نفوذ پیامک‌های تبلیغاتی به سیستم هشدار در بحران
در حالی که استفاده از سرویس ارسال پیامک اضطراری تنها برای شرایط بحرانی طراحی شده است، ظاهرا برخی از اپراتورها تخلف کرده و مسیر ارسال پیامک‌های تبلیغاتی را از این سرویس باز کرده بودند.
پس از اعتراض نسبت به ارسال پیامک‌های تبلیغاتی انبوه، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، شش شرکت را که اجازه دارند، در این حوزه فعالیت کنند، توسط سازمان تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی، به اپراتورها معرفی کرد و محتوای پیامک‌های ارسال‌شده هم حائز صلاحیت شناخته شد و پس از آن، اپراتورها اجازه یافتند زیرساخت‌های خود برای انتشار پیامک‌های انبوه را صرفاً در اختیار این شرکت‌ها قرار دهند.
اما با محدود شدن ارسال پیامک توسط سرشماره‌های تبلیغاتی و مسدود شدن بسیاری از آن‌ها توسط کاربرانی که مایل به دریافت نبودند، برخی از کسب‌وکارها به سرشماره‌های شخصی روی آوردند و این موضوع موجب شد ارسال پیامک‌های مزاحم از سرشماره‌های محدود به شماره‌های شخصی نامحدودی برسد که رگولاتوری تنها راه جلوگیری از آن‌ها را تاکنون ارسال این شماره‌ها به سامانه ۱۹۵ دانسته است. اگر چه گستردگی شماره‌های شخصی به‌اندازه‌ای است که تا امروز هم با مسدود شدن بیش از ۱۰۰ هزار شماره، هنوز ارسال پیامک‌های مزاحم به صفر نرسیده است.
راه‌اندازی سرویس هشدار برای شرایط بحرانی
از طرفی، پس از بروز سیل همزمان با آغاز سال ۱۳۹۷ و پیامک‌هایی که از طرف ستاد بحران ارسال شد، این خواسته مطرح شد که به جای ارسال پیامک، از سیستم ارسال پیامک اضطراری برای اطلاع‌رسانی و جلوگیری از آسیب‌های بیش‌تر هنگام وقوع بلایای طبیعی استفاده شود. این موضوع هم سبب شد سرویس هشدار شرایط بحرانی توسط اپراتورها آغاز به کار کند تا پیش از وقوع بلاهای طبیعی، مردم از طریق تلفن‌همراه خود آگاه شوند.
با وجود این، اخیراً اخباری در فضای مجازی منتشر شده مبنی بر این‌که برخی از مشترکان اپراتورها همراه، روی صفحه گوشی خود، تبلیغاتی از این سیستم ارسال‌کننده پیام ضروری دریافت کرده‌اند که باید صرفاً در شرایط بحرانی از آن استفاده می‌شده است. این موضوع کاربران را بر آن داشت تا از وزیر ارتباطات بخواهند مساله را پیگیری کند که البته وزیر ارتباطات هم در پاسخ، تخلف صورت‌گرفته را تأیید کرد.
البته اپراتور متخلف، در جوابیه‌ای، پذیرفت که این خطا توسط یکی از شرکت‌هایی که با این اپراتور همکاری می‌کند، ارسال شده و اعلام کرد که با این شرکت برخورد می‌کند. هرچند باز هم این پرسش مطرح شد که چرا اپراتورها شخصاً زیر بار مسئولیت اینگونه مسائل نمی‌روند؟ اما از طرفی برخی معتقدند اپراتورها زیرساخت‌های ارتباطی را فراهم می‌کنند و بهره‌گیری از آن‌ها با نظرات متولیان قانونی برای شرکت‌ها و حتی افراد قابل استفاده است و بهره‌گیری هر مشترک حقیقی یا حقوقی دلیل بر متهم بودن شرکت ارائه‌دهنده زیرساخت‌ها نیست.
