خوب یا بد ارزهای دیجیتالی
از دست دادن رفتن ارزش پول به دلیل تورم این هشدار را به مردم می دهد که از ارزش پول خود محافظت کنند. یکی از راه‌های خوب جلوگیری از این مشکل، تبدیل آن به ارزهای دیجیتال معتبر است.
همچنین فناوری ارزهای دیجیتال به کاربر کمک می کند که محدود به زمان و مکان جغرافیایی خاصی نباشد و واسطه ها را از زندگی خود حذف کند بنابراین ارز دیجیتالی باعث ایجاد تقاضا و تقاضا هم باعث افزایش قیمت می شود.
مهمترین ارزهایی که سرمایه گذاری در آن از چند سال گذشته سود خوبی داشته اند عبارتند از:
بیت کوین: بیتکوین نخستین پول دیجیتال نا متمرکز است، چرا که سیستم آن بدون بانک مرکزی یا مسوول مرکزی کار می‌کند. این شبکه همتابه‌همتا است و تراکنش‌ها مستقیما و بدون واسطه بین کاربران انجام میشود. گره‌ها از طریق استفاده از رمزنگاری این تراکنش‌ها را بازبینی کرده و در یک دفتر کل توزیع‌شده عمومی که به آن زنجیره بلوکی گفته میشود، ضبط می‌کنند.
اتریوم: پس از بیت کوین رتبه دوم را در بین تمام ارزهای دیجیتال دارد. این ارز یک پلتفرم نرم‌افزاری غیرمتمرکز است که امکان ساخت و اجرای قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های توزیع‌شده را بدون تقلب، کنترل یا مداخله شخص ثالث فراهم می‌کند. طبق گفته سازندگان اتریوم، این ارز را می‌توان برای رمزگذاری، غیرمتمرکزسازی، ایمن‌سازی و مبادله تقریبا همه‌چیز استفاده کرد.
لایت کوین: لایت کوین براساس یک شبکه پرداخت جهانی متن باز ایجاد شده است که هیچ نهادی بر آن نظارت نمی‌کند و از الگوریتم اسکریپت که بر اساس پروتکل اثبات کار است برای استخراج ارز استفاده می‌کند. به این صورت افراد عادی می‌توانند با استفاده از رایانه‌های معمولی برای استخراج این ارز اقدام کنند. گرچه لایت کوین از بسیاری جهات شبیه بیت کوین است، اما نرخ تولید بلوک آن بسیار سریع‌تر است و از این جهت تراکنش را سریع‌تر تایید می‌کند. به‌غیر از سازنده‌ها، تعداد رو‌به‌رشدی از تجار هستند که لایت کوین را به‌رسمیت می‌شناسند.
مونرو: یک ارز ایمن، خصوصی و غیرقابل‌ردیابی است. توسعه این ارز دیجیتال کاملا مبتنی‌بر کمک‌های جامعه است. مونرو با تمرکز بالایی بر قابلیت مقیاس‌گیری و تمرکززدایی راه‌اندازی شده است و با استفاده از تکنیکی خاص به‌نام امضاهای حلقوی حریم شخصی بالایی فراهم می‌کند. با این روش به‌نظر می‌رسد که گروهی از امضاهای رمزنگاری‌شده وجود دارد که حداقل شامل یک شرکت‌کننده واقعی است اما ازآنجاکه همه آنها درست به‌نظر می‌رسند، امضای واقعی را نمی‌توان تشخیص داد.
زی‌کش(Zcash): یک ارز دیجیتال متن‌باز و غیرمتمرکز است. Zcash به کاربران خود این امکان را می‌دهد تا تراکنش‌های محافظ‌دار را انتخاب کنند؛ تراکنش‌های محافظ‌دار این امکان را فراهم می‌کنند تا محتوا با استفاده از تکنیک رمزنگاری پیشرفته‌ای به‌نام zk-SNARK که تیم Zcash آن را ایجاد کرده، رمزنگاری شود.
