درآمد تولید محتوا در ایران یک پنجم جهان است
نیمی از جمعیت 80 میلیونی کشور را جوانان زیر 30 سال تشکیل می دهند. این آماری است که مرکز آمار ایران منتشر کرده است. این مرکز ابتدای سال جاری اعلام کرد برای کاهش یک درصد نرخ بیکاری باید 900 هزار شغل در سال ایجاد شود. تا سال ٩٨ این میزان با توجه به رشد جمعیت به ٧٨٠ هزار و از سال ٩٨ تا ١۴٠٠ به ۴٠٠ هزار شغل می رسد تا بتوان تا ١ درصد نرخ بیکاری را کاهش داد، به این ترتیب اگر با همین روال پیش برویم تا سال ١۴٢٠ افرادی که وارد بازار کار مى شوند از افرادی که از بازار کار خارج می شوند کمتر خواهد بود و معادله جمعیت در بازار کار تغییر می کند. همین مرکز ابتدای آخرین ماه سال جاری آماری از بیکاری مطلق در کشور اعلام کرد: 3 میلیون و 226 هزار نفر.
واضح است مهم ترین دغدغه نسل جوان، پیدا کردن شغل است. از جمله عوارض افزایش نفوذ اینترنت تغییر سبک زندگی، کار و سلایق در جوانع مختلف است. شدت و ضعف این تغییر به میزان توسعه یافتگی جوامع بستگی دارد. بزرگ شدن اکوسیستم کسب و کارهای نو در ایران که با سرعت زیادی نیز پیش می رود یکی از نشانه های نفوذ اینترنت در جامعه ایرانی و توسعه است.
شغلی به نام تولید کننده محتوا
با توجه به علاقه مندی و سبک زندگی جوانان، مشاغل حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات بیش از حوزه های دیگر رشد کرده و طرفدار دارد. تازه بودن این عرصه، موجب تولد شغل های جدیدی نیز شده است. یکی از این مشاغل تولید محتواست.
این شغل تقریبا یک دهه عمر دارد و فراز و نشیب زیادی طی کرده است. بسیاری از جوانان امروز مشغول به این کار هستند. یکی از کسانی که از همان ابتدا وارد این شغل شد و هنوز هم در همین عرصه کار می کند حورا وکیلی است. او از ابتدای سال 90 به عنوان تولید کننده محتوا کارش را شروع کرده. وکیلی می گوید: دنیای تولید محتوا در حال حاضر بازار کار قوی دارد. همه شرکت ها به این شغل احتیاج دارند. از جمله مزایای این شغل می توان به دورکار بودن آن اشاره کرد که به فرد امکان می دهد به صورت موازی مشغول چند کار باشد. از سوی دیگر تولید محتوا یک رشته تخصصی و دانشگاهی نیست و افراد می توانند با تلاش و به صورت تجربی وارد این عرصه شوند. البته باید توجه داشته باشیم که تولید محتوا فقط نوشتن نیست؛ عکاسی، فیلمبرداری، انیمیشن و غیره نیز زیر چتر تولید محتوا قرار دارند.
وی افزود: تا سه الی چهار سال قبل بسیاری از مردم به کار تولید محتوا به چشم یک کار لوکس و تزیینی نگاه می کردند. از سوی دیگر صاحبان کسب و کار آن را کاری ارزان می پنداشتند. افرادی که وارد این شغل می شدند از سوی جامعه مورد انتقاد بودند که این کار آینده ای ندارد. اما در حال حاضر فضا تغییر کرده و نه تنها جامعه این شغل را پذیرفته بلکه صاحبان کسب و کار پذیرفته اند باید چنین جایگاه شغلی در شرکت داشته باشند.
هر کاربر یک رسانه و یک تولید کننده محتوا
وکیلی در مورد آینده این شغل گفت: جامعه در حال حرکت به سمتی است که رسانه ها جای خود را به افراد می دهند. بنابراین هر کسی در فضای آنلاین تولید محتوا خواهد کرد و بازار این کار همچنان پر رونق باقی خواهد ماند. تا زمانی که هوش مصنوعی آنقدر پیشرفت نکند که بتواند برای انسان تولید محتوا کند، می توان به آینده این کار امیدوار بود.
متوسط درآمد یک تولید کننده محتوا در ایران
وکیلی در خصوص وضعیت درآمدی تولیدکنندگان محتوا در ایران نیز گفت: متوسط درآمد یک تولیدکننده محتوا در حال حاضر بین 2 و نیم تا 3 و نیم میلیون تومان است. البته باید به این موضوع هم توجه داشت که در دنیای تولید محتوا نمی توان کف و سقفی مشخص کرد چون افراد بعد از مدتی می توانند برای خودشان تولید محتوا کنند و با تبلیغات به درآمدهای کلانی دست یابند. نمونه این افراد اینفلوئنسرهای اینستاگرامی هستند که میانگین درآمد ماهانه شان بین 5 تا 6 میلیون تومان است.
