فایرفاکس یا کروم؟
احتمالا شما هم زمانی که می‌خواهید یک وسیله ساده را از اینترنت خریداری کنید به صفحات مختلفی از وبسایت فروشنده هدایت می‌شوید و همین مسئله باعث باز شدن تب‌های متعددی روی مرورگرتان شده و در نتیجه کاهش قابل توجه باتری دستگاهتان میشود. البته اجرا شدن اتوماتیک ویدیوها زمانی که در حال بررسی یک صفحه هستید جای خود دارد.
باید قبول کرد که دنیای وب به مرحله ناخوشایندی رسیده و واقعا با اعصاب و روان کاربران بازی می‌کند و از طرفی هم فضای آن از لحاظ امنیتی و حریم خصوصی خیلی سمی و ناامن شده است. مهم‌تر اینکه دنیای وب به محلی برای یک معامله ناعادلانه تبدیل شده که در آن شما اطلاعات و حریم خصوصی خود را رایگان می‌فروشید و در ازای آن یک مشت تبلیغات پر زرق و برق و بی‌استفاده تحویل می‌گیرید.
به‌همین دلیل شاید زمان آن رسیده که یک مرورگر جدید را امتحان کنید. فایرفاکس را که یادتان هست. اوایل قرن 21 بود که این مرورگر پا به دنیای وب گذاشته و از محبوبیت قابل توجهی هم برخوردار شد. البته پس از اینکه گوگل از مرورگر کروم در سال 2008 رونمایی کرد، فایرفاکس که توسط شرکت موزیلا ساخته شده بود کم کم از دور رقابت خارج شد.
حال ظاهرا فایرفاکس دوباره با قدرت برگشته و موزیلا سال گذشته یک نسخه جدید را با نام مستعار «فایرفاکس کوانتوم» معرفی کرد. این نسخه جدید به طرز قابل توجهی سریع ساخته شده و طراحی بسیار زیبایی هم دارد. موزیلا گفته که فایرفاکس جدید در مقایسه با دیگر مرورگرها درصد خیلی کمی از باتری دستگاه را استفاده می‌کند و این یعنی با خیال راحت می‌توانید تب‌های زیادی روی مرورگرتان باز کنید، بدون اینکه از تمام شدن باتری نگرانی داشته باشید.
نکته قابل توجه بعدی اینکه موزیلا در نسخه فایرفاکس کوانتوم حالا بسیاری از ابزارهای حریم خصوصی را به‌صورت پیش‌فرض به کاربر ارائه می‌دهد که از جمله آنها می‌توان به یک ویژگی جدید که از نظارت بر فعالیت‌هایتان در اینترنت توسط فیسبوک جلوگیری می‌کند اشاره کرد. این ویژگی در اکثر مرورگرها وجود ندارد. بررسی‌های انجام شده هم نشان می‌دهد که ضریب امنیت و حریم خصوصی فایرفاکس تا حدودی بالاتر از مرورگر کروم گوگل است.
امکانات حریم خصوصی
فایرفاکس و کروم از صدها هزار افزونه مختلف که تجربه شما در استفاده از مروگر را ارتقاء می‌دهند، پشتیبانی می‌کنند. از حیث تعداد افزونه‌ها کروم در این بخش برنده است چراکه صدها هزار افزونه مختلف را پیشتیبانی می‌کند در حالی که این رقم برای فایرفاکس 11000 افزونه است.
اما در طول استفاده چند ماهه از فایرفاکس باید اعتراف کرد کاری نیست که شما بخواهید روی کروم انجام دهید و فایرفاکس از انجام دادن آن ناتوان باشد. هردو مرورگر از برنامه محبوب مدیریت پسوورد «1Password» پشتیبانی می‌کنند. همچنین هردو مرورگر از افزونه‌هایی که پخش اتوماتیک ویدیوها را متوقف می‌کنند نیز پشتیبانی کرده و البته از افزونه uBlock Origin که توسط بسیاری از متخصصین امنیت سایبری پیشنهاد میشود هم پشتیبانی می‌کنند.
همچنین موزیلا یک افزونه را برای فایرفاکس پیشنهاد کرده که نام آن «Facebook Container» است. همانطور که می‌دانید فیسبوک به‌صورت نرمال فعالیت‌های شما در مرورگرتان را می‌تواند نظارت کند. اما با این افزونه جدید موزیلا، زمانی که یک تب مرتبط با فیسبوک را باز می‌کنید، فیسبوک دیگر توانایی مشاهده فعالیت‌های شما خارج از این تب را ندارد و دسترسی‌های آن به‌طور کامل محدود میشود.
ضمنا ویژگی‌های امنیتی قابل توجهی در فایرفاکس وجود دارند که موزیلا به صورت پیش‌فرض در مرورگر به‌کارگرفته و آنها را به‌شکل افزونه معرفی نکرده است. برای مثال در بخش امنیت خصوصی، شما می‌توانید گزینه محافظت در مقابل نظارت‌کنندگان را فعال کنید و با این کار از نظارت غریبه‌ها بر روی فعالیت‌هایتان از طریق این مرورگر را جلوگیری کنید. اما در کروم برای بهره بردن از چنین ویژگی بایستی یک افزونه به‌خصوص را نصب کنید.
