توصیه بروجردی، دغدغه فیروزآبادی و جلب اعتماد آذری‌جهرمی
رئیس کمیسیون امنیت ملی با انتقاد از بروز "شبهات سازمان یافته" علیه پیام‌رسان‌های داخلی گفت: این فضاسازی باعث نگرانی مردم و عدم مهاجرت آنها از خانه بیگانه به خانه خودی شده است.
جلسه مشترک کمیسیون‌های امنیت ملی و سیاست خارجی و اقتصادی مجلس شورای اسلامی صبح امروز (دوشنبه، ۲۰ فروردین ماه) با حضور محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی پیرامون دغدغه‌های اقتصادی پیام‌رسان خارجی تلگرام در مجلس برگزار شد.
علاء‌الدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در ابتدای این جلسه با اشاره به ابعاد مختلفی که از تلگرام حائز اهمیت است، گفت: تلگرام به خاطر مسائل امنیتی و سوء‌استفاده دشمن حائز اهمیت است به خصوص در شرایطی که منطقه در بحران به سر برده و جمهوری اسلامی از امنیت پایدار برخوردار است، لازم است به امنیت پیام‌رسان‌ها نیز توجه شود.
نماینده مردم بروجرد و اشترینان در مجلس شورای اسلامی در ادامه به "شبهه سازمان یافته‌ای" که پیرامون شبکه‌های پیام‌رسان داخلی ایجاد میشود، اشاره و اظهار کرد: متأسفانه شبهات سازمان یافته‌ای پیرامون عدم امنیت اطلاعات اشخاص در شبکه‌های پیام‌رسان داخلی مطرح میشود که این فضاسازی‌ها مردم را نگران می‌کند تا به مهاجرت مقدس از خانه بیگانه به خانه خودی روی نیاورند.
وی در ادامه با بیان اینکه «در حال حاضر ۵ شبکه پیام‌رسان داخلی توسط وزارت ارتباطات تأیید شده است» عنوان کرد: پیام رسان تلگرام دارای تهدیدهای اقتصادی است و از ارزهای مجازی برای خرید و فروش‌های متداول استفاده می‌کند که همین می‌تواند در آینده باعث حوادث تلخی شود و اگر از هم اکنون به این موضوع توجه نکنیم ممکن است حوادث تلخ موسسات مالی و اعتباری تکرار شود.
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: در موسسات مالی و اعتباری نیز پیش از وقوع این حوادث نتوانستیم پیشگیری درستی انجام دهیم و فرافکنی‌هایی در خصوص مسئولیت‌پذیری این اتفاق به وجود آمد از این رو باید این مسئله هشداری برای مسئولان باشد که مجدداً شاهد اتفاقات تلخ اقتصادی در حوزه فضای مجازی و به علت استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی نباشیم.
پورابراهیمی: فعالیت اقتصادی در پیام‌رسان‌ها باید از منافع ملی و فردی صیانت کند
محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در ادامه این جلسه گفت: لازم است در خصوص استفاده از پیام‌رسان‌ها تصمیماتی اتخاذ شود که حائز منافع ملی و فردی افراد باشد.
نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی در ادامه با بیان اینکه «فعالیت‌های اقتصادی از فضای سنتی و فیزیکی به حالت مجازی تغییر پیدا کرده است» یادآور شد: امروزه ابزارهای جدیدی برای فعالیت‌های اقتصادی مطرح شده که ضرورت دارد این تغییرات در حوزه‌های منافع ملی و فردی مدیریت شود و بسترهای جدید مورد شناسایی قرار گیرد.
وی افزود: پیام‌رسان‌ها بستری برای فعالیت‌های اقتصادی کشور شده که نیازمند سازماندهی بوده لذا دولت باید سرفصل‌های مهمی را در این زمینه در دستور کار قرار دهد.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در پایان با اشاره به عدم تعهد پیام‌رسان‌های خارجی به نظام جمهوری اسلامی ایران خاطرنشان کرد: این عدم تعهد تهدیداتی را برای حوزه اقتصاد کشور ایجاد می‌کند لذا اگر لازم باشد قوانین لازم را وضع می‌کنیم تا مواردی همچون موسسات مالی و اعتباری به وجود نیامده و از دارایی‌های افراد صیانت شود.
فیروزآبادی: در تلگرام فعالیت اقتصادی خاصی صورت نمی گیرد
ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی با حضور در نشست مشترک کمیسیون امنیت ملی و اقتصادی مجلس شورای اسلامی درباره فیلترینگ تلگرام گزارشی در این زمینه ارائه کرد و گفت: در شورای عالی فضای مجازی در خصوص الزام استفاده از شبکه ملی سندی را مصوب کردیم تا خدمات فضای مجازی به صورت ملی ارائه شود، در این زمینه یکی از مشکلات تعریف مرزهای ملی بود.
