اوبر عربستان را تحریم کرد
دارا خسروشاهی، مدیرعامل شرکت اوبر اعلام کرد به دلایل دستگیری چندین خبرنگار در عربستان در کنفرانس بزرگ سرمایه گذاری آینده این کشور که در ریاض برگزار خواهد شد، شرکت نخواهد کرد.
مفقود شدن جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد و تقویت اتهام قتل او توسط ماموران عربستان، تبعات متفاوتی برای ریاض داشته که در میانشان یکی شاید غیرقابل پیش بینی تر از باقی بود: بحران در برگزاری یک کنفرانس رده بالای سرمایه گذاری و تعلیق مذاکراتی مهم برای یک سرمایه گذاری یک میلیارد دلاری.
کنفرانس بین المللی «آینده سرمایه گذاری» که قرار است در فاصله روزهای 23 تا 25 اکتبر (اول تا سوم آبان) در ریاض برگزار شود، این روزها هر ساعت با دست رد یکی دیگر از مهمانان صاحب نامش روبه رو است؛ از سرمایه داران بزرگ و اثرگذار تا رسانه های قدرتمند بین المللی که قرار بود با حضورشان در ریاض ابعاد امیدوارکننده اصلاحات محمد بن سلمان، ولیعهد خبرساز عربستان را پوشش دهند.
مقامات ترکیه اسناد صوتی و تصویری در اختیار دارند که نشان می دهد جمال خاشقجی بعد از شکنجه، درون کنسولگری عربستان سعودی در ریاض به قتل رسیده است. این روزنامه نگار منتقد محمد بن سلمان از روز دوم اکتبر (۱۰ مهر) مفقود است. چنانکه یک منبع از مقام های امنیتی ترکیه گفته است این کشور اسناد ثبت شده ای از قتل خاشقجی در اختیار دارد. البته عربستان سعودی تاکنون هرگونه دخالت در ناپدید شدن این ژورنالیست را تکذیب کرده است.
داووس صحرا
کنفرانس بین المللی سرمایه گذاری آینده که در حال حاضر برگزاری اش با ابهاماتی همراه شده، به عنوان بخشی از ایده های محمد بن سلمان برای آینده متفاوت عربستان تبلیغ شد. ولیعهد جوان عربستان در ادامه برنامه های پنج ساله توسعه که از دهه 70 میلادی در عربستان آغاز شد، به دنبال اجرای طرحی به نام «چشم انداز ۲۰۳۰» است که در آن، بر اساس ادعای مقام های ریاض، وابستگی این کشور از نفت از بین می رود. سرمایه گذاری خارجی، یکی از محورهای حیاتی این برنامه است. اما خبرهای مربوط به مفقود شدن و بعد از آن قتل جمال خاشقجی موجب شد تا آرام آرام، شرکت کنندگان در این کنفرانس، دست و دلشان بلرزد.
دارا خسروشاهی، مدیر کل اوبر از جمله میهمانان این کنفرانس بود که اعلام کرد با شنیدن خبرهای مربوط به خاشقجی بسیار آزرده شده و تا زمانی که دقیقا روشن نشود بر سر این روزنامه نگار چه آمده، در این کنفرانس شرکت نخواهد کرد.
استیو کیس، از بنیانگذاران شرکت ای او ال (AOL) نیز اعلام کرد که سفرش را به ریاض لغو می کند. سخنگوی شرکت ویاکام هم اعلام کرد که باب بکیش، مدیرعامل این شرکت در کنفرانس شرکت نخواهد کرد. او یکی از سخنران های این کنفرانس بود.
بنیانگذار ویرجین گروپ یعنی ریچارد برانسون، مالک سرویس رسانه ای لس آنجلس تایمز یعنی پاتریک سون شیونگ، و یکی از بنیانگذاران هافینگتون پست یعنی آریانا هافینگتون نیز پیش از این از حضور در این رویداد انصراف داده اند.
