«محمد جواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اخیراً در همایش اینترنت اشیا گفت: انقلاب چهارم صنعتی درحال رخ دادن است و این انقلاب در کمتر از 10 سال رخ می‌دهد و ۴۰۰ تا ۸۰۰ میلیون شغل سنتی در دنیا از میان رفته و مشاغل جدیدی به وجود می‌آید که ۸ تا ۹ درصد مشاغل عناوین جدیدی هستند که قبلاً وجود نداشتند.» در پی این مطلب روزنامه ایران به‌سراغ کارشناسان اینترنت اشیا رفت تا بداند تکنولوژی و اینترنت اشیا باعث چه تغییرات شغلی در کشور می‌شود و اینکه آیا تغییرات شغلی در کشور ما آغاز شده و مهمتر اینکه بستر لازم برای رخ دادن انقلاب صنعتی چهارم در کشور ما فراهم شده است.
 

اجتناب‌ناپذیر بودن تغییرات شغلی

مهدی روحانی‌نژاد، مدیر فروم اینترنت اشیا با بیان اینکه اکنون بحث تغییرات شغلی ناشی از تکنولوژی به کشور ما نیز رسیده است، گفت: نمونه عینی آن تاکسی‌های آنلاین است که موجب شده      آهسته آهسته شغل آژانس‌ها تغییر شکل بدهد. اینکه با هر تغییر و تحولی برخی از کارها از جامعه حذف می‌شود، روند کاملاً طبیعی است و از گذشته تاکنون نیز وجود داشته است. اگر به گذشته نگاه کنیم بسیاری از شغل‌ها به‌دلیل تغییر و تحولاتی که روی داده است از بین رفته‌اند یا تغییر شکل داده‌اند و جای آنها شغل‌های جدیدی ایجاد شده است.رئیس فروم اینترنت اشیای کشور افزود: از گذشته تاکنون همیشه درباره تغییرات حساسیت‌هایی وجود دارد که نمونه آن را در تاکسی‌های آنلاین می‌توان مشاهده کرد که برخی از رانندگان آژانس‌ها به دفتر یکی از تاکسی‌های آنلاین مانند کرمان حمله کردند.

روحانی‌نژاد با بیان این سؤال که به راستی هدف از ورود تکنولوژی‌های هوشمند و اینترنت اشیا چیست؟ گفت: هدف از آن هوشمندی برای افزایش بهره‌وری است. وقتی فردی تصمیم می‌گیرد خودرو، خانه، کارخانه، کشاورزی، سلامت، حمل و نقل و حتی شهر را هوشمند کند یا از تکنولوژی‌های جدید استفاده می‌کند، تنها دلیل آن افزایش بهره‌وری است. براستی چرا مردم به سراغ تاکسی‌های آنلاین می‌روند؟ چون بهره‌وری زمانی و مالی آنها را بالا می‌برد از سوی دیگر بهره‌وری راننده‌ها هم افزایش می‌یابد بنابراین وقتی بهره‌وری بالا می‌رود خود به خود برخی شغل‌ها مانند آژانس‌ها به مرور زمان جای خود را به شغل‌های نوین می‌دهند.
روحانی‌نژاد به نمونه دیگری از بین رفتن شغل‌ها اشاره کرد و گفت: با اینترنت اشیا کنتورهای آب و برق و گاز هوشمند‌سازی می‌شود با این کار قطعاً دیگر نیازی به مأمورانی که به در خانه مردم مراجعه می‌کنند، نیست در حالی که بسیاری از مردم از همین راه ارتزاق می‌کنند بنابراین به‌طور طبیعی این افراد با هوشمند‌سازی نگران می‌شوند ولی بهره‌وری بالا می‌رود.
وی با اشاره به اینکه با ورود تکنولوژی ها و اینترنت اشیا شغل‌های جدیدی ایجاد می‌شود، افزود: از این‌رو باید افراد مهارت‌های جدید را بیاموزند تا بتوانند در شغل‌های جدید مشغول به کار شوند ولی اگر افراد مهارت‌های حداقلی را بلد نباشند، نمی‌توانند در شغل‌های جدید جذب شوند.روحانی‌نژاد درباره بستر اینترنت اشیا در کشور گفت: از نظر زیرساخت مخابراتی ارتباطی بستر برای اینترنت اشیا و هوشمند‌سازی در کشور فراهم است و در این بخش از دیگر کشورها عقب نیستیم ولی کشور در لایه‌های ارائه خدمت و استفاده از فناوری‌ها مانند اپلیکیشن‌ها عقب است از این‌رو با اینکه زیرساخت فراهم شده است اما هنوز در کشور، شهر هوشمند، کارخانه هوشمند، خانه هوشمند و… نداریم و این لایه‌ها هنوز توسعه پیدا نکرده است. باید اپلیکیشن‌هایی تولید شود و مردم نیز از این اپ‌ها استفاده کنند و ما در این بخش از کشور‌ها فاصله معناداری داریم.
رئیس فروم اینترنت اشیا افزود: در بخش بالا دستی مدیریت و رگولاتوری تکنولوژی‌ها و بخصوص اینترنت اشیا نیز هنوز شکل نگرفته است و باید هر چه زودتر قوانین این بخش‌ها نوشته شود و مهمتر اینکه هنوز سرمایه گذارها با این حوزه‌ها خیلی آشنا نیستند.
 

