امروزه نرمافزار مسیریاب ویز که مالکیت آن با شرکت بزرگ گوگل است، یکی از موفقترین برنامههای مسیریابی محسوب میشود که در کنار میلیونها طرفدار و کاربر خود، منتقدانی جدی نیز داشته و بهتازگی پلیس شهر لسآنجلس شکایتی از آن مطرح کرده است.
در پی اعلام شکایت از نرمافزار مسیریاب ویز (Waze) و نرمافزارهای مشابه مورداستفاده در تلفنهای همراه، گروهی از اعضای شورای شهر لسآنجلس در این زمینه به بررسی پرداخته و تلاش میکنند ابعاد مختلف این موضوع را بررسی کنند. مشکل حقوقی بین نرمافزار ویز و پلیس شهر لسآنجلس از سال ۲۰۱۴ میلادی آغازشده است. در حقیقت پلیس این شهر اعتقاد دارد نرمافزار مسیریاب ویز علاوه بر قابلیت استفاده برای مسیریابی از سوی شهروندان میتواند از طرف جنایتکاران نیز مورد بهرهبرداری و سو استفاده قرارگرفته و آنها را در فرار از دست پلیس یاری دهد. این مشکل ازآنجا شروع شد که در سال ۲۰۱۴ یک جنایتکار با کمک برنامه ویز اقدام به طرح نقشه قتل دو افسر پلیس کرده و آنها را از بین برد. پلیس لسآنجلس ادعا میکند اعلام موقعیت و محل پلیسها به کاربران، ازنظر امنیتی درست نبوده و خطرناک است اما شرکت گوگل که امتیاز ویز را در اختیار دارد به این موضوع معتقد است که دانستن محل استقرار پلیس، موجب افزایش امنیت رانندگان خواهد شد.
نرمافزار ویز بر پایه سامانه موقعیتیاب جهانی یا جیپیاس بوده و به دلیل ویژگیهای خود ازجمله ارائه بهترین مسیر بر مبنای محاسبه مسافت و ترافیک راهها به کاربر در سراسر جهان محبوبیتی بسیار زیاد دارد. یکی از مهمترین ویژگیهای این نرمافزار، ارائه مسیر جایگزین درزمانی اندک پس از انتخاب مسیر اشتباه از سوی راننده است که در شهرهای بزرگ میتواند تأثیر به سزایی در کاهش مصرف سوخت، آلودگی هوا و ترافیک داشته باشد.
بهتازگی یک خبرنگار روزنامه لسآنجلس تایمز به بررسی نحوه آدرسدهی برنامههای ویز و نوتبلی (notably) در شهر لسآنجلس پرداخته است که رانندگان را به یک خیابان قدیمی و با شیب ۳۲ درصدی که متعلق به قرن نوزدهم است، هدایت میکند. به نظر میرسد الگوریتمهای ترافیکی این اپلیکیشن ها در برخی موارد دارای مشکلاتی است که منجر به افزایش خطر تصادف میشود.
نرمافزار ویز بر پایه سامانه موقعیتیاب جهانی یا جیپیاس بوده و به دلیل ویژگیهای خود ازجمله ارائه بهترین مسیر بر مبنای محاسبه مسافت و ترافیک راهها به کاربر در سراسر جهان محبوبیتی بسیار زیاد دارد. یکی از مهمترین ویژگیهای این نرمافزار، ارائه مسیر جایگزین درزمانی اندک پس از انتخاب مسیر اشتباه از سوی راننده است که در شهرهای بزرگ میتواند تأثیر به سزایی در کاهش مصرف سوخت، آلودگی هوا و ترافیک داشته باشد. از سوی دیگر نرمافزار ویز شرایط ترافیک را بهطور لحظهبهلحظه در اختیار کاربران خود قرار داده و بهاینترتیب رانندگان میتوانند تخمینی نسبتاً دقیق از مدتزمانی که قرار است در ترافیک حاضر باشند، داشته و این موضوع نیز یکی دیگر از نکات مثبت برنامه ویز به شمار میرود.
