فروش اقساطی ویلا، تورهای آخر هفته، اعلان تخفیف های فروشگاهی، تحصیل در خارج، عرضه لوازم خانگی قاچاق و حتی کالاهای بهداشتی و آرایشی غیراستاندارد تنها بخشی از محتوای هزاران پیامک تبلیغاتی است که وقت و بی وقت از سیم کارت های شخصی روانه تلفن همراه مشترکان می شود.
این روزها با وجود تاکیدهای فراوان سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی مبنی بر ممنوعیت ارسال پیام های تبلیغاتی توسط اپراتورهای تلفن همراه، بسیاری از مشترکان اپراتور اول ارتباطی کشور همچنان شاهد دریافت پیام های تبلیغی هستند، بدون آنکه تلاشی برای جلب رضایت آنها انجام شده باشد.
اگر گوشی تلفن همراهی که قابلیت استفاده همزمان دو سیم کارت در اختیار داشته باشید، می بینید حجم پیامک های دریافتی از همراه اول بسیار بیشتر از دیگر اپراتورهاست به شکلی که این نسبت گاهی یک به 10 می شود یعنی به ازای 10 پیامک تبلیغاتی که روی سیم کارت همراه اول دریافت می شود، ممکن است یک پیامک از اپراتورهای دیگر به دست کاربر می رسد.
ارسال پیامک های تبلیغاتی اپراتورهای تلفن همراه به رغم طراحی سامانه های مسدود کننده این پیامک ها و نیز دستورهای اکید سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ایران مبنی بر برخورد با متخلفان همچنان مشترکان را می آزارد و این نشان از منفعتی است که عزم اپراتورها را برای مواجهه با آنها کم کرده است.
شکایت های مردمی از ارسال وقت و بی وقت پیامک های تبلیغاتی قصه بلندی است که با وجود تلاش های وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای ساماندهی این موضوع همچنان مردم شاهد تداوم این رویه هستند و این درحالیست که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و دیگر مقام های مرتبط بر نادرست بودن این رویه تاکید کرده اند.
مقام های مسئول همواره به اپراتورها درباره رعایت چهارچوب ها برای ارسال پیامک تبلیغاتی هشدار داده و اجرا نکردن آن را مستوجب برخوردهای جدی دانسته اند، اما ادامه روند ارسال پیامک ها نشان از ناکافی بودن برخوردها و ناکارآمد بودن چنین روش هایی است.
چهاردهم آذرماه پارسال «محمدجواد آذری جهرمی» وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با تذکر به اپراتورهای تلفن همراه از مدیران آنها خواست هر چه زودتر از ارسال هرگونه پیامک تبلیغاتی با سرشمارههای اپراتوری امتناع کنند.
البته نباید از نظر دور داشت که ارسال پیامک تبلیغاتی راهکار مناسبی برای تولیدکنندگان است تا با تبلیغ کالاهای تولیدی خود ضمن افزایش گرایش مردم به خرید کالای تولید داخل، سطح اشتغال را نیز افزایش دهند، اما استفاده از این راهکار در دسترس، باید بر اساس رعایت چهارچوب های خاص و حریم خصوصی افراد باشد.
علاوه بر آن اپراتورها نیز باید در ارسال پیامک تبلیغاتی رعایت زمان و حال مشترک را داشته باشند و از ارسال پیامک در هر زمان از شبانه روز خودداری کنند.
در ماه های اخیر وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات برای ارسال پیامک های تبلیغی به مشترکان، اپراتورها تلفن همراه را ملزم به اختصاص بسته های تشویقی به آنان کرده است. راهکاری که به نظر می تواند برآورنده نیاز تولیدکنندگان برای تبلیغ باشد و هم مشترک را برای دریافت تبلیغ ترغیب کند چنانکه برخی کشورها چنین راهی را سال ها پیش در نظر گرفته و اجرایی کرده اند.
با این همه، به نظر می رسد روند ارسال پیامک ها تغییر چندانی نکرده و بسته تشویقی نیز برای آنان در نظر گرفته نشده است تا بلکه کمی جبران مافات کرده باشد.
*سامانه 195 چه شد؟
بیست و چهارم مهرماه پارسال سامانه پیامکی 195 فعال شد تا پیامکهای تبلیغاتی ارسال شده به مشترکان تلفن همراه شناسایی و سرشماره های مربوط به آن قطع شود؛ رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ایران سوم دی ماه همان سال اعلام کرد تا پیش از این باید پنج شکایت از یک شماره درباره ارسال پیامک مزاحم ثبت می شد که این میزان اکنون به دو شکایت کاهش یافته است.
«حسین فلاح جوشقانی» افزود: اگر دو شکایت درباره مزاحم بودن پیامکی در سامانه 195 به ثبت برسد، رسیدگی به این شکایت ها در دستور کار قرار می گیرد.
معاون وزیر ارتباطات و اطلاعات از ثبت روزانه 300 شکایت در سامانه 195 خبر داد و گفت: اگر محرز شود یک پیامک تبلیغاتی برای کاربران موجب مزاحمت شده است، آن شماره را فیلتر می کنیم.
وی به مسدود شدن سرشماره یکی از اپراتورها اشاره کرد و افزود: سرشماره ای از یکی از اپراتورها با آنکه پیامکهای مناسبی را ارسال میکرد، مسدود شد، زیرا اپراتورها در قالب پیامکهای ارسالی فقط باید در زمینه مسائل مرتبط با خود اطلاع رسانی کنند.