اپراتورها اشرافی به محتوای پیامک‌ها ندارند
در این راستا، مجید حقی -معاون امور پستی، ارتباطی و فناوری اطلاعات رگولاتوری- در گفت‌وگو با ایسنا با بیان این‌که برخی از مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، دایر بر این است که ارسال پیامک‌های تبلیغاتی باید مدیریت شود، گفت: اپراتورها در چرخه ارسال پیامک قرار می‌گیرند. آن‌ها از طرفی باید مطابق مصوبات کمیسیون از ارسال پیامک‌های تبلیغاتی جلوگیری کنند و از طرف دیگر با توجه به موضوع حریم خصوصی، اشرافی به محتوا ندارند و نمی‌توانند محتوا را پیش از این‌که ارسال شود، بررسی کنند و اشرافی به این موضوع داشته باشند که محتوا تبلیغاتی است.
وی ادامه داد: اما باید سازوکاری داشت که در حین یا پس از آن، بتوانند این موضوع را مدیریت کنند که اگر پیامک تبلیغاتی به مشترکی که قبلاً دریافت پیامک‌های تبلیغاتی را لغو کرده بوده ارسال شود، با پنل‌داری که این ارسال پیامک را داشته، مطابق قراردادی که دارند برخورد و از وقوع مجدد آن خودداری کنند.
معاون امور پستی، ارتباطی و فناوری اطلاعات رگولاتوری در پاسخ به این‌که چگونه از ارسال پیامک‌های تبلیغاتی جلوگیری میشود، گفت: این موضوع توسط سامانه *۸۰۰# یا در پنل‌های اپراتورها مدیریت میشود و مشترکین می‌توانند تعیین کنند که برایشان چه نوع پیامکی ارسال شود و یا این‌که اصلاً پیامکی دریافت نکنند و کلاً مسدودش کنند. این مدیریت پیش از ارسال پیامک است.
با ارسال‌کنندگان متخلف برخورد می‌کنیم
حقی ادامه داد: اگر پیامک تبلیغاتی توسط سرشماره‌های هویت‌دار و شناسنامه‌دار به کسانی ارسال شود که دریافت پیامک به سمت خودشان را بستند، حتماً تخلف است و ما با این موضوع به لحاظ پروانه‌ای و هر آنچه که به صورت قانون آمده، برخورد و جریمه می‌کنیم. البته این مانع از این نمی‌شود که مشترکان خودشان علیه این سرشماره‌ها شکایت کنند.
وی درباره‌ی نحوه‌ی جریمه‌ی اپراتورهای متخلف بیان کرد: این یک سلسله است که مسؤولیت دست به دست انتقال پیدا می‌کند. ما اپراتور را مطابق مصوبات کمیسیون و آنچه که در پروانه به عنوان جریمه در پروانه‌هایشان در نظر گرفته شده، جریمه می‌کنیم و اپراتور هم آن شرکت و ارسال‌کننده را با نسبتی که در قرارداد داشته، جریمه می‌کند.
معاون امور پستی، ارتباطی و فناوری اطلاعات رگولاتوری در ادامه با بیان این‌که اپراتور متخلف جریمه‌ی نقدی شده است، اظهار کرد: ما به اپراتور تذکر دادیم و برخورد کردیم و اپراتور هم با شرکتی که این پیامک را ارسال کرده، برخورد و دسترسی‌اش را قطع کرد و همچنین تضمین داده که از این پس این موضوع تکرار نشود.
با وجود این و اگرچه رگولاتوری اظهار می‌کند به اپراتور متخلف تذکر داده و تضمین گرفته که این موضوع دیگر تکرار نشود، به نظر می‌رسد مسیر ارسال پیامک‌های مزاحم تبلیغاتی که بارها به دلیل مسدود شدن سرشماره‌های تبلیغاتی و شخصی بسته شده، این بار از طریق سیستم ارسال پیامک اضطراری باز شده تا گوی مسؤولیت بار دیگر از زمین اپراتورها خارج شود؛ موضوعی که شاید رضایت کسب‌وکارها و اپراتورها را در پی داشته باشد اما چندان مطبوع کاربرانی که از هر راهی برای دریافت نکردن پیامک‌های مزاحم تلاش می‌کنند، نیست.