فناوری تشخیص چهره (Facial recognition) که دهههاست که از سوی سیستمهای قضایی، پلیس و نیروهای نظامی استفاده میشود، به سرعت در حال تجاری شدن است و برندها به منظور تعامل بیشتر با مصرفکنندگان از آن استفاده میکنند. اما بهکارگیری این فناوری در تورهای تیلور سوییفت، خواننده مطرح آمریکایی، انتقادها و مباحثی درباره احتمال نقض حریم خصوصی را دامن زده است.
اواخر سال گذشته میلادی، نشریه رولینگاستون موضوع استفاده تیم امنیتی تیلور سوییفت از فناوری تشخیص چهره در جریان تور این خواننده به منظور بیرون کردن مزاحمان از کنسرتها را فاش کرد. اما شرکتی که خدمات تشخیص چهره را به تیم تیلور سوییفت داده، از این فناوری برای بازاریابی نیز استفاده کرده است.
شرکت ISM Connect با استفاده از نمایشگرهای هوشمند، هم زمان به تامین امنیت، نمایش تبلیغات و جمع آوری اطلاعات جمیعت شناسی برای فروش به برندها سود جسته است. این شرکت در سایت خود نوشته است: «وقتی هواداران در رویدادها شرکت میکنند، پر از شور و حرارت و آماده پذیرش ایدههای نو هستند. محصولات ما ضمن بهبود و تامین امنیت در رویدادهای بزرگ، به آگهی دهندگان یک پلتفرم همهجانبه و یکپارچه ارایه میکند.»
شرکت IMS در کنسرتهای سوییفت، دوربینهایی را درون کیوسکهایی به نام «ایستگاه سلفی» قرار داده بود که علاقهمندان میتوانستند در آنها عکسهایی با پس زمینههای مرتبط با تیلور سوییف و پشت صحنه کنسرتهایش بگیرند. اما این دوربینها به صورت مخفیانه ویژگیهای چهره مخاطبان را اسکن میکردند و مشخص نیست که شرکت IMS از این دادهها چه استفادهای قرار است بکند.
یک متخصص امنیت در این زمینه به رولینگ استون گفته است که این دادهها به مرکزی در نشویل ارسال میشود تا با تطبیق با پایگاهدادههای موجود، مزاحمان تیلور سوییفت شناسایی و از ورودشان به کنسرت جلوگیری شود.
تیلور سوییفت در کنسرتهایش از فناوری تشخیص چهره به منظور تامین امنیت استفاده کرده است
شرکت IMS در توضیحات مربوط به نام تجاری FanGuard تایید میکند که از فناوری تشخیص چهره برای شناسایی افراد با اهداف امنیتی استفاده میکند و این فناوری شامل طراحی و پیادهسازی سیستمهای الکترونیکی امنیت دادهها میشود. این شرکت در وبسایتش همچنین توضیح میدهد که از نمایشگرهای هوشمند برای ارایه اطلاعات جمعیت شناسی با اهداف تبلیغاتی استفاده میکند.
نمایشگرهای هوشمند ISM در مسابقات اتومبیلرانی Nascar، بازارهای لوکس Daytona و زمین بازی تیم
پیش بینی میشود که در دو سال آینده بازار فناوری تشخیص چهره به حجم 9.6 میلیارد دلار برسد. اما سرعت تدوین مقررات ناظر بر فناوری تشخیص چهره با شتاب رشد خود فناوری هماهنگ نیست
رداسکینز هم استفاده شده و به زودی این فناوری در استادیومهای بازیهای دسته دو لیگ بیسبال به کار گرفته خواهد شد و جالب اینکه تا اکنون نمایشگرهای هوشمند این شرکت اطلاعات بیش از 110 میلیون نفر را در بیش از 100 مکان برگزاری رودیدها جمعآوری کردهاند.
در عین حال بازار این فناوری هم به سرعت در حال رشد و تبدیل شدن به یک صنعت سودآور برای بازاریابی و افزایش فروش است. بر اساس گزارش سال 2015 مرکز تحقیقاتیAllied Research پیش بینی میشود که در دو سال آینده بازار فناوری تشخیص چهره به حجم 9.6 میلیارد دلار برسد. اما سرعت تدوین مقررات ناظر بر فناوری تشخیص چهره با شتاب رشد خود فناوری هماهنگ نیست. مدافعان و محققان محرمانگی و حریم خصوصی به همراه کارشناسان صنعت، همگی درباره کمبود نظارت حاکمیتی بر این گونه از فناوری هشدار میدهند و شیوه مخفیانه جمعآوری اطلاعات از انبوه مردم را خطرناک میدانند.
