لایحه مالکیت معنوی تدوین شد
عضو هیئت عامل سازمان فناوری اطلاعات با بیان این که چرخه عرضه و تقاضای تولید محتوای داخلی زمانی می‌تواند کامل شود که برای مالکیت معنوی احترام قائل باشیم، از تدوین لایحه‌ای برای مقوله مالکیت معنوی خبر داد.
فضای مجازی به لحاظ ذاتی سبب ایجاد عدالتی نسبی در پیکره خود شده است؛ به این معنی که دیگر تفاوتی نمی‌کند که شما از چه طبقه یا صنفی باشید، بلکه به صرف داشتن یک اکانت حق اظهار نظر دارید؛ همانطور که دیگران هم این امکان را دارند. با این حال حضور کودکان در این فضا به دلیل عدم بلوغ ذهنی و شخصیتی کافی، بهتر است کنترل شده باشد یا از مجرایی مستقل برای ورود به این فضا استفاده کنند تا ضمن استفاده از مزیت‌های آن، از آسیب‌هایش دور بمانند. این طرحی است که البته ظاهرا وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای انجام آن برنامه‌هایی دارد.
گسترش فضای مجازی باعث شده تا روز به روز اقشار بیشتری از شهروندان با آن درگیر شوند؛ اگر شبکه اینترنت زمانی تنها در اختیار ارتش آمریکا بود و بعدتر بیشتر در فضای علمی و دانشگاهی مورد استفاده قرار می‌گرفت اما امروزه در همه حوزه‌های تفریحی، تجاری، مالی، مهندسی و حتی اجتماعی هم وارد شده است. جنبه اجتماعی- ارتباطی و یا تفریحی اینترنت که حالا بسیار برجسته هم شده و از طریق اپلیکیشن‌های پیام‌رسان زمینه گسترش ارتباطات اجتماعی در فضای مجازی را فراهم کرده است، علاوه بر ویژگی‌های مثبتی که با خود داشته است، باعث ایجاد مخاطراتی برای همه اقشار شهروندان مخصوصا کودکان و نوجوانان هم شده است.
کودکان یکی از آسیب‌پذیرترین اقشار شهروندان در مقابل آسیب‌های اینترنت هستند؛ آسیبهایی مانند قرار گرفتن در معرض آزارهای جنسی در فضای مجازی و یا حتی آگاهی زودتر از سن بلوغ نسبت به برخی از مسائل مربوط به بزرگسالان می‌تواند باعث بلوغ زودرس و ایجاد آسیب‌های روانی جدی در سال های بزرگسالی شود. اینجاست که لازم است تا علاوه بر والدین، دولت‌ها هم وارد کار شوند و با ایجاد برخی بسترهای اختصاصی برای استفاده کودکان از اینترنت زمینه کاهش صدمه‌پذیری این قشر آسیب پذیرتر جامعه را فراهم کنند.
تدوین لایحه مالیکت معنوی برای ارائه به مجلس
خسرو سلجوقی – عضو هیات عامل سازمان فناوری اطلاعات – با بیان این‌که به نظر می‌رسد در حوزه تولید محتوای داخلی هنوز نتوانسته‌ایم به صورت کامل موفق باشیم، گفت: بخش خصوصی به دلیل عدم تشخیص مصرف‌کننده و نبود تقاضا هنوز فعال نشده است و معتقدم اگر تقاضای مناسبی برای محتوای داخلی وجود داشته باشد، ما توانایی رقابت در فضای جهانی را داریم.
عضو هیات عامل سازمان فناوری اطلاعات درباره نسبت تولید محتوای داخلی با اینترنت کودکان نیز اظهار کرد: این چرخه عرضه و تقاضا زمانی می‌تواند کامل شود که برای مالکیت معنوی احترام قائل باشیم. برای این مقوله مصوبه‌ای در دولت و مجلس شورای اسلامی داریم که البته کافی نیست. ما به موازات سند اینترنت کودکان برای مالکیت معنوی هم مشغول تدوین لایحه‌ای هستیم.
سلجوقی از ارائه یک نسخه اولیه از مالکیت معنوی به مجلس خبر داد و گفت: در نشست‌هایی که با بخش خصوصی برگزار خواهیم کرد، تلاش می‌کنیم تا نواقص این لایحه را حل کنیم و درنهایت در اختیار مجلس شورای اسلامی قرار دهیم. یکی از اصول ما این است که در بازار دخالت نکنیم یا اگر دخالت کردیم، کمترین دخالت را داشته باشیم تا بازار بتواند کار خود را انجام دهد.
عضو هیات عامل سازمان فناوری اطلاعات ادامه داد: تنها کاری که می‌توانیم بکنیم این است که بازار را فعال کنیم، اگر بتوانیم در بخش عرضه و تقاضا کمک کنیم و موجب افزایش عرضه و تقاضا شویم، می‌توانیم موفق شویم ضمن این‌که تلاش می‌کنیم تا بخش‌های مختلف این حوزه را در کنار هم جمع و همسو کنیم تا تکمیل‌کننده فعالیت‌های یکدیگر در بازار شویم.
معرفی فعالان بخش خصوصی ضروری است
سلجوقی با بیان این‌که مساله مهم معرفی فعالان بخش خصوصی در حوزه تولید محتواست، گفت: امیدواریم بتوانیم با همراهی رسانه‌ها این معرفی را انجام دهیم و بازارهای هدف مانند آموزش و پرورش را تقویت کنیم. همچنین خانواده‌ها بازار دیگر این حوزه هستند که به نظر می‌رسد فضای مجازی می‌تواند یک مشاور ارزان قیمت و پایدار برای خانواده‌ها باشد.
