مجری طرح ارتباطات روستایی وزارت ارتباطات با اشاره به تصمیم واگذاری پروژه های روستایی به اپراتورهای تلفن همراه، از ارایه خدمات خرده بانکداری در هزار روستا به دو روش خودپرداز و دستگاه های Cashless در سال جاری خبر داد.
مهرداد ترابیان مجری طرح ارتباطات روستایی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه از ابتدای حضور آذری جهرمی در وزارت ارتباطات به دلیل توجه به بخش توسعه روستایی، در نخستین اقدام ساختار توسعه روستایی از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به ستاد وزارت ارتباطات منتقل شد، گفت: در واقع از وقتی خصوصی سازی شرکت مخابرات ایران اتفاق افتاد، طرح USO (universal service obligation) موسوم به طرح خدمات عمومی اجباری فعال شد تا دولت در سرویس هایی که برای اپراتورها صرفه اقتصادی ندارد، سرمایه گذاری کند و بدین ترتیب دولت سرمایه گذاری هایی در حوزه روستایی انجام داد که برای شتاب بیشتر مستلزم تغییر ساختارها بود.
وی افزود: برای توسعه روستایی دو برنامه در قانون برنامه ششم توسعه درج شده که نخست 90 درصد روستاهای کشور تحت پوشش شبکه پهن باند قرار گیرند و دسترسی به شبکه ملی اطلاعات پیدا کنند و دوم اینکه در 80 درصد روستاها، زیرساخت ارایه چهار خدمت مبتنی بر پهن باند شامل آموزش از راه دور، بانکداری الکترونیک، بهداشت الکترونیک و کشاورزی الکترونیک آماده شود.
ایجاد دسترسی به اینترنت روستایی برای اپراتورهای بزرگ کشور در 20هزار روستا
ترابیان نخستین اقدام دولت دوازدهم در این حوزه را پایش وضعیت ارتباطات کل کشور دانست و اظهار کرد: باتوجه به پایش انجام شده امروز می توانیم بفهیم که در بخش ارتباطات کدام استان توسعه یافته تر و کدام استان عقب افتادگی دارد. یعنی با رجوع به سامانه ای که بدین منظور ایجاد شده، می توانیم آخرین وضعیت ارتباطات روستاها را در کل کشور ببینیم که دسترسی استانداران، نمایندگان، مقامات و مسوولان استان ها به این سامانه فراهم شده و آنها می توانند وضعیت ارتباطات در روستاهای تحت حوزه ماموریتی خود را ببینند که بر این اساس مشخص شد که استان های سیستان و بلوچستان، کرمان، فارس، هرمزگان، خوزستان و کهکیلویه و بویراحمد وضعیت ارتباطی مساعدی نداشته که از اینرو برنامه ریزی به سوی رفع عقب ماندگی این استان ها سوق پیدا کرد.
مجری طرح ارتباطات روستایی با بیان اینکه برای رفع عقب ماندگی ها در ابتدا به سمت استفاده بهینه از داشته ها رفتیم، به وجود شبکه ای مبتنی بر فناوری LTE در تعدادی از روستاها اشاره کرد و ادامه داد: اگرچه چنین شبکه پهن باندی وجود داشت اما روستاییان برای دسترسی به آن نیاز به تهیه مودم هایی با قیمت 200 تا 300هزار تومان داشتند که برایشان سخت بود. بنابراین به عنوان مقدمه در دهه فجر سال 96، شبکه رومینگ را برای همه اپراتورهای تلفن همراه فعال کردیم تا مشترکین در بیش از 20هزار روستا بتوانند از سیمکارت های همراه اول، ایرانسل و رایتل برای دسترسی به این شبکه پهن باند استفاده کنند.
ترابیان اقدامی بعدی در حوزه روستایی را درگیر کردن مستقیم اپراتورهای تلفن همراه در طرح USO دانست و تصریح کرد: طرح های USO معمولا از طریق انتخاب پیمانکار اجرا می شد، اما تجربه نشان داد وقتی اپراتورها در این پروژه ها حضور ندارند، هزینه های کشور در این حوزه بیشتر می شود. بنابراین تصمیم بر این شد تا توسعه در روستاها از طریق اپراتورها صورت گیرد.
