وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات طی جلسهای با مدیران اپراتورهای تلفن همراه مهلت دو هفتهای برای ساماندهی وضعیت خدمات ارزش افزوده داد. اما این مهلت ابهامات زیادی را برای شرکتهای ارائهدهنده خدمات ارزش افزوده خلق کرد.
اما نکته جالب توجه در ساماندهی این بازار که چندین و چند بار در دستور کار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گرفته، این است که میبایست سرمنشأ تخلفات بازار خدمات ارزش افزوده مشخص شود.
سرمنشایی که ابتدا از اپراتورها آغاز میشود و وابستگانی که در میانه این رابطه با شرکتهای ارائهکننده خدمات ارزش افزوده قرار گرفتهاند.
بررسیها و شنیدههای اولیه از این بازار حاکی است بازار پرسود خدمات ارزش افزوده، اپراتورها را به صورت شفاف و غیرشفاف به لایههای پایینتر این بازار سوق داده است تا از مزایای آن بهرهمند شوند.
این مسئله شامل سهامداری اپراتور در یک شرکت تا راهاندازی شرکتهای متعدد توسط وابستگان و آشنایان و سوق دادن بازار به سمت سوددهی بیشتر آنها است، میشود.
در سالهای گذشته که تخلفات بازار خدمات ارزش افزوده در مقاطعی به عنوان چالش از آن نام برده شده است، تنها با واسطهگری و کدخدا منشی اهالی بالا و پایین این بازار که سهمهای متعددی از این بازار دارند، چشمپوشی و حل شده است و عملا حاکی از امکانپذیر نبودن کنترل این بازار با یکی بودن کارفرما و پیمانکار است.
در این میان، همیشه تنها تخلفات شرکتهایی عنوان شده و در برخی موارد توسط بخشی از مدیران اپراتورها مطرح میشود که در این بازار واسطهگری وارد نشدهاند و پاسخی به سهمخواهیهای صورت گرفته توسط این قشر ندادهاند اما در عین حال از آنها به عنوان نمونه شرکتهای متخلفی نام برده میشود که با عرضه خدمات نوآورانه، توانستهاند در این بازار جایی برای خود باز کنند و در اکوسیستم واسطهگری خدمات ارزش افزوده معمولا قربانی میشوند بدون اینکه به علت و معلولهای آن پرداخته شود.
در حالیکه وزیر ارتباطات از اپراتورها قول دو هفتهای برای ساماندهی این بازار را گرفته ولی شنیدهها حکایت از برنامهریزی برخی مدیران که از برخی شرکتهای ذینفع در کسبوکارهای اپراتورها به این اپراتورها مهاجرت یا حتی مأمور به خدمت شدهاند برای تبدیل این اولتیماتوم وزیر ارتباطات به بهانهای برای پروندهسازی و حذف شرکتهای رقیب سازمانهای مطبوع خود دارد تا با یک تیر "اجرای ضربتی اولتیماتوم وزیر" دو نشان حذف رقبای تجاری ذینفع و گزارش عملکردسازی در مقابل دستور وزیر را یکجا بزنند.
اما بد نیست تا در این مهلت زمانی تعیین شده، رگههای ورود و خروج افراد به اپراتورها و شرکتهای واسط نیز بررسی شوند.
افرادی که بعضا کارمند واحد خدمات ارزش افزوده اپراتور بودهاند و با راهاندازی شرکتی جدید بدون چالش و مانع با مدیر قبلیاش در همان اپراتور همکاری میکند یا افرادی که از اپراتور خارج و مأمور به خدمت شدهاند یا حضور فرزندان صاحب نفوذ آنها در هیئت مدیره شرکتهایی که با خیالی آسودهتر در این بازار رقابتی فعالیت میکنند.
این در حالی است که در برخی شرکتها، افراد خاص یا فرزندان مدیران عامل سهام دارند و حتی در این بازار آشفته، آن را تکذیب نمیکنند و بهطور قطع چنانچه وزیر ارتباطات بخواهد، میتواند با دریافت لیست رفت و آمد این گروهها از حراست اپراتورها و بررسی روزنامه رسمی این شرکتها به لایههای زیرین روابط پشت پرده بازار خدمات ارزش افزوده پی ببرد.
روابط بده و بستانی شکل گرفته در این بازار که استراتژی اصلیاش کاهش و حذف رقبای غیر خودی به هر طریق و حذف صاحبان ایده است، هزاران تخلف صورت گرفته را از لایههای بالا تا پایین آن میپوشاند و واسطهگری به رکن اصلی تعاملات بدل شده است بطوریکه معمولا در صورت عدم پوشش شرکتهای با رابطه شکل گرفته، بقای آنها در این اکوسیستم امکانپذیر نیست و بازار واسطه و دلالی به جای بازار رقابت، تضمین فعالیت آنها است.
از همین روی به وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات پیشنهاد میشود چنانچه قصد دارد تا وارد کارزار ساماندهی بازار خدمات ارزش افزوده شود، باید هدف خود را روی باطن ماجرا قرار دهد و اجازه ندهد اولتیماتمش به اپراتورها به بهانه و ابزاری برای حذف شرکتهای مستقل و بازارسازی برای شرکتهای تأمین کننده محتوای مطبوع برخی مدیران نوظهور این حوزه تبدیل شود، در غیر این صورت هدف به تمیز کردن ظاهر و حذف شرکتهای کوچک و مستقل غیرخودی آقایان تقلیل مییابد.