وی یکی دیگر از مشکلات عدم نظارت خانواده‌ها در فعالیت کودکان در فضای مجازی را ناآشنایی آن‌ها با این فضا دانست و گفت: به نظر می‌رسد باید علاوه بر تقویت سواد رسانه‌ای و اینترنتی کودکان، بر تقویت این سواد در نزد خانواده‌ها هم فعالیت‌هایی کرد تا بتوان که خلا بین دو نسل را از بین برد.
عضو هیات عامل سازمان فناوری اطلاعات به جایگاه نخبگان و کارشناسان دراجرای طرح‌های مرتبط با اینترنت کودکان نیز اشاره کرد و گفت: یکی از اصلی‌ترین مباحث ما این است که تمامی کارهایی که انجام می‌دهیم، بدون همراهی نخبگان بی‌معنا میشود؛ به همین خاطر تمام مطالعات خود را در فضای اینترنت در دسترس نخبگان گذاشته‌ایم تا بتوانند روی آن نقد کنند و نظر بدهند. ضمن این‌که همین سند اینترنت کودکان نیز با همراهی کارشناسان و نخبگان و بخش خصوصی و نظرات در فضای مجازی طراحی و انجام شده است.
کودکان از حقوق شهروندی سهم دارند
اما حسن روحانی، رئیس دولت دوازدهم، پیش از این و در اجلاس حقوق شهروندی در این باره گفته است که اخلاق برای ما مهم است؛ اینترنت کودکان و آینده جوانان و حراست از آن، فرهنگ، ایمان و آینده جوانان هم برای ما مهم است و تا روزی که حیات داشته باشم و رییس جمهور باشم، از حق مردم حراست میکنم و نخواهم گذاشت حقوق مردم تضییع شود.
همچنین محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز اعلام کرده بود که یکی از طرح‌هایی که برای کاهش آفات فضای مجازی در دستور کار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار دارد، طرح اینترنت کودکان است.
او تصریح کرده بود: طرح اینترنت کودکان برای کاهش آفات فضای مجازی و همچنین نرم‌افزار موبایل‌محور دولت همراه از برنامه‌هایی است که در آینده در دستور کار این وزارتخانه قرار دارد. گروهی از حقوقدانان و صاحب‌نظران مامور شده‌اند اقدامات لازم به این کسب و کارها را فراهم کنند.
پیام‌رسان‌های ویژه کودکان در دیگر جاها
در سایر نقاط دنیا نیز بحث اینترنت و کودکان مورد توجه قرار گرفته است، به طوری که شبکه اجتماعی فیس بوک، پیام‌رسانی را تحت عنوان "مسنجر کیدز" ارائه کرده تا کودکان تحت نظارت والدین خود بتوانند با دوستان خود در ارتباط باشند.
از سال ۱۹۹۸ میلادی که استفاده از اینترنت برای عموم مردم همگانی شد، کاربران بسیاری از اطلاعات نادرستی که در فضای باز اینترنت ممکن است در دسترس کودکان قرار بگیرد، ابراز نگرانی کردند. بنابراین کنگره آمریکا لایحه و قانونی را تصویب کرد که کودکان زیر ۱۳ سال و بدون نظارت و اجازه والدین خود، مجاز به استفاده از اینترنت نباشند.
طرح اینترنت کودکان نهایی شده است
در این باره همچنین وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان این‌که طرح این وزارتخانه برای راه‌اندازی اینترنت کودکان به زودی محقق میشود، تاکید کرده بود که نقش اپراتورهای مجازی در تمام مراحل این طرح دیده شده است.
محمدجواد آذری جهرمی با اشاره به طرح وزارت ارتباطات درباره اجرایی کردن طرح اینترنت کودکان گفته بود: طرح ما در این‌باره تهیه و نهایی شده است. این طرح در حال حاضر در مرحله‌ای است که ما مجری این طرح را منصوب کنیم.
او پیش از این نیز درباره برنامه‌های صورت گرفته در راستای منشور حقوق شهروندی در این وزارتخانه، حمایت از توسعه سرویس‌های بومی و توجه به توسعه سواد رسانه را از اقدامات موثر در این حوزه دانسته و تاکید کرده بود: طرح اینترنت کودکان برای کاهش آفت‌های فضای مجازی و همچنین نرم‌افزار موبایل‌محور دولت همراه از برنامه‌هایی است که در آینده در دستور کار این وزارتخانه قرار دارد. در این راستا، گروهی از حقوقدانان و صاحب‌نظران مامور شده‌اند تا اقدامات لازم به این کسب و کارها را فراهم کنند.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ۲۸ بهمن‌ماه ۱۳۹۶ طی حکمی، خسرو سلجوقی را به عنوان "مجری سند حمایتی و برنامه اقدام توسعه خدمات فضای مجازی کودک و نوجوان" منصوب کرد. در بخشی از این حکم آمده بود که "در راستای اقدامات اجرایی سند تبیین الزامات حاکم بر شبکه ملی اطلاعات، مطابق با مواد (۳۲و۳۳) منشور حقوق شهروندی و با هدف پشتیبانی و گسترش فضای مجازی سالم، ایمن و مفید برای کودکان و نوجوانان و نظر به تخصص و تجارب ارزنده جناب عالی به موجب این حکم به عنوان «مجری سند حمایتی و برنامه اقدام توسعه خدمات فضای مجازی کودک و نوجوان» (تدوین شده از سوی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات) منصوب می شوید".