اردشیر طیبی، مدیرعامل شرکت ماهور نگار که در زمینه تولید محتوا فعالیت می کند درباره درآمد حوزه تولید محتوا گفت: یک مدیر ارشد یا کارشناس شبکههای اجتماعی اگر دارای تجربه کار باشد و مدیریت تیم را به عهده بگیرد می تواند حداقل 5 میلیون تومان در ماه درآمد کسب کند.
آخرین آماری که salary.com منتشر کرده نشان می دهد متوسط درآمد جهانی یک تولید کننده محتوا در ماه حدود 4 هزار و 16 دلار معادل 18 میلیون و 72 هزار تومان (هر دلار 4500 تومان) است. به این ترتیب اگر متوسط درآمد تولید کننده محتوا در ایران را دست بالا یعنی 3 و نیم میلیون تومان بگیریم، درآمد یک تولید کننده محتوا در ایران حدود یک پنجم متوسط درآمد جهانی است.
دسترسی به اینترنت و رشد بازار کار تولید محتوا
طیبی، گفت: رشد دسترسی به اینترنت تلفن همراه و بزرگ شدن بازار تلفن های هوشمند به بزرگ شدن بازار کار تولید محتوا کمک به سزایی کرد. سال 93 هنگامی که کار خود را شروع کرده بودیم هنوز اینترنت 3G برای همه کاربران تلفن همراه فعال نبود و فقط رایتل چنین امکانی داشت که تعداد کاربرانش زیاد نبود. بنابراین صاحبان کسب و کار فضای رسانه های اجتماعی و کار تولید محتوا برای این شبکه ها را چندان جدی نمی گرفتند.
طیبی گفت: در چنین فضایی فروش تولید محتوا به صاحبان کسب و کار راحت نبود. آنها فکر می کردند تولید محتوا در شبکه های اجتماعی یک روش تبلیغاتی گران قیمت است که فراگیری آن نیز کم است. فکر می کردند تلویزیون فراگیرتر است و بیشتر دیده می شود. اما گسترش دسترسی به اینترنت باعث تغییر بزرگی در نگاه صاحبان کسب و کار به استفاده از شبکه های اجتماعی شد.
افزایش تعداد کاربران، بزرگ شدن بازار کار
وی افزود: به گفته وزیر ارتباطات در حال حاضر حدود 60 میلیون گوشی هوشمند داریم که به اینترنت 3G وصل هستند. همین موضوع باعث قوت گرفتن بازار شغلی تولید محتوا می شود.
آمار رسمی اعلام شده نشان می دهد در ابتدای سال 2018 اینستاگرام دارای 24 میلیون کاربر ایرانی فعال در ماه بوده است. افزایش کاربران به تولید محتوا رونق داده است.
سایت statista ابتدای سال 2018 بر اساس گزارشی اعلام کرد بیشترین تعداد کاربران اینستاگرامی در جهان به ترتیب امریکا، برزیل، اندونزی، هند، ترکیه، روسیه، ایران، ژاپن، انگلستان و مکزیک هستند. ایران با 24 میلیون کاربر فعال در ماه در رده هفتم ایستاده است. در تلگرام نیز تعداد کاربران ایرانی چشمگیر است: 40 میلیون کاربر ایرانی. بنابراین رشد فعالیت کاربران در رسانه های اجتماعی چشم انداز خوبی برای شغل تولید محتوا به وجود آورده است.
غیر حرفه ای ها بازار کار را دچار رکود می کنند
طیبی گفت: در فاصله زمانی بسیار کوتاهی، شاهد تحول بزرگی در شیوه استفاده مردم از رسانه های اجتماعی بودیم و هستیم. این تغییرات نشان می دهد در حال حاضر برای صاحبان کسب و کار کاملا به صرفه است وارد این حوزه شوند و تولید محتوا را جدی بگیرند.
طیبی گفت: نیروهای غیر حرفه ای باعث می شوند صاحبان کسب و کار نتیجه مثبتی از حضور در شبکه های اجتماعی نداشته باشند و از این بازار خارج شوند. ما برای تربیت نیروی حرفه ای در عرصه هیچ ابزاری نداریم؛ نه دانشگاه، نه به صورت کارآموز حتی. کسانی که وارد این شغل می شوند معمولا ترکیبی از تواناهای مختلف را باید داشته باشند.
وی درباره آینده این شغل گفت: نیاز به این شغل در بازار لحظه به لظحه زیاد می شود. تقاضا زیاد می شود اما عرضه کم است. آینده این شغل تا زمانی که رویکرد اساسی در حوزه آموزش آکادمیک این شغل نداشته باشیم در خطر است. چون تقاضا زیاد است اما افراد حرفه ای کم هستند. این موضوع یکی از نگرانی های من است؛ نگرانم بازار دچار رکود شود.
مدیرعامل شرکت ماهور نگار گفت: همانطور که ذکر کردم تولیدکننده محتوا بودن یا استراتژیست محتوا و شبکه های اجتماعی بودن نیاز به مجموعه ای از توانایی های مختلف دارد که متاسفانه پرورش داده نمی شود. برای همین چنین نیروهایی اگر حرفه ای باشند آدم های گرانی هستند.