ایران در جست‌وجوی راه‌حل حقوقی برای برنامه‌های حذف‌شده‌ی آیفون
در حالی که طی روزهای گذشته، برخی از اپلیکیشن‌های ایرانی در گوشی‌های آیفون غیرفعال شدند، سازمان فناوری اطلاعات از تجمیع گزارش‌های فنی و حقوقی برای حل این مشکل خبر می‌دهد.
در حالی که از شهریورماه سال گذشته، برخی از اپلیکیشن‌های ایرانی به‌دنبال ایجاد محدودیت و تحریم‌های آمریکا از اپ‌استور حذف شده بودند، شرکت‌ها برای دور زدن محدودیت ایجاد شده، سراغ استفاده از اکانت‌های اینترپرایز (Enterprise) رفتند. اما در روزهای اخیر، برخی از توسعه‌دهندگانِ برنامه‌های آی‌اواس از این روش برای انتشار نسخه‌های هک‌شده اپلیکیشن‌های مختلفی استفاده کردند.
این موضوع باعث شده اپل تصمیم بگیرد برای جلوگیری از سوءاستفاده از این روش، به غیرفعال کردن اکانت‌های اینترپرایز اقدام کند. در این میان، تعدادی از پرمخاطب‌ترین اپلیکیشن‌های ایرانی از جمله برنامه‌های حوزه پرداخت و تاکسی آنلاین و غیره، در گوشی‌های با سیستم عامل iOS نیز با مشکل مواجه شده و امکان استفاده ندارند.
اکنون اگرچه برخی از شرکت‌های که با محدودیت مواجه شدند، راه‌هایی از جمله نسخه وب‌اپلیکیشن را به کاربران خود ارائه کردند، اما هنوز مشخص نیست روند حذف این اکانت‌های اینترپرایز که بسیاری از اپلیکیشن‌های ایرانی با همین شیوه روی گوشی‌های آیفون فعال بودند، ادامه‌دار باشد و در این صورت سیاست این شرکت‌ها برای ارایه‌ی اپلیکیشن‌های خود برای محصولات شرکت اپل چیست.
سیاست اپل یا گزارش‌های ضدایرانی؟
در این راستا، امیر ناظمی – رئیس سازمان فناوری اطلاعات – در توئیتر خود نوشت: درخصوص محدودسازی‌های اپل بررسی‌های بیش‌تر نشان می‌دهد، خبرنگار یکی از شبکه‌های ضدایرانی، فهرستی از اپلیکیشن‌های ایرانی را جهت محدودسازی تهیه کرده و در اختیار اپل قرار داده است. متأسفم که گاه برخی از ایرانیان اینچنین زندگی هموطنان خود را تحت فشار مضاعف قرار می‌دهند. اگرچه سیاست اپل هم بوده، اما این‌که برخی از اپ‌های ایرانی که در این فهرست نیستند، حذف نشده‌اند، حاکی از دخالت این گزارش در تسریع سیاست اپل در مورد اپ‌های ایرانی است. پس گزارش در انتخاب اپ‌های مسدودشده تأثیرگذار بوده است.
همچنین محمدجعفر نعناکار – مدیرکل حقوقی سازمان فناوری اطلاعات – در یک برنامه تلویزیونی در پاسخ به این پرسش که آیا این اتفاق که اپلیکیشن‌های ایرانی که بر اساس پرداخت بانکی کار می‌کردند، توسط اپل مسدود شده، تنها برای نرم‌افزارهای ایرانی اتفاق افتاده است، گفت: اتفاقی که افتاده درباره حذف برنامک‌های کاربردی سیستم عامل iOS روی گوشی‌های آیفون برای بسیاری از کشورها اتفاق افتاده اما از آن جهت که ایران از راه‌حل اینترپرایز به علت تحریم‌های جهانی استفاده می‌کرد، مقداری پررنگ‌تر بوده است.
وی، درباره‌ی این‌که این روند از کجا آغاز شده و آیا خود شرکت اپل این موضوع را فهمیده و یا پای خرابکاری در میان است، توضیح داد: به علت تحریم‌ها ایران نمی‌تواند برنامک‌های خود را در اپ‌استور گوگل بارگذاری و عرضه کند. توسعه‌دهندگان این نرم‌افزارها از یک راه‌حل استفاده کردند به‌نام درون‌نهادی یا اینترپرایز که بتوانند نرم‌افزارهای خود را در اختیار عموم قرار دهند. ظاهراً لیستی از این نرم‌افزارها توسط برخی افراد ضدایرانی تهیه شده و در اختیار اپل قرار گرفته و بعد از شناسایی این برنامه‌ها، خدمت آن‌ها قطع شده است.
