این روزها خیابانهای کاراکاس پایتخت ونزوئلا به صحنه صف آرایی موافقان «نیکلاس مادورو» رئیس جمهوری قانونی این کشور با مخالفان، به رهبری «خوان گوایدو» تبدیل شده است. هرچند در جریان ناآرامیها در این کشور، اختلال در برق به موضوعی معمول تبدیل شده بود ولی آخرین دور خاموشیها در این کشور که نتیجه ازکارافتادن نیروگاه اصلی برق کشور یعنی «گوری» است، رکورد تازهای از خود به جا گذاشت چراکه 70درصد این کشور بهمدت بیش از 20ساعت در خاموشی مطلق قرار داشت و البته «مادورو» ریشه این قطعی برق را در یک حمله سایبری بزرگ ازسوی امریکا میداند.
جنگ علیه مردم ونزوئلا
کشور نفت خیز ونزوئلا مدت هاست که روی آرامش ندیده است و خاموشیهای گسترده که گفته میشود ناشی از حملات سایبری به تأسیسات و زیرساختهای حیاتی این کشور است، در چرخه روشنایی، آبرسانی، سیستم حمل و نقل درون شهری، ترافیک شهری، ایستگاههای پمپ بنزین و گاز و… مشکلاتی جدی ایجاد کرده است.
یکی دیگر از دردسرهای این کشور در زمان قطعی گسترده برق، مشکلات ایجاد شده در بیمارستان هاست و بسیاری از فعالان عرصه سلامت معتقدند که وضعیت کنونی بیمارستانها در ونزوئلا را تنها در مناطق جنگی میتوان دید. در همین راستا یک سازمان مردم نهاد با نام «پزشکان برای سلامت» عنوان کرده است که تاکنون 19نفردر بیمارستانهای سطح کشور در اثر خاموشیهای طولانی جان خود را از دست دادهاند که البته چند نفر از آنها کودک بودهاند. کمبود دارو نیز از دیگر مشکلاتی است که تحریمهای امریکا و اتحادیه اروپا علیه این کشور رقم زده است و بسیاری، نگران شیوع بیماریهایی همچون مالاریا در این کشور هستند.
«نیکلاس مادورو» رئیس جمهوری ونزوئلا که معتقد است حمله سایبری به زیرساختهای حیاتی این کشور یعنی برق و انرژی الکتریسیته ازسوی مخالفان وی و توسط امریکا صورت گرفته است گفت: این حمله سایبری علاوه بر اینکه رفاه و آسایش مردم را نشانه گرفته باعث شده تا در سلامت مردم نیز تأثیری نامناسب داشته باشد. این بزرگترین خاموشی تاریخ ونزوئلا محسوب میشود چرا که در 22 ایالت از 23 ایالت این کشور، مردم از انرژی برق بیبهرهاند و در خاموشی به سر میبرند. وی با اشاره به اینکه چنین حملاتی تازگی ندارد و مدت هاست بهصورت پراکنده شاهد چنین فشارهایی روی سیستم انرژی برق در این کشورهستیم یادآور شد: تمام تلاش خود را برای رفع مشکلات بهکار گرفتیم تا مسائل مربوط به قطعی برق حل شود ولی ناگهان هدف موج گسترده حملات سایبری قرار گرفتیم و بخش بیشتری از کشور در خاموشی فرو رفت. «مادورو» با محکوم کردن چنین اقداماتی گفت: مخالفان دولت با استفاده از سلاحهای تکنولوژیک پیشرفتهای که شاید بتوان گفت تنها در اختیار هکرهای امریکایی قرار دارد به مردم آسیب رساندند و این موضوع ادامه دارد. این گروه هکری زیرساختهای حیاتی را نشانه رفتهاند که این موضوع زندگی را برای مردم عادی سختتر میکند و آنها را به دردسر میاندازد. وی گفت: تلاش میکنیم تا بهصورت دستی زیرساختهای تولید الکتریسیته را ترمیم کنیم و دریابیم که چرا سیستمهای کامپیوتری نتوانستهاند مقابل این حملههای هکری مقاومت کنند. ما معتقدیم که این، یک جنگ علیه دولت نیست و آن را درواقع جنگ علیه مردم میدانیم.
هرچند مادورو بارها امریکا را مسئول چنین حملاتی دانسته ولی هربار با تکذیب شدید واشنگتن روبهرو شده است. در واکنش به آخرین حرف های «مادورو»، این بار «مایک پمپئو» در حساب توئیتری خود نوشت: وضعیت امروز ونزوئلا و قطعیهای برق هیچ ارتباطی به امریکا، برزیل، کلمبیا، اروپا یا هر کشور دیگری ندارد و تنها به رژیم مادورو بازمی گردد. سیاستهای «مادورو» چیزی جز تاریکی به همراه ندارد. ونزوئلا ابتدا بدون غذا و دارو سپس بدون برق و درنهایت هم بدون «مادورو» خواهد بود. گفتنی است که خاموشیهای گسترده در ونزوئلا همچنین سبب شد صدها مسافر در فرودگاهها سرگردان شوند چراکه در نتیجه اختلال در سیستم نظارتی و تأمین انرژی برق، ترس از هک شدن سیستمهای ناوبری و… پروازها به حالت تعلیق درآمدند.
