درحالی‌که چند روز از آغاز قطع ارتباط گوشی‌های آی‌فون شرکت اپل – ثبت نشده در سیستم رجیستری – می‌گذرد اشکالات متعدد در سیستم ثبت قانونی گوشی از سوی مسافران کلیت این طرح را که روی قاچاق تلفن همراه در کشور متمرکز است با مشکل مواجه کرده است.
 

بار مسافری؛ پاشنه آشیل طرح رجیستری
مسوولان این طرح می‌گویند چند هزار گوشی رجیستر نشده قطع شده یا به‌زودی قطع می‌شوند با این حال برخی شکایات مطرح شده کاربران در شبکه‌های اجتماعی نشان‌دهنده این است که حتی برخی گوشی‌های ثبت شده و قانونی که از سوی مسافران وارد کشور شده هنوز در سیستم رجیستری ثبت نشده و به همین دلیل قطع شده‌اند.  ثبت دستی گوشی مسافری در بدو ورود و متصل نبودن این سیستم به طرح همتا (رجیستری موبایل) باعث شده تعداد قابل توجهی از گوشی‌هایی که در گمرک ثبت شده و مسافران حتی هزینه رجیستری آن را در فرودگاه پرداخت کرده‌اند از دسترس خارج شوند. به گفته یکی از مسافرانی که اخیرا تجربه ثبت خود را در اختیار «دنیای اقتصاد» قرار داده ماموران گمرک پس از نوشتن دستی شماره ۱۵ رقمی IMEI گوشی و مراحل مختلف ثبت و پرداخت مبلغ عوارض گوشی به وی گفته‌اند که به مخابرات منطقه سکونت خود مراجعه کند. این کاربر با بیان اینکه بیش از ۲۰ روز است اطلاعات پرداخت هزینه گمرکی را در سایت همتا ثبت کرده، گفت: بیش از ۲۰ روز است که مسوولان سایت همتا در حال بررسی این اطلاعات هستند و در این مدت سه بار با آنها تماس گرفتم و آنها اطمینان دادند که گوشی شما قطع نمی‌شود اما وقتی روز چهارشنبه پس از بلاک شدن گوشی با آنها تماس گرفتم پاسخ شنیدم که این مشکل برای تعداد زیادی از افرادی که به‌طور مسافری گوشی خود را ثبت کرده‌اند اتفاق افتاده و دلیل آن اعلام نشدن گوشی‌های ثبت شده از سوی گمرک است.یک مقام مسوول در روابط عمومی گمرک در پاسخ به اشکال به وجود آمده در رجیستر کردن گوشی‌های مسافری به «دنیای اقتصاد» گفت: به‌دلیل فرآیندهای دستی ممکن است اطلاعات ثبت شده برخی از مسافران به‌دلیل خطای انسانی به درستی ثبت و به مرکز رجیستری اعلام نشده باشد. برای حل مشکلاتی از این دست ما صفحه‌ای را در سایت گمرک ایجاد کرده‌ایم که دیگر مسافران را معطل ثبت گوشی در بدو ورود به کشور نکنیم و از این به بعد مسافران می‌توانند قبل از ورود یا تا ۳۰ روز بعد از ورود به کشور تلفن همراه خود را ثبت کنند.

رجیستری علیه مسافران یا قاچاقچیان؟
سختگیری‌های گمرکی روی گوشی‌های مسافری طی یک ماه اخیر در حالی باعث بالاگرفتن انتقادات از طرح رجیستری شده که بخش قابل توجه قاچاق گوشی همراه نه از سوی مسافران که توسط قاچاقچیان از مبادی غیرقانونی صورت می‌گرفته است.  میزان واردات قانونی گوشی با اجرای این طرح افزایش یافته و این را مسوولان اجرای آن جزو مزیت‌های اصلی آن می‌دانند با این حال نارضایتی کاربران عادی از نحوه اجرای این طرح احتمالا مسوولان آن را به اجرای تغییراتی در نحوه انجام آن واخواهد داشت.مشکلات طرح رجیستری می‌تواند برای افرادی که یک گوشی از خارج کشور خریده‌اند یا احیانا ساکن خارج کشور هستند و قصد استفاده از گوشی خود در داخل ایران (برای بیش از یک ماه) را دارند یا حتی افراد خارجی که قصد اقامت بیش از یک ماه در ایران دارند خود را نشان دهد.در همین حال از یک ماه قبل افزایش قابل توجه قیمت گوشی آی‌فون باعث شده که قیمت این گوشی در بازار ایران دارای فاصله قیمتی بسیار زیادی با آمریکا، اروپا و حتی کشورهای همسایه مثل امارات داشته باشد. در ابتدای اجرای طرح رجیستری مسوولان آن اعلام می‌کردند که نوبرانه بودن محصولات اپل باعث گران بودن قیمت گوشی شده اما با گذشت دو ماه از آن زمان هنوز قیمت محصولات اپل در بازار بسیار بالاست.