وی بلافاصله ادامه داد: البته فعالیت اپراتورها در پروژه های روستایی، صرفه اقتصادی ندارد، از اینرو توافق کردیم که پروژه های روستایی را به آنها ارجاع دهیم تا در روستایی که مدنظر است، سرمایه گذاری کرده و در مقابل هزینه های آنرا قبول کنیم تا ضمن گسترش شبکه اپراتورها در سطح آخرین روستاها، به سیمکارت و تجهیزات جانبی دیگری برای اتصال روستاییان به شبکه پهن باند احتیاجی نباشد و هزینه جداگانه ای نیز برای مکالمه و پیامک صرف نشود.
برقراری ارتباط شبکه کوه نور با اپراتورهای همراه
این مقام مسوول همچنین با اشاره به شبکه های ارتباطات روستایی موسوم به «کوه نور» اظهار کرد: در نزدیک 1100 روستای کشور، شبکه ارتباطات روستایی بنام کوه نور داشتیم که در آن روستاییان با استفاده از فناوری نسل دوم همراه با تلفن ثابت به صورت مکالمه استفاده می کردند با این تفاوت که فقط مشترکین اپراتوری که این سرویس را ارایه می کرد، از سیمکارت های نورتل می توانستند استفاده کنند. یعنی در این روستاها مشترکان همراه اول و ایرانسل امکان استفاده از این شبکه را نداشتند و برای استفاده الزاما باید سیمکارت های نورتل را تهیه می کردند.
وی ادامه داد: باتوجه به اتمام حجم قرارداد نورتل، تغییراتی در شبکه نورتل داده شد و با افزایش پهن باند و ظرفیت های آن، از دهه فجر 97 قابلیت مهمان شدن اپراتورها را در این شبکه فراهم کردیم که بدین ترتیب 1100 روستایی که عمدتا در استان ها کرمان، سیستان و هرمزگان، کرمانشاه و کردستان قرارداشتند، دسترسی به شبکه اپراتورها را پیدا کردند.
بروزرسانی ارتباطات 22 هزار روستا تا پایان شهریورماه
ترابیان به شکل دیگری از شبکه ارتباطات روستایی در کشور با نام تلفن های روستایی WLL اشاره کرد و گفت: روستاهایی که دسترسی با سیم نداشتند، این قابلیت وجود داشت تا بجای کشیدن سیم مسی، مشترکین با یک سیمکارت و یک تلفن همراه در سطح روستا و بر اساس تعرفه تلفن ثابت از شبکه استفاده کنند که اگرچه زمانی که این سرویس در سال 82 و 83 ارایه شد، جذاب بود اما تلفن های روستایی WLL از فناوری قدیمی برخوردار بودند و بعد از رشد شبکه همراه، این نوع از شبکه رشد پیدا نکرد تا مردم عمدتا از کیفیت آن ناراضی باشند.
مجری طرح ارتباطات روستایی با بیان اینکه از ابتدای امسال با توافق همراه اول و شرکت مخابرات ایران، شبکه ارتباطات WLL به شبکه همراه اول منتقل شد، اظهار کرد: تا شهریور سال 98 تمام 22 هزار روستاهایی که از شبکه تلفن WLL استفاده می کردند، حداقل به نسل دوم مجهز می شوند و به شبکه همراه اول می روند. البته تعدادی از این روستاها که جمعیت بیشتری دارند، مجهز به شبکه نسل سوم و چهارم همراه خواهند شد و امکان استفاده از اینترنت همراه نیز برای آنها فراهم می شود.
وی با بیان اینکه بیش از 1.5 میلیون نفر تحت پوشش شبکه WLL هستند، افزود: امروز بروزرسانی ارتباطات روستایی در 10 استان به پایان رسیده و پیش بینی می کنیم که تا شهریور امسال بروزرسانی در استان های گیلان، سیستان، بوشهر، یزد، مازندران، کرمانشاه، نیز به پایان رسیده و شبکه آنها به همراه اول و ایرانسل متصل شوند. ضمن اینکه در جاهایی که امکان استفاده از رومینگ ایرانسل نبود، با بروزرسانی شبکه هر استان، دسترسی به ایرانسل هم برقرار می شود تا مردم محدود به سیمکارت خاصی نشوند.
بانکداری الکترونیک در روستاها
این مقام مسوول اقدام دیگر حوزه روستایی در حدود یک سال و نیم گذشته را واگذری 1250 دستگاه خودپرداز از طریق پست بانک به عنوان بانک عامل روستایی به تعدادی از روستاها دانست و گفت: عموما بسیاری از روستاییان برای استفاده از خدمات بانکی باید مسیر زیادی را می پیمودند تا خدمات بانکی خود را با خودپرداز انجام دهند که این اقدم با استقبال بسیار زیادی از سوی روستاییان مواجه شد.
