مرز قدرت هوش مصنوعی تا کجاست؟
هوش مصنوعی و پیشرفت های این حوزه در سال های گذشته همواره موضوع بحث هایی بسیار زیادی بین پژوهشگران بوده و بسیاری از دانشمندان نسبت به تبعات پیشرفت و گسترش این فناوری هشدار داده اند.
در مورد هوش مصنوعی بحث های بسیاری صورت گرفته و ممکن است تاکنون موارد مختلفی را درباره هوش مصنوعی شنیده باشید. این توانائی ها که عموما در حوزه خودروهای هوشمند و قدرت رانندگی آن ها است را فراموش کنید زیرا به تازگی در این حوزه صحبت از دستگاهی است که نسبت به خود و محیط اطرافش آگاهی داشته و می تواند مقدار زیادی اطلاعات را در زمان واقعی گرفته و پردازش کند.
مجموعه ای از ماشین های پیشرفته و دارای هوش مصنوعی به طور بالقوه می توانند جایگزین انسان ها در تمامی کارها شوند. این امر باعث می شود که انسان از انجام کارهای روزمره معاف شود اما موضوع به همین سادگی نیست و در صورت تحقق این موضوع، بسیاری از بنیادهای اجتماعی دچار یک تحول و دگرگونی شدید شده و ممکن است زندگی برای انسان تبدیل به یک جهنم بی هدف و آزار دهنده شود.
این سیستم جدید دارای هوش مصنوعی می تواند به ماموریت های خطرناک فرستاده شده، در عملیات های فضائی یا میدان های جنگ مورد استفاده قرار گیرد. به گفته طراحان و پژوهشگران، هوش مصنوعی همچنین می تواند در حوزه های زندگی عادی مانند رانندگی، آشپزی، نظافت منازل و …. نیز مورد استفاده قرار گیرد.
مجموعه ای از ماشین های پیشرفته و دارای هوش مصنوعی به طور بالقوه می توانند جایگزین انسان ها در تمامی کارها شوند. این امر باعث می شود که انسان از انجام کارهای روزمره معاف شود اما موضوع به همین سادگی نیست و در صورت تحقق این موضوع، بسیاری از بنیادهای اجتماعی دچار یک تحول و دگرگونی شدید شده و ممکن است زندگی برای انسان تبدیل به یک جهنم بی هدف و آزار دهنده شود.
داستان استفاده از هوش مصنوعی و ماشین های متفکر به همین سادگی نیست و بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند افزایش استفاده از این فناوری همراه با افزایش مشکلات قانونی مرتبط با این حوزه است. آیا هوش مصنوعی به عنوان یک موجود آگاه و مسئول در برابر قانون شناخته شده و اگر به کسی آسیب رسانده و یا خسارتی وارد کند، چه کسی و به چه صورتی مسئولیت آن را بر عهده خواهد گرفت؟
برای فکر کردن به این موضوع، گزینه های زیاد و حتی سناریوی ترسناک تری نیز وجود دارد، ممکن است این ماشین ها علیه انسان ها شورش کرده و بخواهند ما را به طور کامل از بین ببرند؟ یک استاد مهندسی برق و علوم رایانه ای که در یادگیری ماشین و نظریه کوانتوم فعالیت می کند، اعتقاد دارد که این ماشین ها به طور فعال در آینده زندگی انسان حضور خواهند داشت.
آیا هشدارها کافی هستند؟
بسیاری از دانشمندان علوم کامپیوتر اعتقاد دارند که هوشیاری افزایش هوش کامپیوتری با پیشرفت تکنولوژی و فناوری های این حوزه رشد خواهد کرد و برخی دیگر از پژوهشگران نیز اعتقاد دارند که این آگاهی به صورت دریافت اطلاعات جدید و ذخیره و بازیابی اطلاعات قدیمی و پردازش کامل و مناسب از آن ها خواهد بود.