تغییر مشاغل در آینده نزدیک
«تکنولوژی و اینترنت اشیا هنوز در صنایع، کسب و کارها و زندگی روزمره شهروندان به صورت فراگیر در کشور مورد استفاده قرار نگرفته است، از این‌رو هنوز تأثیر محسوسی بر حوزه اشتغال کشور نگذاشته است.» فرزاد ابراهیمی رئیس آکادمی اینترنت اشیا با بیان مطلب فوق به «ایران» گفت: با توجه به سرعت بالای فراگیری اینترنت اشیا در دنیا و موج انقلاب صنعتی چهارم، انتظار می‌رود یک تا دو سال آینده تأثیر آن را در حوزه اشتغال مشاهده کنیم.ابراهیمی با بیان اینکه از بین رفتن برخی شغل‌ها از گذشته تاکنون بوده است، گفت: با همه گیر شدن تکنولوژی و بخصوص اینترنت اشیا، شغل‌های جدیدی مانند کارشناس‌های سرور پلتفرم، تکنیسین‌ها، تحلیلگران کسب و کار، شبکه‌های ارتباطی، اپلیکیشن‌ها و خدمات، تحلیلگر داده‌ها و… شکل گرفته و خواهد گرفت.
ابراهیمی با بیان اینکه فراگیری تکنولوژی و اینترنت اشیا در زمینه اشتغال می‌تواند هم تهدید باشد و هم فرصت، افزود: با بهره‌گیری از تکنولوژی‌ها از جمله اینترنت اشیا در صنایع به طور قطع باعث می‌شود نیروی انسانی کاهش یابد ولی می‌توان با برنامه‌ریزی درست و بموقع نیروی انسانی را توانمند کرد از این‌رو می‌توان به تکنولوژی‌ها از جمله اینترنت اشیا به‌عنوان یک فرصت برای افزایش راندمان و بهره‌وری نگاه کرد بنابراین می‌تواند باعث افزایش انواع جدید نیروی کار باشد.ابراهیمی درباره اینکه آیا کشور ما از دیگر کشورها در بحث پرداختن به اینترنت اشیا عقب است یا خیر، گفت: هنوز اینترنت اشیای صنعتی در سایر کشورها هم فراگیر نشده است، پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که سال‌های 2020 تا 2035 اینترنت اشیای صنعتی فراگیر خواهد شد از این‌رو در کشور ما نیز همپای دیگر کشورها قدم‌های خوبی برداشته شده است. به عبارتی کشور به اینترنت اشیا از سال 2014 و بموقع ورود کرده است بنابراین اگر همین روال با قوت بیشتری در کشور ادامه یابد، ایران می‌تواند در حوزه اینترنت اشیا هم همانند نانو تکنولوژی بسیار موفق و جزو چند کشور اول دنیا باشد.
 

