مدیرعامل فون‌پی: محدود به تاکسی رانی نیستیم
برنامه نویس است. از نرم افزار اتوماسیون اداری دانشگاه علم و صنعت شروع کرده و به پیاده سازی اپلیکیشن آسان پرداخت رسیده. برای بانک اقتصاد نوین برنامه نویسی کرده و فعالیت های متنوعی در حوزه پرداخت و بانکی داشته است. ابراهیم سوادی نژاد پس از شرکت در چند رویداد همفکر و استارت آپ ویکند، با فضاهای استارت آپ ها آشنا می شود و در دومین استارت آپ ویکندی که حضور داشت، ایده ای را مطرح کرد که جزو ده ایده برتر انتخاب شد و به گفته خودش تجربه استارت آپی خوبی به دست آورد و به این نتیجه رسید که باید کسب وکار خودش را راه بیاندازد و دیگر به صورت فریلنسر یا انفرادی کار نکند. با بنیان گذار و مدیرعامل فون پی در مورد نحوه شکل گیری این استارت آپ، چالش ها و سختی های ورود به حوزه پرداخت های خُرد، وضعیت این حوزه با تاکسیرانی و آینده استارت آپ های فعال در این زمینه به صحبت پرداخته ایم.
چه طور وارد حوزه استارت آپ ها شدی؟
بعد از این که در دومین استارت آپ ویکندی که شرکت کردم، با وحید صادقی و حسن عبدی که از شرکت صفریک باهم در ارتباط بودیم تصمیم گرفتیم که شرکتی ثبت کرده و یک ایده استارت آپی را اجرا کنیم. پس از تحقیقاتی که انجام دادیم به این نتیجه رسیدیم که در ایران رسانه اجتماعی فعالی وجود ندارد و از مدل پینترست الگوبرداری کردیم و سعی کردیم بتوانیم آن را پیاده کنیم، حدود یک سال زمان صرف آن کردیم و به دنبال سرمایه گذار بودیم. اما به دلیل اینکه سوددهی شبکه های اجتماعی بسیار هزینه بر است، سرمایه گذاران این ریسک را نمی پذیرفتند.
چه طور از شبکه اجتماعی به فین تک رسیدید؟
با توجه به پیش زمینه ذهنی من که در خصوص پرداخت فعالیت می کردم متوجه شدم شرکت های تجاری که در رسانه های اجتماعی فعالیت می کنند، نمی توانند پرداخت های شان را درست پیش ببرند. به این نتیجه رسیدیم که به سمت نرم افزاری در خصوص پرداخت موبایلی برویم. با تحقیقاتی که کردیم متوجه شدیم مدل ورود به بازار نرم افزارهای مشابه مثل پی پینگ یا وین وین که در خصوص پرداخت موبایلی فعالیت دارند کمی مشکل دارد. همچنین مدل های نرم افزاری روز دنیا مانند علی پی و پی تی ام و زپر را هم مورد بررسی قرار دادیم تا از نحوه فعالیت آن ها آگاه شویم و همین طور تصمیم گرفتیم اگر می خواهیم در این حوزه فعالیت کنیم، در بخشی ورود کنیم که به این مدل پرداخت نیاز دارد. درنهایت به این نتیجه رسیدیم که وارد حوزه پرداخت های تاکسی رانی شویم.
فعالیت فون پی از چه زمانی و چگونه آغاز شد؟
ما از مهر 95 به این موضوع فکر کردیم و نهایتا اردی بهشت 96 با جلساتی که با کارشناسان و معاون شرکت تاکسی رانی داشتیم، توانستیم جلسه ای با ریاست وقت سازمان، آقای افندی زاده بگذاریم. ایشان پس از مشاهده نرم افزار دستور دادند یک خط تاکسی (بالای میدان ونک) را به طور آزمایشی به ما اختصاص دهند.
در این زمینه رقیب هم داشتید؟
هم زمان با ما، تاکسی رانی به چند نرم افزار دیگر از جمله «رسید»، «پرداختم» و «توسن سها» هم اجازه فعالیت آزمایشی را در خطوط دیگر داده بود.
سیاست تاکسی رانی این بود که مدل فعالیت استارت آپ ها را آزمایش کند و از روی نتایج به دست آمده یک مدل نهایی استخراج کند. برای همین، تاکسی رانی به ما دستور داده بود فعالیت خود را فقط در خطی که برای ما مشخص کرده بودند انجام دهیم و فراتر از آن نرویم.