بهنامی یک فروشنده موبایل و تبلت در بازار کامپیوتر پایتخت به «دنیای اقتصاد» می‌گوید که قیمت بازار را هم‌اکنون چند شرکت واردکننده گوشی اپل که به‌طور رسمی آن را وارد می‌کنند، تعیین می‌کنند چون گوشی مسافری هم دیگر وارد بازار نمی‌شود عملا امکان تعادل و کاهش قیمت فعلا وجود ندارد.  وی با اشاره به اینکه تعداد زیادی گوشی که دست فروشندگان بوده و قبل از اجرای طرح آن را باز کرده و با سیم‌کارت فعال کرده‌اند هم مسدود شده‌اند.  بهنامی می‌گوید: مسوولان طرح یکی از مزیت‌های اصلی طرح رجیستری را استفاده از گارانتی اصلی می‌دانند اما شرکت‌های وارد کننده اجازه تعمیر از سوی اپل را ندارند و اگر به گوشی دست بزنند بخش تعمیرات خود اپل ممکن است دستگاه را اساسا از کاربر قبول نکند. به همین دلیل تا زمانی که اپل خود تعمیرکار معتبر در ایران معرفی نکند داشتن گارانتی صرفا به معنای این است که دستگاه از مبادی رسمی وارد کشور شده است. این فروشنده می‌گوید: همچنین سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان نظارت دقیقی بر این شرکت‌ها انجام نمی‌دهد در حال حاضر برخی گوشی‌ها اساسا در بازار نیست مثل ۷ پلاس و دلیل آن این است که این شرکت‌ها اساسا تخصص واردات محصولات اپل را نداشته‌اند.  به گزارش کانال تلگرام طرح همتا دهقانی‌نیا سخنگوی طرح رجیستری در یک جلسه مطبوعاتی اواخر هفته گذشته با تایید گران شدن گوشی‌های اپل در بازار دلیل آن را افزایش ۵ درصدی مالیات ارزش افزوده در دبی می‌داند. وی می‌گوید: افزایش قیمت گوشی اپل همچنین به‌دلیل حذف ارز مبادله‌ای و واردات با ارز آزاد و افزایش قیمت درهم است و هیچ ربطی به طرح رجیستری ندارد.

انتقاد رئیس اتحادیه فناوران از نحوه اجرای رجیستری
رئیس اتحادیه فناوران رایانه اما با انتقاد از نحوه اعمال طرح رجیستری گوشی که باعث گران شدن شده به «ایسنا» گفت: برای اقدامات کلانی همچون طرح رجیستری گوشی‌های موبایل باید از قبل نسبت به تبعات آن از صاحب‌نظران مشورت گرفته می‌شد. وی به افزایش قیمت‌ها در بازار گوشی‌های تلفن همراه اشاره و اظهار کرد: اگر طرح رجیستری روی گوشی‌های اپل اعمال نمی‌شد، حالا اپل ۹۰۰ هزار تومان ارزان‌تر بود، در صورتی که حالا و با انجام رجیستری در صورتی که عملا هیچ امکاناتی به گوشی‌ها اضافه نشده، ۹۰۰ هزار تومان به قیمت گوشی‌های اپل اضافه شده است؛ آن هم به خاطر ورود یک شماره سریال که به‌عنوان رجیستری شناخته می‌شود.

وی اظهار کرد: مردم بابت اجرای این طرح هزیه بیشتری را برای خرید پرداخت می‌کنند، درحالی‌که هیچ امکاناتی به گوشی‌ها اضافه نشده است. میرمهدی با تاکید بر اینکه اولین برندی که مشمول طرح اعمال رجیستری شد آی‌فون بود، اظهار کرد: شنیده شده بسیاری از گوشی‌های آی‌فونی که برای تعمیر به برخی از شرکت‌ها در خارج از کشور فرستاده شده بودند بعد از اعمال رجیستری از طریق برخی‌ها به داخل کشور منتقل و به‌عنوان گوشی اورجینال به مردم فروخته شد، درحالی‌که در داخل برخی از آنها سیم‌کارت خارجی هنوز وجود داشت و سوزن نداشتند.