پروژههایی مانند دوربینهای کنترل ترافیک و ثبت تخلف و چراغ قرمز از فرآیندهای هوشمندسازی است که با سرمایه بخش خصوصی و کارفرمایی بخش حاکمیتی، خدمت جدیدی به شهروندان ارائه داده است.
این روزها و بویژه در کلان شهر تهران درطول یک شبانهروز شاهد انواع ترافیکها در یک تقاطع خاص هستیم، در نتیجه استفاده از یک زمانبندی ثابت و ازپیشتعیینشده برای یک چراغ راهنمایی، کاملا باعث کنترل ترافیک نمیشود و این در حالی است که با نصب چند سنسور در یک تقاطع و یک سیستم رایانهای، به راحتی میتوان مدیریت چراغهای راهنمایی را به یک سیستم هوشمند سپرد و از بههدررفتن زمان افراد و سوخت خودروها در پشت چراغ قرمز و همچنین افزایش آلودگی هوا جلوگیری کرد.
زیرساختهای هوشمند عمدتا دربردارنده پروژههای زیربنایی هستند که در معابر درون شهری و برون شهری توسط شهرداریها در شهرها و یا توسط وزارت راه در جادهها و آزادراههای برون شهری، قابل اجراست که از آن جمله میتوان به نصب سیستمهای کنترل هوشمند در تقاطعها یا تابلوهای متغیر ترافیکی و چراغ راهنمایی که در سطح خیابان و جاده نصب میشوند، اشاره کرد.
گاهی اتفاق افتاده که رانندگان در بعضی از چراغهای راهنمایی، شاهد برخی ناهماهنگی در شمارشگرها بودند که مثلا بهیکباره پرشی در اعداد رخ داده یا شمارشگر بر روی یک عدد به مدت چند ثانیه ثابت باقی مانده است. این نوع اتفاقات عملکرد سیستم چراغ راهنمایی هوشمند را به وضوح نشان میدهند.
همچنین از سوی دیگر با توجه به افزایش روزافزون استفاده از دوربینهای نظارت تصویری ترافیک، علاوه بر بهرهگیری از بستر ارتباطی بیسیم، شیوههای دیگری نظیر استفاده از ارتباط مبتنی بر بستر اینترنت پرسرعت، استفاده از بستر فیبر نوری و غیره طی سالهای اخیر ضرورت یافته است.
دوربین کنترل ترافیک نوعی دوربین مداربسته است که در حاشیه یک مسیر و در بالای آن یا داخل خودروی پلیس نصب شده و وظیفه ثبت تخلفات رانندگی، شامل سرعت غیرمجاز، عبور از چراغ قرمز، استفاده غیرمجاز از خط ویژه اتوبوس، ورود غیرمجاز به محدوده طرح ترافیک، نظارت بر تردد خودروهای سنگین و ثبت تخلف ورود غیرمجاز به معابر شهری، کشف خودروهای تحت تعقیب، ثبت سرعت لحظهای و سرعت میانگین و ثبت تخلف سرعت غیر مجاز را بر عهده دارد.
طی سالهای گذشته برخی از شرکتهای داخلی تجربیاتی در این باره داشته و اکنون از طرحهای آنها در سطح شهرها استفاده میشود؛ شهاب جوانمردی، مدیر یکی از این شرکتها در گفتوگو با ایسنا با اشاره به امکانات لازم برای هوشمندسازی شهر اظهار کرد: اگر امروز بحث کنترل ترافیک و طرح زوج و فرد در تهران، مکانیزه انجام میشود، به واسطه این است که شهرداریها به صرافت افتادند و شرکتهای خصوصی هم وارد این عرصه شدند و در این زمینه مشارکت کردند. عملا نتیجهاش این بود که با دانش و سرمایه بخش خصوصی و کارفرمایی بخش حاکمیتی، یک خدمت جدید شهری به شهروندان ارائه شود.
او در ادامه اظهار کرد: دوربینهای کنترل ترافیک، ثبت تخلف چراغ قرمز و اینگونه پروژههای هوشمندسازی شهر از پروژههای شرکت ماست. عملا در فرآیند هوشمندسازی شهر با توجه به اینکه منابع عمومی و بودجههای شهرداریها برای ارتقای سطح هوشمندی در شهرها کافی نبوده، در بعضی شهرها و خصوصا کلانشهرها به این نتیجه رسیدند که با مشارکت بخش خصوصی این کار را انجام دهند و بخش خصوصی از طراحی، تدارک، اجرا، پشتیبانی و تامین مالی کار را انجام میدهد.
جوانمردی در پاسخ به اینکه برای تکمیل هوشمندسازی شهرها باید چه اقداماتی انجام داد، توضیح داد: به اعتقاد من، شهر هوشمند کامل وجود ندارد زیرا در هر دورهای، با تکنولوژیهای جدید، میتوان یک سری امکانات را فراهم کرد. ما باید نگاه کنیم با توجه به نیازمندیها و اولویتهای شهرمان در بحث ترافیک، آلودگی و دسترسی به خدمات مختلف شهری، هوشمند شدن، کجاها میتواند کمک کند؛ اینکه هزینه شهروندان کاهش یابد، سطح دسترسی در رفاه بالاتر برود و زندگی مطلوب شهری اتفاق بیفتد.
جوانمردی ادامه داد: بنابراین یک نسخه واحد هوشمند شدن برای شهرهای مختلف نداریم؛ در نتیجه هر شهری باید ببیند میخواهد به چه سطح و عمق از هوشمندی برای رسیدن به اهدافش برسد. جزء جزء شهر تهران از حیث بهرهمندی از امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات در سطح استانداردهای خوب جهانی است اما از حیث تجمیع خدمات، دادهها و گردش اطلاعات ضعف زیادی دارد. توصیه ما برای تسریع این فرآیند هم این است که این بخشها را هم به بخش خصوصی واگذار کنند.