به این صورت ماشین های دارای هوش مصنوعی تبدیل به موجوداتی ترسناک می شوند که اطلاعات بسیار بیشتری از انسان را در حافظه خود ذخیره می کنند که هیچگاه فراموش نشده و قادر هستند در کسری از قانیه تحلیل و تصمیم گیری کنند، تصمیم گیری هایی کاملا بر اساس منطق و به دور از احساسات انسانی.
از سوی دیگر، فیزیکدانان و فیلسوفان می گویند که ویژگی هایی در مورد رفتار انسان وجود دارد که نمی تواند توسط یک ماشین محاسبه شود. با این حال، این موارد تنها دیدگاه هایی است که درباره هشدار نسبت به ماشین های هوش مصنوعی ارائه شده است و ممکن است بتوان موارد بیشتری را نیز به آن اضافه کرد.
دیدگاه کوانتومی
یک دیدگاه دیگر در حوزه هوش مصنوعی وجود دارد که این پدیده را از منظر فیزیک کوانتوم که عمیق ترین حوزه فیزیک است، ببرسی می کند.
با توجه به تفسیر ارتدوکس کپنهاگ (orthodox Copenhagen Interpretation)، آگاهی و هشیاری دنیای فیزیکی جنبه های مکمل یک واقعیت هستند. هنگامی که یک فرد نسبت به مشاهده یا آزمایش موضوعی اقدام می کند، وجود برخی از جنبه های دنیای فیزیکی سبب ایجاد تعامل آگاهانه و بروز تغییراتی در دیدگاه وی خواهد شد.
این تعامل بین آگاهی و ماده منجر به ظهور تضادها و پارادوکس هایی می شود که پس از 80 سال بحث درباره آن در محافل علمی هنوز حل نشده است.
یک مثال شناخته شده از این، پارادوکس گربه شرویدینگر (Schrödinger's cat) است که در آن یک گربه در موقعیتی قرار می گیرد که در آن احتمال مرگ و زندگی وی مساوی است. در این حالت نتیجه خروج از موقعیت بر اساس تصمیم گیری و مشاهده وی از شرایط خواهد بود. این نظریه دارای دیدگاهی مخالف نیز هست که اعتقاد دارد آگاهی از زیست ظاهر می شود، همانطور که خود زیست شناسی از شیمی به وجود می آید که شیمی نیز به نوبه خود از فیزیک استخراج می شود.
این نظریه با دیدگاه دانشمندان علوم اعصاب موافق است که می گویند فرایندهای ذهن و تحلیل با حالت ها و فرآیندهای مغز یکسان است.
ذهن و سیستم های خود سازمانده
به نظر می رسد هوش مصنوعی و آگاهی نیاز به یک سیستم خود سازمانده ، مانند ساختار فیزیکی مغز دارد. در این صورت، ماشین های فعلی هنوز در مرحله اولیه بوده و فاقد این ویژگی هستند.
در حقیقت پژوهشگران هنوز نمی دانند که آیا ماشین های سازنده خود سازگار را می توان به عنوان مغز انسان و با قابلیت های خاص و انعطاف پذیر طراحی کرد؟ هرچند در شرایط فعلی ما فاقد تئوری های ریاضی برای محاسبه سیستم هایی مانند آن هستیم.
شاید این باور درست باشد که تنها دستگاه های بیولوژیکی و دارای حیات می توانند به اندازه کافی خلاق و انعطاف پذیر باشند اما شواهد موجود نشان می دهد به زودی فعالیت های بشر برای ساخت مجموعه هایی مصنوعی با ساختار بیولوژیکی که دارای شرایط محاسباتی و انعطاف پذیر باشند، آغاز خواهد شد.
سوالی که در این میان به وجود می آید این است که مرزهای هوش مصنوعی تا کجا خواهد بود و آینده بشریت با این پدیده به چه صورت رقم خواهد خورد.