ترابیان با بیان اینکه گاهی یک روستایی برای دریافت یارانه مجبور بود بخش قابل توجهی از آن را هزینه کند تا بتواند یارانه خود را دریافت کند، اظهار کرد: برای امسال برنامه ریزی برای ارایه خدمات خرده بانکداری در هزار روستای دیگر به دو روش خودپرداز و همچنین دستگاه های Cashless انجام شده است.
وی با اشاره به اینکه دستگاه Cashless دستگاهیست که تمام کارهای خودپرداز را بدون دادن پول انجام می دهد، افزود: می خواهیم شکلی برای آن طراحی کنیم تا حس نوستالژی استفاده از خدمات ارتباطی را ایجاد کند. ضمن اینکه از شرکت های استارت آپی خواستیم که خدمات بیشتری را برای ارایه به این نوع از دستگاه ها احصا کنند تا ارایه خدمات به دریافت میزان موجودی و پرداخت قبض محدود نشود و از آنها بتوان خدماتی چون اینترنت همراه، شارژ تلفن همراه و خدمات روستاگردی را دریافت کرد که هم اکنون در فاز مطالعاتی قرار دارد.
مجری طرح ارتباطات روستایی یکی از پرهزینه ترین کارهای خودپردازها را پول رسانی به آنها عنوان کرد و ادامه داد: در شهرهای بزرگ که بانکداری الکترونیکی رشد بیشتری پیدا کرده مردم کمتر از دستگاه های خودپرداز پول دریافت می کنند و بیشتر خدمت می گیرند که قطعا با توسعه بانکداری الکترونیک در روستاها نیز مردم ترغیب به دریافت خدمت به جای دریافت پول می شوند. بنابراین پیش بینی می کنیم که در آینده نزدیک دستگاه های Cashless کاربردهای زیادی پیدا کنند.
توسعه ارتباطات روستایی فراتر از برنامه دولت است
وی توسعه های رخ داده را با وجود تمام مشکلات ناشی از تحریم ها دانست و افزود: تحریم ها باعث شده هزینه های توسعه ارتباطات با افزایش نرخ ارز دو تا سه برابر بالاتر رود، ضمن اینکه خرید تجهیزات از شرکت های سازنده پیچیدگی های زیادی پیدا کرده است که با وجود همه این موانع، توسعه ارتباطات روستایی بیش از 10 درصد از برنامه ششم توسعه جلوتر است.
این مقام مسوول با بیان اینکه توسعه های رخ داده در بخش روستایی با استفاده از لبه فناوری بوده که کمتر کشوری در مناطق کم جمعیت خود چنین سرمایه گذاری انجام می دهد، اظهار کرد: در این مسیر، نگاه وزیر ارتباطات هیچ وقت متوجه صرفا توسعه پهن باند نبوده و همزمان با آن توسعه تلفن ثابت و پوشش همراه را مدنظر داشته است، بنابراین اتفاقی که در حوزه ارتباطات روستایی در حال رخ دادن است، فراتر از برنامه ششم قراردارد چراکه در قانون برنامه ششم ما را فقط ملزم به توسعه پهن باند در روستاهای کشور می کند.
ترابیان ادامه داد: در ابتدای دولت دوازدهم، 32 درصد از روستاهای کشور دارای سرویس کامل یعنی تلفن ثابت، تلفن همراه و پهن باند بودند که با اجرای پروژه هایی در یک سال و نیم گذشته، درحال حاضر 65 درصد از روستاها دارای ارتباطات کامل هستند که یعنی روستاهای دارای سرویس کامل نزدیک به دو برابر شده اند.
وی افزود: همچنین در ابتدای دولت دوازدهم 9 درصد روستاها هیچ نوع سرویس نداشتند و از نعمت ارتباطات برخوردار نبودند که درحال حاضر این عدد به حدود دو درصد رسیده که یعنی بشدت آمار تعداد روستاهای بدون ارتباط کاهش پیدا کرده است.
مجری طرح ارتباطات روستایی همچنین فعالیت پروژه ها را منوط به ایام خاص و مراسم های افتتاح ندانست و توضیح داد: با دستور وزیر ارتباطات هیچ پروژه ای را به ایام خاصی محدود نمی کنیم و به محض آماده شدن سرویس زیربار می رود تا مردم از آن استفاده کنند و فقط در ایام خاص مشخصات پروژه اعلام می شود.