این اقدامات موزیلا در بخش امنیت و حریم خصوصی فایرفاکس حتی تعریف و تمجید بسیاری از متخصصین امنیت سایبری را به‌همراه داشته است:
«کوپر کوینتین» یکی از محققین امنیتی که در موسسه «Electronic Frontier Foundation» فعالیت می‌کند درباره نسخه جدید فایرفاکس می‌گوید: « موزیلا خودش را به‌خوبی به‌عنوان یکی از مرورگرهای طرفدار حفظ حریم خصوصی معرفی کرده و حقیتا در زمینه بهبود امنیت کاربران اقدامات بی‌نظیری انجام داده است. از طرف دیگر کروم متعلق به گوگل است که این شرکت بخش اعظم درآمد خود را از طریق تبلیغات کسب می کند و بعید به‌نظر می‌رسد گوگل بخواهد به اندازه فایرفاکس حریم خصوصی کاربران کروم را غیرقابل دسترس کند چون در این صورت در بخش تبلیغات با ضرر مواجه می شود.»
در حقیقت کروم و فایرفاکس هردو از امنیت بسیار بالایی برخوردارند. هردو مرورگر به ویژگی «سندباکسینگ» مجهز هستند. این ویژگی پروسه‌ها و فعالیت‌های مختلف مرورگر به منظور جلوگیری از آلوده شدن دیگر بخش‌های دستگاه را محدود و ایزوله می‌کند. از این رو زمانی که کاربر یک وبسایت با کدهای مشکوک و غیرقانونی را لود می‌کند، مرورگر وبسایت را به‌صورت اتوماتیک درون یک محفظه امن حفظ می‌کند تا از این طریق کدهای مخرب به فایل‌های درون دستگاه، وب‌کم و میکروفون دسترسی پیدا نکنند و فعالیت‌هایشان به همان صفحه محدود شود.
سرعت و تست باتری
کدام مرورگر بهتر است؟
برخی از وبسایت‌های بنچمارک که سرعت مرورگر را بر اساس سرعت پاسخگویی عناصر مختلف وب تعیین می‌کنند، معتقدند که کروم سریع‌تر عمل می‌کند. اما برخی دیگر از بنچمارک‌ها می‌گویند فایرفاکس خیلی سریع‌تر است. در برخی از تست‌ها که چندین تب به‌صورت همزمان باز و استفاده شدند، هردو مرورگر با سرعت بالا عمل می‌کردند. پس بهتر است بگوییم از لحاظ سرعت عملکرد هردو مرورگر برابر هستند.
قول موزیلا درباره اینکه فایرفاکس مقدار کمتری از حافظه دستگاه را اشغال می‌کند باعث شده کاربران امید داشته باشند این مسئله منجر به کاهش مصرف باتری دستگاه هم بشود. البته در تست‌های مختلفی که طی آن وبسایت‌های مختلف لود شدند، فایرفاکس از لحاظ مصرف باتری تنها چند دقیقه بیشتر از کروم دوام می‌آورد. با این حال در یک سری تست‌ها که شامل پخش ویدیوهای سرویس نتفلیکس می‌شد، باتری دستگاهی که از مرورگر فایرفاکس استفاده می‌کد توانست 20 دقیقه بیشتر از دستگاه مجهز به مرورگر کروم دوام بیاورد.
روز رستاخیز فایرفاکس نزدیک است
فایرفاکس در حال حاضر در رتبه دوم محبوب‌ترین مرورگرهای دنیا قرار دارد و طبق آمار جدید توانسته 12 درصد از مرورگرهای مورد استفاده در دنیا را به‌خودش اختصاص دهد در حالی که این رقم برای کروم حدود 67 درصد است. از طرف دیگر اکسپلورر مایکروسافت و سافاری اپل هم با فاصله بسیار زیاد در پشت سر فایرفاکس قرار دارند که اکسپلورر 7 درصد و سافاری هم سهم 5.5 درصدی از دنیای مرورگرها را به خودش اختصاص داده است. در بخش دیوایس‌های اندرویدی هم کروم از محبوبیت خیلی بیشتری در مقایسه با فایرفاکس برخوردار بوده که البته طبیعی هم به‌نظر می‌رسد. ضمنا تنها یک نسخه سبک از فایرفاکس برای دیوایس‌ها آی‌اواس موجود است.
با این وجود مسیر برای پیشرفت و همه‌گیر شدن فایرفاکس در بین کاربران سراسر دنیا بسیار هموار و امیدوار کننده است.
موزیلا علاوه بر مرورگر فایرفاکس پیش‌فرض، یک نسخه دیگر را هم با نام «فایرفاکس فوکس» برای اسمارت‌فون‌ها معرفی کرده که به صورت پیش‌فرض نظارت‌کنندگان غیرقانونی بر فعالیت کاربران مانند فیسبوک را محدود و حتی بلاک کرده و به‌محض اینکه کاربر از مرورگر خارج شود، تمامی تاریخچه جستجوی او را کاملا حذف می‌کند.
به نظر موزیلا در طولانی مدت می‌تواند در زمینه معرفی این نوع مرورگرها و در بخش حفظ امنیت حریم خصوصی کاربران پیشرفت خیلی بیشتری داشته باشد. موزیلا هیچ رابطه مستقیمی با تبلیغ‌کنندگان ندارد و تنها زمانی که کاربران از گوگل و Bing از طریق فایرفاکس استفاده کنند، سود ناچیزی به‌دست می‌آورد.
بنابراین با توجه به این ویژگی‌های امنیتی فایرفاکس و شرایط آینده دنیای وب، می‌توان انتظار داشت فایرفاکس با استقبال خیلی بیشتری در آینده نزدیک مواجه شود.