جایگاه جهانی ایران از منظر شاخص‌های توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات و آمادگی امنیت سایبری توسط اتحادیه جهانی مخابرات اعلام شد. ایران در شاخص اول (توسعه جهانی فناوری اطلاعات)  در بین 167 کشور جهان رتبه ۸۱ و در شاخص دوم (آمادگی امنیت سایبری) در بین 165 کشور جهان  رتبه ۶۰ را از آن خود کرد.

 

 وضعیت قابل قبول ایران در مهارت و دسترسی

آخرین وضعیت رتبه‌بندی جهانی ایران از نظر شاخص توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات (IDI) و شاخص آمادگی امنیت سایبری (GCI) که تا پایان سال ۲۰۱۷  از سوی اتحادیه جهانی مخابرات و ارتباطات راه دور (ITU ) مورد ارزیابی قرار گرفته است، منتشر شد. آخرین بررسی شاخص توسعه فناوری اطلاعات کشورها که توسط اتحادیه جهانی مخابرات ارزیابی و از سوی دفتر پایش توسعه ICT سازمان فناوری اطلاعات ایران منتشر شده است، نشان می‌دهد تا پایان سال ۲۰۱۷ ایران در میان ۱۶۷ کشور دنیا جایگاه ۸۱ را به خود اختصاص داده و امتیاز ۵.۵۸ را از ۱۰ دریافت کرده است.در این زمینه امتیاز کشورمان در زمینه «مهارت» فناوری اطلاعات و ارتباطات (میزان توانمندی‌ها و شاخص‌های ورودی پیش نیاز و ضروری کشورها در زمینه میزان بزرگسالان باسواد، میزان ثبت نام در مقطع راهنمایی و دبیرستان و میزان ثبت نام در مقطع  دانشگاه)   ۷.۳۲ بوده، در زمینه «دسترسی» به فناوری اطلاعات (تلفن ثابت، تلفن همراه، پهنای باند بین‌المللی، خانوارهای دارای رایانه و خانوارهای دارای اینترنت) ۶.۷۴ و در زیرشاخص استفاده از  ICT (ارتباطات و فناوری اطلاعات)، امتیاز ۳.۵۴ را دریافت کرده است. در این رده‌بندی کشور ایسلند با امتیاز ۸.۹۸ جایگاه نخست جهان را از نظر توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات به خود اختصاص داده است.  همچنین بررسی‌های منطقه‌ای نشان می‌دهد که «بحرین»  با ۷.۶۰ امتیاز کشور اول منطقه خاورمیانه است و میانگین جهانی شاخص IDI نیز امتیاز ۴.۹۵ را نشان می‌دهد. براین اساس ایران در زمینه زیرشاخص «استفاده و کاربری» از فناوری اطلاعات و ارتباطات از متوسط جهانی پایین‌تر است اما در دو زیرشاخص «مهارت»  و «دسترسی»، وضعیت قابل قبول‌تری را دارد.

 

 ایران شصتمین کشور جهان در آمادگی امنیت سایبری

در همین حال اتحادیه جهانی مخابرات، آخرین وضعیت کشورها در شاخص جهانی آمادگی امنیت سایبری (GCI) را نیز تا پایان سال ۲۰۱۷ اعلام کرد. برمبنای این شاخص که  از سوی سازمان فناوری اطلاعات ایران منتشر شده است، کشور ما در میان 165 کشور در رتبه  ۶۰  ایستاده است. این شاخص برمبنای توسعه کشورها در زمینه امنیت سایبری ارزیابی می‌شود و شامل زیرشاخص‌های حقوقی، فنی، سازمانی، ظرفیت سازی فنی و همکاری در حوزه امنیت سایبری است.

در این شاخص «عمان» کشور اول منطقه خاورمیانه است و امتیاز ۰.۸ از یک را به خود اختصاص داده. این درحالی است که ایران در این رده‌بندی  امتیاز ۰.۴۹۴ از یک را به دست آورده است. در این رده بندی سنگاپور با کسب ۰.۹۶۵ امتیاز از یک، رتبه اول جهان را به خود اختصاص داده است.

میانگین جهانی آمادگی امنیت سایبری در این ارزیابی‌ها ۰.۳۷۰ از یک اعلام شده و ایران از متوسط جهانی بالاتر است. گفتنی است  شاخص توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT Development Index) یا به اختصار IDI که همه ساله بر مبنای معیارهای مورد توافق بین‌المللی کشورها در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات از سوی اتحادیه بین‌المللی مخابرات سازمان ملل متحد ارزیابی می‌شود، ابزاری برای محک زدن مهم‌ترین معیارهای اندازه‌گیری جامعه اطلاعاتی به شمار می‌رود.

IDI استانداردی است که دولت‌ها، متصدیان  ICT، آژانس‌های توسعه، محققان و دیگر بازیگران این حوزه می‌توانند برای اندازه‌گیری شکاف دیجیتالی و مقایسه عملکرد ICT در کشورهای مختلف به کار برند. شاخص توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات بر مبنای ۱۱ معیار ICT بنا شده و در ۳  شاخه دسترسی (access)، مصرف (use) و مهارت‌ها (skill) گروه‌بندی شده است. برای مثال در زیر شاخص «دسترسی»، سطح آمادگی زیرساختی ICT هر کشوری مورد اندازه‌گیری قرار می‌گیرد و شامل ۵ معیار و زیرساخت دسترسی از جمله تلفن ثابت، تلفن همراه، پهنای باند بین‌المللی، خانوارهای دارای رایانه و خانوارهای دارای اینترنت می‌شود. درهمین حال در زیرشاخص «مصرف»، میزان به‌کارگیری ICT در هر کشور اندازه‌گیری می‌شود و شامل سه معیار مصرف کاربران اینترنت، پهن باند ثابت (از طریق کابل) و پهن باند تلفن همراه است. در زیرشاخص «مهارت‌ها» ، میزان توانمندی‌ها و شاخص‌های ورودی پیش نیاز و ضروری کشورها در زمینه میزان بزرگسالان باسواد، میزان ثبت نام در مقطع دوم تحصیلی (مثلاً مقطع راهنمایی تحصیلی یا دبیرستان) و میزان ثبت نام در مقطع سوم تحصیلی (مثلاً مقطع دبیرستان یا دانشگاه) مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.