندانشان بی‌رویه از رایانه استفاده می‌کنند بسیار مفید است.