وی ادامه داد: بعد از کارهای کارشناسی مشخص کردیم که شبکه ملی باید معرف مرزهای ملی باشد و برای این امر سکوهای فضای مجازی یعنی سکوهای پایه را شاخص قرار دادیم تا اثرگذاری ملی داشته باشد.
دبیر شورای عالی فضای مجازی با اشاره به تهیه سندی در زمینه حمایت از پیام‌رسانی بومی اظهار داشت: سلسله اقداماتی در نظر گرفتیم از جمله بررسی ویژگی‌های منحصربه فرد تلگرام. در این پیام رسان سهامدار، منابع انسانی و محل استقرار و همچنین گزارش‌هایی از شرکت تلگرام به ایران نداشتیم این در حالی بود که ۹۰ درصد کاربران فضای مجازی ایران از تلگرام استفاده می‌کنند و ما هنوز نمی‌دانیم مدیرعامل این شرکت تبعه چه کشوری است و از قوانین چه کشوری در حوزه شبکه مجازی پیروی می‌کند.
فیروزآبادی با بیان اینکه تاکنون شرکت تلگرام هزینه‌بر بوده است و هیچ منبع رسمی مالی هزینه‌های این شرکت را برعهده نگرفته است، بیان کرد: ساختار تلگرام پرهزینه است، همچنین حافظه نامحدودی را به کاربران خود سرویس می‌دهد، این شبکه پیام‌رسان قابلیت‌های متفاوتی دارد که ایجاد کانال از جمله قابلیت‌های منحصر به فرد آن است و نمونه آن را در هیچ پیام‌رسان دیگری مشاهده نکرده‌ایم.
وی با بیان اینکه تلگرام فعالیت گسترده‌ای در کشور دارد، تأکید کرد: با وجود اینکه در آیین‌نامه فضای مجازی تأکید شده است در صورتی که کاربران پیام‌رسان‌ها از حدی تجاوز کند باید نماینده رسمی در کشور داشته باشد تاکنون از سوی تلگرام نماینده‌ای به ایران معرفی نشده است.
دبیر شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه تلگرام به عنوان یک رسانه مورد پذیرش مردم قرار گرفته است، ادامه داد: تاکنون دولت جمهوری اسلامی با ادامه کار تلگرام موافقت کرده است و ممانعت جدی در این زمینه به کار نگرفته است، تا دی ماه نیز وزارت ارتباطات همکاری خوبی با این شرکت داشت اما در حادثه دی ماه شاهد کوتاهی تلگرام در انجام تعهدات خود بوده‌ایم.
فیروزآبادی با اشاره به سندی که از سوی تلگرام در نیمه دوم سال ۲۰۱۷ منتشر شده است، گفت: بر اساس این سند قرار است رمز جدید ارزی در تلگرام منتشر شود، رمز ارز به عنوان پدیده‌ای جدید در جهان جا افتاده است با این حال نیاز به مطالعه و بررسی دارد، در شورای عالی فضای مجازی روش‌های مشخصی برای برخورد با رمزارزها نداریم به همین جهت کارگروه‌های تخصصی تشکیل داده‌ایم تا مطالعاتی در این زمینه صورت گیرد، همچنین با گفت‌وگویی که با هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی داشته‌ایم قرار است کار مشترکی با کمیسیون اقتصادی مجلس صورت گیرد تا سیاست رمز ارز ما مشخص شود.
وی با اشاره به رمزارزهای نسل اول و دوم به تفاوت رمز ارز تلگرام اشاره کرد و توضیح داد: آن چیزی که تلگرام مطرح می‌کند نسل سوم و با قابلیت دولت گریزی و بلادرنگ بودن است که همین مسئله موضوع را نگران‌کننده می‌کند چرا که در رمز ارز نسل سوم تنها تلگرام است که بازیگری صحنه را برعهده دارد در صورتی که در رمز ارزهای نسل اول و دوم تمام جهان بر موضوع نظارت دارند و می‌توانند تولید ارز داشته باشند.
دبیر شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه رمزارز تلگرام مشابه شبکه شتاب عمل می کند، تأکید کرد: این رمز ارز با مبانی رمز ارزهای دیگر مغایرت دارد چرا که نوع مزایده خاص خود را دارد و استانداردهای آن در فرم ارائه شده متفاوت است. همچنین مزایده آن عمومی نبوده و تنها از سرمایه‌گذاران خاص برای حضور دعوت شده و متأسفانه از سوی ایران هیچ فردی برای مزایده رمز ارز تلگرام دعوت نشده است.