وی همچنین از طراحی سامانه ای برای صیانت از حقوق مصرف کنندگان خبر داد و گفت: این سامانه قرار است به سامانه کنونی رسیدگی و ثبت شکایت (سامانه 195) اضافه شود.
به نظر می رسد در شرایطی که دولت برای برخورد با اپراتورها در زمینه ارسال پیامک های تبلیغاتی مصمم شده اکنون نوبت مردم است که برای احقاق یکی از حقوق شهروندی خود به یاری دولت بیایند و با مشارکت در ثبت شکایت های خود از خاطیان، ساماندهی این بخش را سرعت ببخشند.
مشترکان میتوانند شماره ارسالکننده پیامک های مزاحم در تلفن های ثابت را به همراه کد شهر مانند ********021 و *******026 و برای سرشمارههای تبلیغاتی به شکل ***1000، ***2000، ***3000 و ***5000 و برای شمارههای تلفن همراه شخصی به شکل *********09 برای سامانه 195 ارسال کنند.
ارسال این پیامک ها برای سامانه 195رایگان است.
*پیامک های تبلیغاتی دست بردار نیستند
تعدادی از شهروندانی که همچنان پیامک های تبلیغاتی را دریافت می کنند شماره های را که از آنها تبلیغات دریافت می کنند در اختیار ایرنا قرارداده اند تا پیگیری ها مستدل تر باشد.
09100146388، 9904852289،09100146528، 0990590690، 09186363928، 09905395271، 09907881267، 09175854607، 09903648681، 09109847376، 09108566822، 09115032175، 09162240678، 09100818306، 09107458432، 0996240674، 09905310049، 0917592995 ، اینها تنها بخش کوچکی از شماره های اعلام شده از سوی مردم است که اقدام به ارسال پیامک های تبلیغاتی می کنند.
تعدادی دیگر از شماره هایی که تنها برای یکنفر تبلیغات ارسال کرده اند، شامل 09918947653، 9382215998، 9219578268، 9916240713،9905310049، 9918534163، 9382215252، 9105754735، 9916240679، 9219578248، 9915817643، 9219580815، 9184740747، 9396674855، 9227683941، 9381499075، 9107458421، 9382525897، 9108478451، 9104604116، 9918533780، 9382213071، 9100840490، 9909725048، 9100334851، 9018332568، 9389980929، 9389979953، 9106440866، 9197399598، 9918534180، 9185025901، 9184810125، 9184740780، 9219577983، 9185751745، 916204890 بوده که متن همه این پیام ها نزد ایرنا محفوظ است.
روابط عمومی همراه اول در پاسخ به پیگیری های ایرنا اعلام کرد که در رابطه با ارسال پیامک تبلیغاتی از سوی سیم کارت های شخصی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی باید پاسخگو باشد و ارسال از سرشماره ها نیز پیگیری های لازم انجام خواهد شد.
*طرحی نو برای مقابله با تبلیغات پیامکی
«حسین فلاح جوشقانی» رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ایران، 18 اردیبهشت ماه امسال با بیان اینکه اکنون بیشتر پیامک های تبلیغی از سیم کارت های شخصی ارسال می شود، گفت: فرآیندی طراحی شده که بر اساس آن اپراتورها موظف به برخورد با دارندگان این سیم کارت ها شده اند.
وی توضیح داد: اپراتورهای تلفن همراه کشور موظفند با رفتار شناسی صاحبان سیم کارت های ارسال کننده تبلیغات و شناسایی ارسال کنندگان مداوم پیامک تبلیغی، اقدام های لازم را برای برخورد با آنها را انجام دهند.
وی با بیان اینکه مرحله اجرایی این فرایند به زودی توسط اپراتورها کلید می خورد، افزود: با این کار، روند ارسال پیامک تبلیغی از سیم کارت های شخصی ساماندهی می شود.
معاون وزیر ارتباطات به مصوبه 270 کمیسیون تنظیم مقررات که ارسال پیامک را تنها با کسب رضایت مشتری مجاز دانسته است، اشاره کرد و از طراحی سامانه ای توسط اپراتورهای تلفن همراه خبر داد که بر اساس آن افرادی که تمایل به دریافت پیامک های تبلیغی دارند با مراجعه به این سامانه و ثبت نام در دریافت پیامک تبلیغاتی، بسته های تشویقی دریافت خواهند کرد.
فلاح جوشقانی خاطرنشان کرد: سامانه اپراتورها برای ارسال پیامک تبلیغاتی با لحاظ کردن بسته های تشویقی تا چند روز آینده رونمایی می شود.
حال جای این پرسش همچنان خالی است در شرایطی که سامانه ای برای قطع پیامک های تبلیغاتی طراحی شده و اپراتورها ملزم به ارائه بسته های تشویقی به مشترکانی شده اند که پیامک تبلیغاتی دریافت می کنند؛ چرا همچنان برخی اپراتورها مبادرت به ارسال پیامک تبلیغاتی می کنند بی آنکه به حقوق مشتریان خود پایبند باشند؛ پس تکلیف مشترکان و رعایت حقوق شهروندی آنها چه می شود؟