رکورد در قطعی اینترنت امریکای لاتین
خاموشی 20 ساعته اخیر در ونزوئلا علاوه بر مشکلات مختلفی که برای مردم ایجاد کرد در ارتباط اینترنتی آنها نیز اختلال ایجاد شد. در وب سایت NetBlocks که یک سازمان غیرانتفاعی متشکل از جمعی از فعالان مدنی است که در زمینه امنیت سایبری، حاکمیت اینترنت و… فعالیت دارند، آمده است: این خاموشی باعث شد تا یکی از بزرگترین مشکلات قطع اینترنت را در امریکای لاتین به ثبت برساند. اما این همه ماجرا نیست و شاهد هستیم که علاوه بر قطع اینترنت، بسیاری از پرتالهای مربوط به سازمانهای دولتی هدف حملات هکری قرار گرفتهاند و عملاً از دسترس خارج شده اند؛ موضوعی که میتواند بسیار دردسرساز باشد. در این حمله تعدادی از وب سایتهای مربوط به کمپانیهای خصوصی که با دولت همکاری داشتند نیز هدف چنین حملاتی قرار گرفتند که از آنها میتوان به DirecTV اشاره کرد. این حملات به گروه هکری Binary Guardians نسبت داده شده است؛ گروهی که در سال 2017 نیز برای «مادورو» دردسرهایی درست کرده بودند. این بار این گروه روی صفحات هک شده خود نوشتند: جنگ ما دیجیتال است. شما خیابانها را مسدود کن ما هم شبکههای نت ورک را. این حملات سایبری گسترده علیه وب سایتهای دولتی باعث شد تا دسترسی بیش از 7میلیون کاربر از 13 میلیون کاربر تلفن همراه این کشور به سرویسهای مورد نیاز خود قطع شود. «مادورو» و وزیر ارتباطات ونزوئلا در این زمینه نیز عنوان کردند که چنین حملاتی بدون حمایت کشورهای خارجی ممکن نخواهد بود.
هرچند در حملات هکری جدید وب سایت رسمی نیکلاس مادورو به حالت عادی بازگشت ولی هنوز هم تعداد زیادی از وب سایتهای دولتی این کشور عملاً از کار افتاده و به حالت عادی بازنگشتهاند. این گروه هکری روی برخی از وب سایتهای دولتی هک شده نیز عکس چارلی چاپلین در فیلم «دیکتاتور بزرگ» را قرار دادند و همچنین با حساب کاربری توئیتری Binary Guardians در این شبکه اجتماعی از مخالفان «مادورو» خواسته شده است هر روز به خیابانها بیایند.
در دور تازه حملات سایبری به ونزوئلا، چندی پیش سفارت ونزوئلا در مسکو اعلام کرد که سفارتخانههای این کشور در مناطق مختلف جهان زیر تیغ حملات هکری قرار دارند. طبق گزارش اسپوتنیک، وزارت امورخارجه ونزوئلا برای مدتی هم اقدام به بستن برخی از وب سایتهایش کرد چرا که سفارتخانههای این کشور در برخی کشورها ازجمله آرژانتین، بلژیک، شیلی، مکزیک، بریتانیا و همچنین چند کشور دیگر هدف حمله قرار گرفتهاند.
مسدودسازی شبکههای اجتماعی در ونزوئلا
البته هک شدن و از کار افتادن وب سایتها در ونزوئلا موضوع تازهای نیست و گروه هکری Binary Guardiansپیش از این نیز به وب سایتهای دولتی و برخی شرکتهای خصوصی وابسته به دولت، حمله سایبری داشتهاند. در کنار این حملات سایبری، وضعیت آزادی شبکههای اجتماعی در ونزوئلا چندان مناسب نیست. بهعنوان مثال در فاصله 40روزه بین ژانویه و فوریه حداقل 10پرتال دیجیتال سیاسی، اپلیکیشنهای پیام رسان، موتور جست و جو، پلتفرم ویدئویی و… در ونزوئلا مسدود شدند. ازجمله این شبکههای اجتماعی میتوان به یوتیوب اشاره کرد که فعلاً عکس، فیلم و ویدئو روی آن دانلود نمیشود.البته عدهای معتقدند که این اتفاق، همیشگی خواهد بود تا مانع اطلاعرسانی مخالفان مادورو شود. اما یوتیوب تنها شبکه اجتماعی نیست که مورد خشم«مادورو» قرار گرفته و در دور جدید ناآرامیها در این کشور اینستاگرام، فیسبوک و سایت Aporrea.org هم مسدود شدند. SoundCloud نیز یکی دیگر از پلتفرمهایی است که از 4مارس در ونزوئلا محدود شده است. در دور جدید ناآرامیهای ونزوئلا، پورتال هایChange.org، وب سایت خبری Change.org و تلویزیون Meridiano نیز در این کشور فیلتر شدند. حال باید منتظر ماند و دید با وجود همه مشکلاتی که بر سر راه «مادورو» قرار دارد آیا فعالان عرصه سایبری در این کشور میتوانند امنیت نیروگاههای برق، آب، بانکها، بیمارستانها و… را بالا ببرند که دیگر هکرها براحتی نتوانند به آن نفوذ کنند یا نه.