سازمان فناوری به دنبال راه‌حل‌های حقوقی
نعناکار با اشاره به اقداماتی که اکنون می‌توان برای حل این مشکل انجام داد، بیان کرد: جای نگرانی نیست، زیرا تکنولوژی راه خود را پیدا خواهد کرد و به زودی دوباره نرم‌افزارهای ما فعال خواهد شد. ما هم در سازمان فناوری اطلاعات سعی می‌کنیم از پتانسیل‌های قانونی موجود در عرصه بین‌المللی استفاده کرده تا بتوانیم این مشکل را حل کنیم. در حال حاضر گزارش‌های فنی و حقوقی در حال تجمیع است که بتوانیم در روزهای آینده به یک راه‌حل پایدار برسیم و اقدام کنیم.
مدیرکل حقوقی سازمان فناوری اطلاعات همچنین با بیان این‌که مردم در انتخاب مدل گوشی خود آزادند، اظهار کرد: بحث این است که اگر کشوری مانند آمریکا محصول ما را تحریم می‌کند و نمی‌گذارد ما استفاده کنیم، بهترین کار این است که ما هم آن‌ها را تحریم کنیم. ما خرید گوشی‌های این برند، پولی را از چرخه‌ی اقتصاد خود خارج کرده و به آن‌ها وارد می‌کنیم، درصورتی‌که شاید بتوانیم انتخاب‌های بهتری داشته باشیم.
به محصولات تهدیدآمیز وابسته‌ایم
در این باره، محمدمهدی شیرمحمدی -کارشناس امنیت فناوری اطلاعات- در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این‌که اَپل پیش از این نیز اپلیکیشن‌هایی که در داخل آن‌ها پرداخت درون‌برنامه‌ای داشته را مسدود کرده بود، افزود: رفتارهای خارج از اخلاق و شئون بین‌المللی در جهت منافع قدرت‌ها زخم کهنه تجارت بین‌المللی است اما سوال اینجاست چرا باید تا این حد وابسته بود که هر تصمیم بیرونی برای داخل تا این اندازه تهدیدآمیز باشد؟
وی تصریح کرد: در حال حاضر شرکت‌های تولید اپلیکیشن روی آی‌اواس می‌توانند با نسخه وب‌اپلیکیشن از این مشکل عبور کنند اما باید به فکر حل جدی این ماجرا بود که تصمیم‌های بیرونی نتوانند روی فضای اقتصادی کسب‌وکارهای الکترونیکی تا این حد تأثیر مخرب داشته باشند. برقراری ارتباط اینگونه با اَپل و یا زیرساخت‌های بیرونی حوزه آی‌تی، از سوی شرکت‌های ایرانی مانند این است که خانه‌ای یا برجی را روی زمین آن‌ها بسازیم و آن‌ها هر زمان که بخواهند ساختمان ما را خراب کنند.
شیرمحمدی عنوان کرد: ممکن است استفاده از روش‌هایی نظیر یک لندینگ پیج و یا ادهاک بتواند بخشی از مشکلات را تا زمانی مشخص حل کند اما این‌که همیشه با ترس در این زمین بازی کنیم، منطقی به نظر نمی‌رسد و میشود موضوع یک استارت‌اپ برای حل مسأله باشد. تجربه نشان داده که نمی‌توان به شرکت‌های خارجی اعتماد کرد، در حالی که شرکت اَپل پیش از این با حذف اپلیکیشن‌های ایرانی در پیغامی به برخی شرکت‌های برنامه‌نویس ایران اعلام کرد «در راستای قوانین تحریم‌های آمریکا علیه ایران، اَپ استور اَپل نمی‌تواند برنامه‌های ایران مربوط به گوشی‌های آیفون را در خود جای دهد یا به توزیع آن‌ها اقدام کند.»
این عضو هیأت علمی دانشگاه بیان کرد: با وجود این‌که این شرکت اعلام کرده نمی‌تواند با برنامه‌نویسان ایرانی داد و ستد داشته باشد، تنها راه منطقی اتکا به توان داخلی در عبور از این مشکلات است.