Dash (دارک کوین): نسخه پنهانی‌تری از بیت کوین است. این ارز ازآنجاکه روی شبکه مسترکد غیرمتمرکزی کار می‌کند که ردیابی تراکنش‌ها را تقریبا غیرممکن می‌سازد، امنیت بالاتر و قابلیت ناشناخته‌ماندن بیشتری نسبت‌به بیت کوین دارد.
ریپل: یک شبکه پرداخت آنی جهانی است که امکان پرداخت‌های بین‌المللی فوری، قطعی و کم‌هزینه را فراهم می‌آورد. ریپل بانک‌ها را قادر می‌سازد تا پرداخت‌های بین‌المللی و فرامرزی را به‌صورت آنی، با شفافیت انتها‌به‌انتها و هزینه‌های پایین‌تر انجام دهند. سیستم ساخت این ارز نیازی به استخراج ندارد و به‌خاطر این ویژگی با بیت کوین و ارزهای جایگزین دیگر متفاوت است. ازآنجاکه ساختار ریپل نیازی به استخراج ندارد، مصرف انرژی محاسبه‌کردن را کاهش می‌دهد و تاخیر شبکه را به‌حد‌اقل می‌رساند.
برخی مشکل های احتمالی ارزهای دیجیتالی
هرچند این سرمایه گذاری ها سود دهی دارند اما می توانند همراه با برخی از مسایل و مشکل های احتمالی باشند که به برخی از آنها اشاره می شود:
حباب اقتصادی: برخی از کارشناسان کسب و کار معتقدند که ارزهای دیجیتال یک حباب هستند و پس از رشد تا زمان مشخص نابود می شوند. این افراد عقیده دارند از آنجایی که ارزهای دیجیتال مورد حمایت هیچ فرد یا موسسه ای نیستند و نوسان خیلی بالایی دارند، نمی توانند با پول های سنتی رقابت کنند بنابراین هرگز جایگزین آن نخواهند شد.
نوسان: هرچند با نوسان مثبت ممکن است سود زیادی کسب شود اما هیچ چیز ۱۰۰ درصد نیست و ممکن است پول اولیه فرد از دست برود.
سیاست های قانونی: هنوز بیشتر کشورهای جهان به طور رسمی ارزهای دیجیتال را به عنوان یک ارز نمی پذیرند بنابراین ممکن است دولت ها با آن موافق نباشند یا قوانینی محدود کننده برای آن وضع کنند. البته برای مثال دولت چین چندین بار سعی در جلوگیری از بیت کوین را داشته است که خیلی موفق نبود.
کاربردها و مشکل های ارز دیجیتالی
مرتضی ایمانی راد، اقتصاددان ایرانی در این خصوص گفته است: یکی از مشکلاتی که در مورد این ارزها از سوی مسوولان بانک‌های مرکزی کشورهای جهان مطرح میشود این است که ارزهای دیجیتال دارای نوسان های بسیار بالایی دارند بنابراین نمی‌توانند به سادگی مورد قبول بانک‌های مرکزی قرار گیرند و به همین علت نمی‌توان از آنها در مبادلات روزمره استفاده کرد. هر چند که این بخش درست است ولی نباید این نکته مهم را نادیده گرفت که ارزهای دیجیتال شرایط اولیه و تولد خود را تجربه می‌کنند و بنابراین از یک پدیده نوظهور نمی‌توان ثبات انتظار داشت.
وی افزوده است: بخش قابل توجهی از نوسانات ارزهای فیات را می‌توان به دخالت بانک‌های مرکزی و دولت‌ها منسوب کرد و بنابراین این ارزها در شرایطی که بانک مرکزی و دولتی وجود ندارد که در گردش و تولید آنها دخالت کنند حجمشان به صورت یک متغیر محاسبه شده درونی افزایش پیدا می‌کند، از این‌رو می‌توان ثبات بیشتری برای آنها از هم‌اکنون پیش‌بینی کرد. همان‌طور که در مورد ارزهای فیات از پول در سطح اقتصاد ملی و بین‌المللی استفاده میشود از ارزهای دیجیتال نیز می‌توان استفاده کرد.