بقیه رقبا هم همین شرایط را داشتند؟
از نظر دستورالعملی که تاکسیرانی اعلام کرده بود بله، اما بعد از مدتی متوجه شدیم این مدل پرداخت، توسط رقبا در خطوط دیگر شهر هم انجام می شود. ما هم خواستار ارائه فعالیت خود به صورت گسترده تر در سطح شهر شدیم، اما متاسفانه موافقت تاکسی رانی را کسب نکردیم.
چرا سازمان تاکسی رانی اقدام به ارائه یک دستورالعمل مشخص نکرد؟
در یک بازه زمانی از طرف سازمان اعلام کردند یک سری مدارک آماده کنیم تا بتوانیم مجوز فعالیت مان را از سازمان بگیریم، ولی با توجه به این که در همان بازه زمانی هفت ماهه، تغییرات اساسی در تیم مدیریتی شهرداری و سازمان تاکسی رانی اتفاق افتاد، همه این صحبت ها و فعالیت ها متوقف ماند.
مشکل رقبا با شما در این حوزه چیست؟
مشکل مجموعه های رقیب با ما نیست. من فکر می کنم رقبای ما با رگولاتوری در این حوزه مشکل دارند. یعنی نمی خواهند سازمان تاکسی رانی رویه مجوزدهی را ایجاد کند چون فکر می کنند تاکسی رانی با مجوزدهی در این حوزه انحصار ایجاد خواهد کرد.
خب انحصار که همین الان هم وجود دارد. چرا به جز فون پی، پلتفرم دیگری نمی تواند در این حوزه فعالیت کند؟
اتفاقا الان موضوع اصلا انحصار نیست. این که بعد از مدت ها یک مجموعه توانسته موفقیتی کسب کند، مشابه همه حوزه های دیگر که تا یک مجموعه موفق می شود بقیه نیز حضور پیدا می کنند، شروع به رقابت های احساسی کرده اند و اتفاقا اصل کسب وکار فون پی خیلی بزرگ تر از فقط تاکسی رانی است ومطرح کردن انحصار اصلا موضوعیتی نخواهد داشت. در ضمن انحصار زمانی اتفاق می افتد که چیزی مشخص نباشد. الان که خود تاکسی رانی با مدل هایی که در حال طراحی است و مشخص است که برنامه ریزی انجام شده، مطرح شدن این جریان بیشتر ناشی از نگرانی سایرین از موفقیت کسب شده توسط فون پی است.
یعنی در حال حاضر شرکت های رسید و پرداختم فعالیت ندارند؟
به دلیل دستوری که از جانب تاکسی رانی اعلام شده بود مبنی بر اینکه پلتفرمی درحال اجرا است که قرار است تمامی این نرم افزارها روی آن اجرا شود ولی آنها توجهی نکردند، فعالیت آن ها هم متوقف شده. البته شرکت پرداختم هم چنان کمی فعالیت دارد. شرکت توسن سها هم که مدل نرم افزاری مشابه ما را داشتند، در حال حاضر فعالیت کمی دارند.
پس با این حساب الان شما یکه تاز بازار هستید و باید از این وضعیت راضی باشید.
یکی از بزرگ ترین مجموعه هایی که از شرکت تاکسی رانی گله و شکایت دارد شرکت ماست. ما بارها درخواست داده ایم که روشن شدن وضعیت فعالیت استارت آپ های پرداخت در حوزه تاکسی رانی را در اولویت قرار دهند. این که ما نمی دانیم کاری که می کنیم تا کجا قابل توسعه است و آیا در آینده هم می توانیم فعالیت کنیم یا نه خطر بسیار بزرگی برای کسب وکارمان است.
به نظر شما حجم این بازار چقدر است؟
با توجه به این که در تهران حدود چهار میلیون سفر در روز انجام می شود و هشتادوپنج هزار تاکسی در تهران وجود دارد، با محاسبه متوسط پرداخت 1200 تومان می توان حجم بازار را به دست آورد.
چرا جدیدا از سمت راننده های تاکسی نارضایتی از این روش پرداخت به وجود آمده؟
با توجه به این که بانک مرکزی تغییری در مدل تسویه پایا و پایانه های فروش به وجود آورد، ما مجبور شدیم یک بار در روز و در ساعت سه و چهل و پنج دقیقه بعداز ظهر با راننده ها تسویه مالی انجام دهیم، در صورتی که قبلا این تسویه پایا هفت مرتبه در روز بوده است و این سوتفاهم برای رانندگان ایجاد شد که این تصمیم از سمت فون پی بوده است.
چه تعداد کاربر نرم افزار فون پی را نصب کرده اند؟
ما حدود 250 هزار کاربر فقط در تهران داریم.