ایجاد بازار بزرگ با تکنولوژی
مرتضی کشوری کارشناس فناوری اطلاعات نیز به «ایران» گفت: بعد از راه‌اندازی تاکسی‌های آنلاین اکنون استفاده از تکنولوژی برای مردم ملموس شده است چرا که فراگیر شدن فناوری اطلاعات و دیگر تکنولوژی‌ها موجب شده اشکال جدیدی از شغل‌ها ایجاد شود. به‌عبارتی تاکسی‌های آنلاین همان شغل تغییر یافته از آژانس است.کارشناس فناوری اطلاعات با بیان اینکه تکنولوژی و اینترنت اشیا با اینکه موجب از بین رفتن شغل‌ها می‌شوند ولی می‌توانند بازار بزرگی از شغل‌های جدید ایجاد کند، گفت: اگر آمار بگیریم تعداد راننده‌هایی که اکنون بر بستر اینترنت و هوشمند‌سازی ایجاد شده از کل رانندگانی که در آژانس‌ها کار می‌کردند، بیشتر است چون برای رانندگان تسهیل و مشوق ایجاد شده است. از سوی دیگر درآمد این بخش نیز بیشتر شده است. اگر در طول روز گردش درآمدی کل آژانس‌های تهران 2 میلیارد تومان بود، قطعاً اکنون این رقم بزرگتر شده است چرا که قبلاً عده‌ای خاص از آژانس استفاده می‌کردند ولی اکنون با وجود تکنولوژی، دسترسی‌های افراد به تاکسی‌های آنلاین بیشتر شده و از آنجایی که مقرون به صرفه‌تر هستند بنابراین حتی افرادی که پیش از این از آژانس استفاده نمی‌کردند، اکنون از تاکسی‌های آنلاین استفاده می‌کنند، چرا که با تکنولوژی و اینترنت اشیا همه چیز تسهیل شده است.وی افزود: اگر فقط همین یک مورد از تاکسی‌های آنلاین را در نظر بگیریم همین یک شغل جدید، شغل‌های جدید دیگری را در پی خواهد داشت چرا که صاحبان تاکسی آنلاین و رانندگان به تجهیزاتی برای برقراری ارتباطات مجهز هستند که افرادی در آن بخش‌ها مشغول به کار هستند بنابراین می‌بینیم با ارائه سرویس‌های جدید مشاغل جدید ایجاد شده و در آینده نیز ایجاد خواهد شد. وی افزود: اکنون استارتاپ‌های اینترنت اشیا در حوزه‌های حمل و نقل، کشاورزی، بهداشت و سلامت و… شکل گرفته است و می‌توانند خدمات خوبی ارائه دهند که پیش از این نبود. به‌عنوان مثال اگر در منازل و ماشین‌ها سنسورهایی کار شود که آتش‌سوزی را خبر دهد بنابراین در این بخش خود خدماتی شکل می‌گیرد و ایجاد شغل می‌کند یا اینکه در بخش سلامت هم تجهیزاتی راه‌اندازی می‌شود و اطلاعاتی از سلامت کودک و سالمند ارائه می‌دهد که این خود بازاری با شغل‌های جدیدی درست خواهد کرد.

نیم نگاه
مهدی روحانی نژاد، مدیر فروم اینترنت اشیا: بحث تغییرات شغلی ناشی از تکنولوژی به کشور ما نیز رسیده است و نمونه عینی آن تاکسی های آنلاین است که موجب شده آهسته آهسته شغل آژانس ها تغییر شکل بدهد
فرزاد ابراهیمی رئیس آکادمی اینترنت اشیا: با توجه به سرعت بالای فراگیری اینترنت اشیا در دنیا و موج انقلاب صنعتی چهارم، انتظار می رود یک تا دو سال آینده تأثیر آن را در حوزه اشتغال کشور مشاهده کنیم
مرتضی کشوری عضو فروم اینترنت اشیا:  بعد از راه اندازی تاکسی های آنلاین اکنون  استفاده از تکنولوژی برای مردم ملموس شده است چرا که فراگیر شدن فناوری اطلاعات و دیگر  تکنولوژی ها موجب شده اشکال جدیدی از شغل ها ایجاد شود