این اقتصاددان با اشاره به یکی از کاربردهای بسیار متداول و معمول ارزهای دیجیتال یعنی معامله کردن و خرید وفروش از طریق آنها تاکید کرده است: هم‌اکنون بسیاری از شرکت‌های بزرگ، بیتکوین را به عنوان پول قانونی برای خرید کالای شما مورد پذیرش قرار داده‌اند. طبیعی است که هر‌چه ثبات این ارزها بیشتر و نوسان قیمت آنها محدودتر شود، امکان استفاده از آنها در معاملات تجاری بیشتر خواهد شد.
وی بیان کرد کرده است: دومین استفاده‌ای که می‌توان از این ارزها کرد برای پوشش ریسک است. یکی از مهمترین ویژگی‌های ارزهای دیجیتال این است که در مقابل نوسان های اقتصادی بیرون، التهاب زیادی از خود نشان نمی‌دهند و چون حجم آنها با یک قانون مشخصی افزایش پیدا می‌کند بانک‌های مرکزی نمی‌توانند در حجم آنها دخالت کنند و قیمت ارزها را در مقابل یکدیگر بالاتر ببرند. به دلیل همین ویژگی است که بعضی از سرمایه‌گذاران از ارزهای دیجیتال به عنوان ابزاری برای پوشش ریسک همانند طلا استفاده می‌کنند.
به گفته این استاد دانشگاه، سومین استفاده‌ای که از ابزارهای دیجیتال میشود سوداگری یا سرمایه‌گذاری است. با توجه به اینکه نوسان این ارزها بالاست، بسیاری از سرمایه‌گذاران راغب هستند که از بازار فارکس خود را به بازار ارزهای دیجیتال منتقل کنند. به همین علت در سال ۲۰۱۷ که این ارزها بیشترین افزایش را تجربه کردند شرکت‌های بسیار زیادی وارد فعالیت مبادلاتی و پس‌انداز این ارزها و روش‌های نگهداری آنها شدند و این استقبال آنچنان بود که برای اولین بار تمامی شرکت‌های عرضه‌کننده این ارزها با یک صف طولانی مواجه شدند و چون عملیات مبادله و پس‌انداز الکترونیکی انجام میشود بسیاری از این شرکت‌ها تمهیدات لازم را برای یک برنامه گسترده و محکم برای استفاده از استقبالی که از آنها شده بود، نداشتند و دچار هرج‌ومرج شدند.
ایمانی راد درباره تهدیداتی که این واحد پولی با آن مواجهه نیز گفته است: یکی از بحث‌هایی که در مورد بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال که به آنها آلت‌کوین (altcoin) گفته میشود مطرح است این است که این ارزها دارای پشتوانه لازم برای رسمیت یافتن و مورد قبول قرار گرفتن مردم نیستند. ارزهای فیات بعد از سال‌های ۱۹۷۳ و ۱۹۷۴ فاقد پشتوانه بوده‌اند و پشتوانه پول در بعضی از کشورها در حد چند درصد با طلا و در بعضی از کشورها بدون تعیین پشتوانه بوده است. بنابراین اگر شما در سال گذشته در ونزوئلا زندگی کرده باشید، پول رایج فاقد هرگونه پشتوانه بود و به همین دلیل پول ملی این کشور نوسان‌های بسیار بالایی را تجربه کرد. این مساله در مورد ارزهای دیجیتال هم صادق است. به عبارت دیگر ارزهای دیجیتال همانند ارزهای فیات مثل قبل از پشتوانه طلا یا ابزار ارزشمندی برخوردار نیستند ولی می‌توان گفت که امنیت بسیار بالا در این ارزها یکی از فاکتورهای مهم ارزش آنهاست. ضمنا تکنولوژی‌های بسیار محکم و قدرتمندی این ارزها را به گردش درآورده، حفظ و تولید می‌کند. مثلاً تکنولوژی مورد استفاده در تولید، توزیع و ثبت معاملات بیتکوین بلاک‌چین (block chain) است که خود از استحکام بسیار بالایی برخوردار است.
گزارش: فرزانه صدقی – سیناپرس