فیروزآبادی با بیان اینکه در زمینه رمز ارز تلگرام سوالاتی از لحاظ اقتصادی و امنیتی مطرح است، گفت: در این رمز ارز حق کمیسیونی نیز دریافت میشود و پول آن در دست شرکت تلگرام است در صورتی که در رمز ارزهای دیگر شرکت مشخصی وجود نداشت. از سوی دیگر گفته میشود که قرار است این حق کمیسیون برای تبلیغات هزینه شود و با توجه به اینکه تبلیغات در ایران زیر ۶ میلیارد تومان نیست مبلغ قابل توجهی در این زمینه ایجاد خواهد شد.
وی با بیان اینکه قرار است خدمات فعلی تلگرام پولی شود، گفت: حتی خدمات فیلترینگی که قرار است در فصل دوم سال ۲۰۱۸ ارائه شود نیز پولی خواهد بود و این فیلترشکن تنها فیلتر تلگرام را از بین نمی برد بلکه کل فیلترهای فضای مجازی که برخلاف جمهوری اسلامی است را می‌شکند.
دبیر شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه تا پایان سال ۲۰۱۸ کیف پول تلگرام آغاز به فعالیت می‌کند و در کنار اقتصاد خود شاهد اقتصاد جدیدی خواهیم بود، ادامه داد: در تلاشیم تا جایگزین‌هایی برای شبکه پیام‌رسان تلگرام داشته باشیم و برای این زمینه شروطی را نیز در نظر گرفته‌ایم تا تمام کسب و کارهای ایرانی که در تلگرام فعالیت داشتند به شبکه مجازی بومی منتقل شود. لازم است به این نکته اشاره شود که کسب و کار تلگرام عدد قابل ملاحظه ای است اما از نظر اقتصادی مبلغ قابل توجهی شکل نمی‌گیرد.
فیروزآبادی با تأکید بر اینکه چینی‌ها برای همه موارد قابلیت تلگرام راه‌حل و جایگزینی داشته‌اند، بیان کرد: در بعضی از کشورهای همسایه از جمله پاکستان، تلگرام با سیاست‌های سختگیرانه فیلتر شده است اما در ایران هنوز سیاست‌های سختگیرانه‌ای نداشته‌ایم.
وی توضیح داد: در ایران به دنبال جایگزینی و تشویق هستیم به نحوی که مهاجرت و کوچ از تلگرام به شبکه‌های پیام‌رسان بومی داوطلبانه صورت گیرد، از سوی دیگر می‌خواهیم رسانه‌ها با ارائه توضیحات مردم را اقناع کنند اما در حال حاضر تمام اطلاعاتی که از تلگرام ارائه میشود از سوی نشریات غربی است.
دبیر شورای عالی فضای مجازی همچنین تصریح کرد: در گام سوم تلاش داریم که از سوی دانشگاه، فضاهای آموزشی و خدماتی در فضای مجازی تلگرام خدماتی ارائه نشود، همچنین با همکاری قوه قضائیه ممانعت‌هایی در خصوص ارائه خدمات مالی و پولی مستقیم از سوی تلگرام انجام شده است.
فیروزآبادی گفت: امروز کسب و کار در تلگرام در حوزه‌های خبررسانی، آموزشی و مکمل اقتصادی صورت می گیرد بنابراین فعالیت اقتصادی خاص در تلگرام نداریم.
آذری‌جهرمی: پیام‌رسان‌های داخلی امنیت دارند
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از ارائه لایحه‌ای به دولت در زمینه حفظ حریم خصوصی و صیانت حقوق شهروندی در فضای مجازی خبر داد و تاکید کرد: پیام‌رسان‌های داخلی امنیت دارند و هرگز اطلاعات خصوصی افراد در اختیار کسی قرار نمی‌گیرد.
سیدحسین نقوی حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس در تشریح نشست مشترک امروز کمیسیون‌های امنیت و اقتصادی که با حضور وزیر ارتباطات و دبیر شورای عالی فضای مجازی برگزار شد، اظهار داشت: محمد آذری جهرمی در جلسه صبح امروز کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با عنوان بررسی تهدیدات اقتصادی تلگرام و امنیت پیام‌رسان‌های داخلی، گفت که فضای مجازی مراجع مورد اعتماد را دچار تغییر و تحول می‌کند، رمزگذاری‌های نوین در حال شکل‌گیری است که مرجع اعتماد جدیدی را خلق می‌نماید. بنابراین نظام‌های اعتماد دچار تحول می‌شوند و نظام‌های اعتماد فعلی را زیر سوال می‌برند.