ویز دقیقاً به کدام شرکت و کشور تعلق دارد؟
قطعاً شما هم شایعات متعددی درباره مالکیت ویز و کشور صاحب آن شنیدهاید. در حقیقت برنامه ویز در ابتدا توسط یک شرکت نرمافزاری متعلق به رژیم صهیونیستی طراحی شد اما در سال ۲۰۱۳ میلادی شرکت گوگل تمامی حق امتیاز و منافع این نرمافزار را خریداری کرده و مالکیت و کنترل آن به شرکت گوگل سپرده شد. درواقع نرمافزار ویز امروزه بخشی از دارائی شرکت گوگل محسوب شده و مالکیت آن نیز بهطور کامل در اختیار گوگل است.
نحوه عملکرد ویز
عملکرد مسیریاب ویز بهگونهای منعطف و بر اساس نقشهها و مسیرهایی است که در حافظه نرمافزار وجود داشته و از سوی دیگر کاربران این نرمافزار بهطور آنلاین و لحظهبهلحظه میتوانند آن را بهروزرسانی کرده و اطلاعاتی مانند وقوع تصادف، وجود ترافیک، حضور پلیس و …. را به نقشه اضافه کنند. در حقیقت برنامه ویز بر پایه نقشههایی است که کاربران اطلاعات لحظهای آن را ارسال میکنند. با توجه به اینکه برنامه مسیریاب ویز بر پایه سامانه موقعیتیاب جهانی (GPS) طراحیشده، تقریباً در همه جای جهان میتوان از این برنامه استفاده کرده و نقشهها و مسیرهای شهری آن نیز بهطور دائم و منظم در حال بهروزرسانی هستند. یکی دیگر از نقاط قوت ویز، وجود راهنمای صوتی در کنار مشخص کردن مسیر بر روی نقشه است که این موضوع به راننده در یافتن مسیر درست، یاری کرده و به وی پیش از رسیدن به تقاطع یا پیچ؛ اخطار میدهد.
مخالفان ویز چه میگویند؟
نرمافزار ویز در کنار میلیونها طرفداری که در گوشه و کنار جهان دارد، منتقدان و مخالفان زیادی نیز دارد که به بخشهایی از عملکرد این نرمافزار ایراداتی را وارد کردهاند. شاید مهمترین و اصلیترین انتقاد به برنامه ویز، معرفی محل استقرار پلیس و دوربینهای کنترل سرعت است که البته این موارد بهسان تیغ دو لبه عمل کرده و میتوان آنها را نقاط مثبتی محسوب کرد که سبب منظمتر شدن رانندگی و قانون مداری بیشتر میشوند. البته زمینه سو استفاده از این اطلاعات نیز وجود دارد و همین مسئله موجب اعلام شکایت پلیس شهر لسآنجلس از این نرمافزار شده است.
یکی دیگر از ایرادهای واردشده به ویز، امکان مشارکت رانندگان در ارسال اطلاعات به سرورهای اصلی برنامه است که میتواند موجب حواسپرتی رانندهها شده و خطرات خاص خود را در پی داشته باشد.
این موارد باعث شد که در سالهای گذشته شاهد فیلتر شدن و رفع فیلتر دوباره ویز در ایران باشیم. در حقیقت باید پذیرفت که این مسیریاب آنلاین مانند بسیاری از دیگر فناوریها میتواند مزایا و معایبی داشته باشد که بر اساس نوع استفاده از آن مشخص میشود. این بحث از منظر حقوقی بسیار پیچیده بوده و باید منتظر بمانیم تا ببینیم سرانجام نظرات و استدلالهای کدامیک از طرفین بیشتر مستدل و منطقی است هرچند که تقریباً بیشتر کاربران ویز از این برنامه رضایت داشته و تعداد بالای نصب و استفاده از این مسیریاب در مقایسه با نمونههای مشابه؛ خود دلیل برتری این اپلیکیشن است.