در کنار این چهره های شناخته شده، رسانه های مهمی نظیر روزنامه نیویورک تایمز نیز اعلام کردند که از شرکت در کنفرانس خودداری می کنند. نیویورک تایمز، حامی رسانه ای این کنفرانس نیز بود. روزنامه فایننشیال تایمز که دیگر حامی رسانه ای این کنفرانس است اعلام کرد که در کنفرانس حاضر نخواهد شد.
سی ان ان و سی ان بی سی، دو غول رسانه ای آمریکایی که هر دو از حامیان رسانه ای این کنفرانس بودند نیز در روز جمعه اعلام کردند از این کنفرانس کناره گیری خواهند کرد.
در حال حاضر در وب سایت این کنفرانس، از میان رسانه های معتبر تنها نام بلومبرگ و شبکه فاکس بیزنس به عنوان حامیان رسانه ای کنفرانس سرمایه گذاری در ریاض به چشم می خورد.
خسروشاهی در ایمیلی برای CNBC نوشت: من از گزارش های منتشرشده در مورد جمال خاشقجی بسیار ناراحت هستم. ما این وضعیت را به دقت دنبال می کنیم و تا زمانی که حقایقی جدید در این مورد مشخص نشود، من به کنفرانس FII در ریاض نخواهم رفت.
سرمایه گذاری شاهزاده عربستان در اوبر
اظهار نظرهای عمومی خسروشاهی در مورد عربستان سعودی اهمیت بالایی دارند. یکی از صندوق های سرمایه گذاری سلطنتی این کشور با نام Saudi Arabian Public Investment Fund در سال 2016 سرمایه ای 3/5 میلیارد دلاری به اوبر واریز کرد. به علاوه، سافت بانک یکی از بزرگ ترین سهامداران این غول تاکسی های اینترنتی است که آن هم اکثر سرمایه خود را از عربستان سعودی دریافت می کند.
عربستان در راستای تلاش هایش برای کاهش اتکایش بر تجارت نفت، هر روز روی یکی از شرکت های سیلیکون ولی سرمایه گذاری ی کند و اوبر نیز یکی از آنهاست.
ریما بنت بندر الصعود، که به عنوان دختر سفیر عربستان در ایالات متحده آمریکا سال های بسیاری را در غرب سپری کرده، دو سال پیش با سرمایه گذاری 3/5 میلیارد دلاری روی اوبر، رکورد بزرگ ترین سرمایه گذاری شخصی روی یک شرکت را جابه جا کرد.
اوبر راه را برای زنان عربستانی باز کرد
عربستان در واقع با سرمایه گذاری در اوبر شرایط اشتغال بانوان را فراهم کرد. عربستان سعودی می خواهد تا سال 2030، حداقل 1/3 میلیون نفر از زنان این کشور را به جمعیت شاغل اضافه کند و اعتقاد دارد اپلیکیشن کرایه تاکسی اوبر و «کریم» که معادل اماراتی آن به حساب می آید، از راه های رسیدن به چنین هدفی هستند.
در کشور عربستان اجازه رانندگی به زنان داده نمی شد، پس تعجبی نداشت که دولت سعودی، اپلیکیشن های درخواست اتومبیل کرایه را، به عنوان راه حلی برای ایجاد اشتغال برای نیمی از جمعیت کشور در نظر بگیرد.
عربستان تا حدی به کمک اوبر و اپلیکیشن کریم اعتقاد دارد که سرمایه گذاری برای فعالیت آنها در خاک خود را پیشنهاد داده است، موضوعی که به اعتقاد دولت این کشور، رسیدن به اهداف برنامه اصلاحات اقتصادی موسوم به Vision 2030 را ساده تر می کند.
طبق این برنامه ریزی که بر اساس کاهش قیمت نفت انجام گرفته، قرار است عربستان تا سال 2020 حداقل 450 هزار شغل در بخش خصوصی ایجاد کند تا وظیفه شاغل کردن این تعداد از شهروندان برعهده دولت نباشد.