مدل درآمدی شما چه گونه است؟
ما از روز اول شروع کار، از راننده کارمزد دریافت کرده ایم و بابت تسویه حسابی که با راننده انجام می دادیم روزی صد تومان دریافت می کردیم. با توجه به اینکه ما یک استارت آپ هستیم و به دنبال رشد، تصمیم گرفتیم این کارمزد را دریافت نکنیم و فقط به فکر توسعه فعالیت های مان باشیم. ولی در کل درآمد این مدل پرداخت، مدل کارمزدی است.
شما به تمام نقاط تهران سرویس می دهید؟
درحال حاضر نه. مناطق محدودی را که خود تاکسی رانی اجازه داده تحت پوشش داریم.
رقبای شما ادعا می کنند با توجه به روابطی که سرمایه گذارتان دارد، برای خودتان انحصار به وجود آورده اید.
ما هیچ انحصاری در این حوزه به وجود نیاورده ایم و همین الان نیز از برنامه ریزی ای که تاکسی رانی کرده کامل مشخص است. رقبا هم به دلیل اشتباه هایی که خودشان مرتکب شدند از گردونه رقابت خارج شدند. مگر نه این که می گویند قبل از فون پی وارد این حوزه شده اند؟ پس چرا هیچ موفقیت چشم گیری کسب نکرده اند؟ این گونه بحث ها پس از دیدن موفقیت های فون پی به وجود آمده است. ما اردی بهشت با تاکسی رانی وارد مذاکره شدیم ولی در مرداد توانستیم با سرمایه گذار قرارداد ببندیم و قبل از آن با هزینه شخصی فعالیت می کردیم.
شما به دنبال دریافت مجوز هستید ولی این دریافت مجوز با بحث اپن پلتفرم (پلتفرم باز) که مدیریت جدید تاکسی رانی دنبال می کند هم خوانی ندارد؟
درست است که تاکسی رانی دنبال اپن پلتفرم است اما باید بتواند مدیریت ش کند. اشخاص یا گروه هایی که می خواهند در این زمینه فعالیت کنند با راننده و مسافر طرف حساب هستند و اگر اتفاقی رخ دهد، تاکسی رانی باید بتواند پاسخگو باشد.
چه اتفاقی ممکن است رخ دهد؟
در این سرویس اطلاعات کیف پول مشتری وجود دارد و پرداخت صورت می گیرد و اگر به هر دلیلی پولی به حساب تاکسی دار واریز نشود و شرکت سرویس درستی ارائه ندهد، راننده تاکسی با شرکت به صورت مستقیم در ارتباط نیست و از شرکت تاکسی رانی پاسخ می خواهد.
با توجه به این که فعالیت شما در حوزه پرداخت است، چرا بانک مرکزی با شما کاری ندارد؟
ما جلساتی با شرکت شاپرک داشته ایم، با توجه به این که در یک بازه زمانی پس از این که فین تک ها را می بستند، بانک مرکزی اقداماتی در خصوص تدوین چارچوب پرداخت یار و پرداخت بان انجام داد، ما تمام فعالیت های خود را بر این مبنا قرار داده ایم که مشکلی برای تطبیق دادن خودمان با بانک مرکزی نداشته باشیم. در واقع دستورالعمل بانک مرکزی فعالیت ما را هم تحت پوشش قرار می دهد.
با توجه به این که شما در حوزه پرداخت فعالیت می کنید، خدمات تان فقط محدود به تاکسی هاست؟
اتفاقا حوزه پرداخت آن قدر فضای بزرگی دارد که مسلما ما خود را محدود به تاکسی رانی نمی کنیم . تاکسی رانی بخش کوچکی از کار ماست . اتفاقا اگر فون پی در حوزه دیگری فعال می شد نیز حتما سایرین به آن قسمت هم هجوم می آوردند. این از موفقیت های فون پی در نحوه ارائه محصول و شناخت کامل نیاز کاربر و پذیرنده ناشی می شود و دیگران نیز با نگاه به موفقیت های فون پی به دنبال ایجاد رقابت های احساسی هستند.
در هفته های اخیر صحبت های فراوانی در مورد شما و تاکسی رانی مطرح شد اما هیچ واکنشی نشان ندادید.
برنامه ما در فون پی از ابتدا این بود که وارد هیچ جریان و دعوایی در این حوزه نشویم. ما نمی خواهیم وارد حاشیه ها شویم و دل مان می خواهد فقط در حوزه خودمان حرکت کنیم. تمرکز ما فقط بر این است که فعالیت خودمان را ادامه دهیم و پیشرفت کنیم.