اینترنت موبایل ارزان یا گران؟
اپراتورهای همراه در حالی به افزایش تعرفه صوت در راستای همسان‌سازی تعرفه‌ها اقدام کردند که ارائه‌دهندگان اینترنت ثابت معتقدند بالا بودن تعرفه صوت باعث شده هزینه اینترنت موبایل بسیار پایین‌تر از قیمت واقعی خود باشد و با ایجاد دامپ، موجب ورشکستگی شرکتهای ارائه‌دهنده اینترنت ثابت شده است.
مدتی است اپراتورهای اینترنتی از وضعیت تعرفه اینترنت موبایل ناراضی و معتقدند تعرفه بالای صوت در اپراتورهای موبایل حاشیه سود خوبی در این بخش ایجاد کرده و به آن‌ها کمک می‌کند که بخش دیتای موبایل را پوشش داده و با قیمت‌هایی پایین‌تر از قیمت منطقی اینترنت موبایل عرضه کنند. این موضوع باعث شده برخی از شرکتهای FCP کم‌کم دچار مشکلات مالی و از بازار خارج شوند و درنتیجه مشترکشان را از دست بدهند.
به‌همین دلیل بخش خصوصی و هم‌چنین اپراتورهای ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی و در صدر آن‌ها شرکت مخابرات ایران، از رگولاتوری درخواست اصلاح تعرفه را دارد تا با کاهش تعرفه‌ی صوت در اپراتورهای موبایلی، حاشیه سودی که معتقدند در این بخش ایجاد میشود، از بین رفته و تعرفه‌های اینترنتی در موبایل واقعی شود.
حاشیه سود اپراتورها از صوت؛ دلیل دامپینگ اینترنت
محمدباقر اثنی‌عشری – رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای – چندی پیش به تعرفه پایین صوت در اپراتورهای موبایل اعتراض کرده و گفته بود زیرا بالا بودن تعرفه‌های صوت به دامپ بازار توسط اپراتورها کمک می‌کند و آن‌ها که از بازار صوت منبع درآمد خوبی دارند، از جای دیگر هزینه می‌کنند. اگر تعرفه صوت موبایل واقعی و مثل اینترنت ثابت که به‌طور متناسب کم شده، کاهش پیدا کند، آن وقت تعرفه اینترنت موبایل هم واقعی میشود.
وی هم‌چنین اظهار کرده بود: اپراتورهای تلفن همراه که برروی اینترنت حاشیه سود پایینی دارند، حاشیه سودشان روی صوت خوب است و این حاشیه به آن‌ها کمک می‌کند که این قسمت را پوشش دهند. این موضوع باعث شده تعداد محدودی از شرکتهای FCP کم کم دچار مشکلات مالی و از بازار خارج شوند و درنتیجه مشترکشان را از دست بدهند که این خواسته مردم، صنف و دولت نیست.
پس از آن محمدجواد آذری جهرمی – وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات – درباره این درخواست سازمان نظام صنفی برای کاهش تعرفه صوت اپراتورها درجهت متعادل‌سازی تعرفه اینترنت ثابت، اظهار کرد: دررابطه با این موضوع باید کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات تصمیم بگیرد، نامه‌شان هم به سازمان تنظیم مقررات ارجاع شده که رسیدگی شود.
اپراتورها تعرفه‌های صوت را افزایش دادند!
اما چندی پس از این موضوع، نه تنها کاهش تعرفه‌ی صوت اتفاق نیفتاد، بلکه اپراتورهای موبایل آنطور که اعلام کردند، درراستای یکسان‌سازی تعرفه‌های خود، تعرفه مکالمات برای برخی از تماس‌های درون و برون شبکه در سیم‌کارت‌های اعتباری و دائمی را افزایش دادند که اگرچه اتفاقی خلاف قانون و خارج از تعرفه‌های تعیین‌شده در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات نبود، اما فارغ از افزایش تعرفه برای کاربران، گامی خلاف خواسته‌ی ارائه‌دهندگان اینترنت ثابت و بخش خصوصی به شمار می‌رفت.
در این باره حسین ریاضی – مدیرعامل یک شرکت اینترنتی- با بیان این‌که در حال حاضر اپراتورها سرویس صوت را با گران‌ترین نرخ عرضه می‌کنند، گفت: موبایل در ابتدا یک ابزار لوکس بود و بحث دیتا هم مطرح نبود، اما اکنون مردم مجبورند از موبایل استفاده کنند. به‌همین دلیل اگر اپراتوری که درآمد خوبی از مکالمات دارد، بخواهد پیشنهاد دیتای ارزان بدهد که مشترکش به اپراتور دیگری مهاجرت نکند، طبق قوانین تجارتی دامپینگ انجام داده است.