نقوی حسینی ادامه داد: وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در این جلسه گفت که تلاش دولت‌ها این است که این رمزگذاری‌ها را بومی و داخلی کنند، این نوع تحولات نیازمند سیاستگذاری است لذا احتیاج به حمایت و تقویت پیام‌رسان‌های داخلی با تقسیم وظایف بین دستگاه‌ها هستیم.
وی افزود: بر اساس اظهارات آذری جهرمی، این وزارتخانه حمایت و تقویت این موارد را بر عهده گرفته و پنج وظیفه اصلی را که شورای عالی برای وزارت مشخص کرده، در حال انجام دادن است اعم از تامین پهنای باند و ارائه تسهیلات و غیره.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس همچنین گفت: وزیر ارتباطات تاکید کرد که کیفیت و عملکرد کمی پیام‌رسان‌های داخلی به طور جدی در حال گسترش است و جای خود را باز می‌کند. اگر ما زیرساخت‌های پیام‌رسان را با هدف انتقال فعالیت‌های اقتصادی تقویت کنیم حجم وسیعی از فعالیت‌های اقتصادی و اشتغال را ایجاد کرده‌ایم البته باید بین پیام‌رسان و رسانه تفکیک قائل شد، اینکه همه مردم کلیه اطلاعات و موضوعات را در یک پیام‌رسان خارجی باور می‌کنند مخاطره‌آمیز است. باید کاری کنیم انتقال آن به پیام‌رسان داخلی صورت گیرد و این مخاطره حس نشود، راه آن هم جدایی رسانه و پیام‌رسان است.
نقوی حسینی با بیان اینکه طبق گفته وزیر، ظرفیت رسانه‌ها نیازمند گسترش و تقویت است، گفت: وزیر به این موضوع اشاره داشت که حریم خصوصی در فضای مجازی و صیانت از حقوق شهروندی نیازمند قوانین، مقررات و آیین‌نامه‌های خاص خود است که در این زمینه گام‌های مهمی برداشته شده به طوریکه وزارت ارتباطات در زمینه حفظ حریم خصوصی و صیانت حقوق شهروندی در فضای مجازی لایحه‌ای را با نظر کلیه کارشناسان و متخصصان تهیه و تقدیم دولت کرده که آماده تقدیم به مجلس است.
وی افزود: وزیر تاکید کرد که پیام‌رسان‌های داخلی امنیت دارند و هرگز اطلاعات خصوصی افراد در اختیار کسی قرار نمی‌گیرد ولی پیام‌رسان داخلی نیازمند پشتوانه قانونی است که قانون باید در جهت حفظ حریم خصوصی و اطلاعات مردم از آن حمایت کند.
این نماینده مجلس ادامه داد: طبق توضیحات وزیر، ما جنگ، تحریم و توطئه‌ها علیه ملت و انقلاب را با حضور مردم حل کردیم. فضای مجازی را هم باید با مشارکت و حضور همین مردم حل کنیم به همین دلیل ما نقشه راه استفاده از فضای مجازی را داریم چون نقش فضای مجازی غیرقابل انکار است. پیام‌رسان‌ها هم جزئی از این فضا می‌باشند و به نظر می‌رسد وحدت رویه و وحدت موضع وجود ندارد که باید به وجود آمده و مشکلات و تهدیدات رفع شود. دولت گسترش فناوری ارتباطات را از دستاوردهای خود می‌داند.
نقوی حسینی یادآور شد: آقای جهرمی در این جلسه تذکری دادند مربوط به اینکه اعلام نظر و طرح موضوعات مربوط به ارز به عهده شورای عالی پول و اعتبار است. هدف از طرح موضوع صرفا جلب توجه و اهمیت مبادلات مجازی بود.
در پایان بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس جمع بندی این جلسه را به شرح زیر اعلام کرد:
۱ – شأن ملی ما حکم می‌کند دارای شبکه‌های پیام رسان ملی باشیم، پس باید همه تلاش‌ها در جهت شکل‌گیری و تقویت آنها باشد.
۲- ضرورت و تقویت شبکه‌های پیام رسان ملی که مرز ۱۵ میلیون را عبور کرده
۳ – اعتماد مردم به شبکه‌های پیام رسان ملی جلب و تضمین شود به همین جهت نیازمند قانون هستیم
۴ – خدمات دولت در سطح شبکه‌های پیام رسان داخلی باید ارائه شود
۵ – تغییرات کاربری فضای مجازی در حوزه اقتصادی نیازمند قوانین و مقررات است
۶ – لزوم حفظ و تقویت کسب و کار و اشتغال در فضای مجازی
نقوی حسینی در پایان یادآور شد که این جلسه ادامه خواهد داشت و مجددا جلسه مشترکی تشکیل میشود.