هم اکنون ایلینویز در آمریکا، تنها ایالتی است که شرکتها موظفند برای جمعآوری اطلاعات بیومتریک، موافقت و رضایت شهروندان را در این زمینه بگیرند. ISM نیز اعلام کرده که فقط در این ایالت از فناوریاش استفاده نمیکند. در ماه ژانویه گذشته نیز شهر سانفرانسیسکو قوانینی را به اجرا گذاشت که به موجب آن، نخستین شهری خواهد بود که پلیس را از بکارگیری فناوری تشخیص چهره منع میکند. اما در سایر نقاط آمریکا، شرکتها خودشان مسوول تبعات بکارگیری این فناوری هستند. مردم هم هنوز در این زمینه آگاه نشدهاند و بررسی اخیری در این زمینه نشان میدهد که فقط یک چهارم آمریکاییها قانون گذاری برای فناوری تشخیص چهره را لازم میدانند.
شرکت ISM میگوید که اطلاعات جمعآوری شده را نگهداری نمیکند و دوربینهای بیومتریکش نیز تصاویر واقعی قابل شناسایی از افراد تهیه نمیکنند. این شرکت تاکید کرده که در محلهایی که تجهیزاتش را نصب میکند، علایم هشداری قرار میدهد که مردم متوجه بشوند احتمالا از آنان تصویربرداری خواهد شد.
براساس گزارشی که در سال 2016 میلادی تهیه شده، اطلاعات بیش از نیمی از بزرگسالان آمریکایی در دیتابیسهای مورد استفاده برای فناوری تشخیص چهره ثبت شده و یک چهارم از نهادهای قضایی و پلیس در سرتاسر این کشور به این اطلاعات دسترسی دارند.
کلیر گراویس از مرکز حریم خصوصی و فناوری و یکی از نویسندگان این گزارش میگوید: وقتی در اواخر سال 2016 این گزارش را تهیه میکردیم، میدانستیم که فناوری تشخیص چهره در حال عمومیتر شدن است و این فناوری به ویژه در نبود قوانین حاکمیتی ناظر بر آن روزبه روز گستردهتر و پیشرفتهتر خواهد شد. شرکتهایی مثل والمارت یا پلیس میتوانند بدون اطلاع مردم، این فناوری را در اختیار بگیرند و استفاده کنند.
جی استنلی، تحلیلگر اتحادیه آزادیهای مدنی آمریکا (ACLU) میگوید: اینکه در هر فروشگاه و بازارچه و زمین بیسبال، هر حرکتی رصد شود، بدانند شما که هستید و کارهایی که انجام میدهید و هر چه میخرید ثبت و ضبط و به یک شرکت ارسال شود، میتواند تبعات زیادی در پی داشته باشد و شیوه زندگی ما را به کل تغییر دهد.
کلی گیتس، استاد دانشگاه کالیفرنیا در سندیگو و نویسنده کتاب «آینده بیومتریک ما» که کتابی درباره فناوری تشخیص چهره و فرهنگ نظارت است، این وضعیت را خطرناک میداند و میگوید: زندگی ما مردم و هر کاری که میکنیم، آنلاین است. اطلاعات بسیاری در هر لحظه جمعآوری میشود و اتوماسیون و الگوریتمهای یادگیری ماشینی درحال کار روی روشهای استفاده از این دادهها و اطلاعات هستند.
مری هسکت، همبنیانگذار شرکت Blink Identity که در زمینه تشخیص چهره فعال است، ناآگاهی کنونی مردم از آثار این فناوری را با مورد کمبریج آنالیتیکا قابل مقایسه میداند و میگوید: کاربران نمیدانند که فیسبوک چه میزان اطلاعات از آنها داشته و مهمتر از آن، چگونه از این اطلاعات برای فریب دادن آنها سوءاستفاده شده است. به گفته وی، چیزی که در زمینه سوءاستفاده کمبریج آنالیتیکا از اطلاعات منتشر شده، مثل نوک کوه یخ است و واقعیتها تازه در حال افشا شدن است.
هسکت میگوید: مشکل اینجاست که آنچه با این فناوری میتوان انجام داد بسیار بیشتر ازچیزی است که مردم از آن آگاهند و با رشد قابلیتهای هوش مصنوعی، وضعیت ترسناکتر هم خواهد شد.