بر این اساس برخی کارشناسان می‌گویند باید یک بازار رقابتی بین اپراتورها برقرار باشد؛ شرکتهای اینترنتی هم بر این عقیده‌اند که هیچ‌گاه از سازمان تنظیم مقررات ارتباطات نخواستند تعرفه‌ای را بالا ببرد، یا پایین بیاورد، اما با این‌که اپراتوری از یک بخش درآمد کسب کرده و بخش دیگری را رایگان عرضه کند، مخالفند. قواعد تجارت جهانی و ایران مخالف دامپینگ است، زیرا دامپینگ بازار رقابت را محدود می‌کند که درنتیجه مشتری در کیفیت و کمیت متضرر میشود.
هم‌چنین دبیر سندیکای صنعت مخابرات با بیان این‌که اپراتورهایی که کارشان فقط ارایه سرویس اینترنت است، نمی‌توانند با اپراتورهای همراه رقابت کنند، اظهار کرده بود: همراه اول و ایرانسل با دقیقه‌ای ۴۰ تا ۶۰ تومان برای مکالمه، درآمد بالایی دارند و مردم هم عادت کردند که حتی اگر تلفن ثابت باشد، از موبایل استفاده کنند و مهم نیست چه نرخی داشته باشد. بدین ترتیب پول زیادی وارد اپراتور میشود و محبوبیت خودش را با بسته‌های ارزان‌قیمت اینترنتی حفظ می‌کند و با هیچ اپراتوری قابل رقابت نیست.
فرامرز رستگار خاطرنشان کرده بود که بحث ما این است حالا که مردم پرداخت‌هایی را برای امور ارتباطی خود صرف می‌کنند و پرداخت قبض موبایل، صورتحساب اینترنت و تلفن ثابت را دارند، باید بدون افزایش این هزینه، در آن‌ها جابه‌جایی صورت بگیرد؛ زیرا درآمدی که سمت اپراتورهای موبایل می‌رود، به‌حق نیست و باید کمتر شود. درآمدزایی اپراتورهای موبایل از بخش صوت، هنگفت است و درنتیجه بسته‌های اینترنتی را با قیمت ارزان و زیرقیمت عرضه می‌کنند.
مشکل اینترنت ثابت، کیفیت سرویس است
البته وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان این‌که دلیل اصلی مهاجرت کاربران از اپراتورهای ثابت به همراه، کیفیت و کمیت سرویس است، درباره درخواست اپراتورهای ثابت برای اصلاح تعرفه اینترنت توضیح داد: در حال حاضر درآمد ۶۰ تا ۷۰ درصد درآمد اپراتورها از دیتا و ۳۰ تا ۴۰ درصد از حوزه ویس است. اپراتورهای ثابت می‌گویند از بالا بودن تعرفه ویس برای پایین آوردن تعرفه دیتا استفاده می‌کنند و می‌توانند بازار بزرگ‌تری را بگیرند که ۷۰ درصد بازارشان را می‌سازد. اما الان مشکل اپراتورهای ثابت بحث تعرفه نیست.
او هم‌چنین خاطرنشان کرد: در گذشته شما برروی سرویس ۳G، متوسط دو تا سه مگابیت پهنای باند سرعت داشتید و ADSL خانه به شما هفت تا هشت مگ سرعت می‌داد، اما الان وقتی سرعت موبایل به طور متوسط ۲۵ مگ است و سرعت خانه برروی همان شش مگ مانده، شما علاقه‌ای به سوییچ کردن روی اینترنت ثابت ندارید. بنابراین دلیل اصلی از دید ما که بررسی می‌کنیم، قیمت نیست بلکه کیفیت و کمیت سرویس است.
حسین فلاح جوشقانی – رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی- نیز با بیان این‌که در حال حاضر حداکثر درآمد اپراتورها از دیتاست، از تعیین مقرراتی برای آزادسازی تعرفه‌ها خبر داد و درباره درخواست اپراتورهای اینترنتی برای اصلاح تعرفه صوت و آزادسازی تعرفه اینترنت اظهار کرد: ما هم متقاضی آزادسازی تعرفه هستیم، مقرراتش را آماده کردیم و این موضوع در دستور کار کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات قرار دارد. اتفاقا بخش‌های خصوصی کمی از این موضوع می‌ترسند و احساس می‌کنند اگر در آزادسازی نظارتی نباشد، شرکتهای بزرگ‌تر با تعرفه‌های تهاجمی مشکل ایجاد کنند.