مطرح شدن طرحی به نام اینترنت ملی به زمستان سال ۸۵ بازمیگردد. پس از آن هیات وزیران در سال 86 برنامههای عملیاتی راهاندازی و بهرهبرداری این شبکه را در سالهای 86 تا 88 تصویب کرد.
اما از زمان تصویب این طرح تا کنون همواره منتقدانی نسبت به این طرح ایراداتی وارد کرده اند که نهایی شدن این پروژه را همچنان به تعویق انداخته است.
گذشته از تمام انتقاداتی که پیرامون طرح شبکه اینترنت ملی یا همان شبکه ملی طلاعات، مطرح شد. مسوولان و دست اندرکاران امر کماکان معتقدند با تحقق چنین شبکهای ارتباطات پرسرعت با شبکه اینترنت جهان، با حفظ استقلال به گونهای انجام میشوند که ارتباطات داخلی به صورت داخلی جا به جا شده و به خارج از کشور منتقل نخواهد شد.
بنا به نظر موافقان این طرح اینترنت داخلی و مستقل می تواند کشور را از آسیبها و تهدیدهای شبکه جهانی اینترنت مصون بدارد و علاوه بر آن با کمترین هزینهها بیشترین بهرهبرداری را از آن داشته باشد. این در حالیست که در تمام دوره ها این موضوع مطرح شده که هیچ یک از مسئولان به دنبال قطع ارتباط اینترنتی ایران و جهان نیستند بلکه هدف از راه اندازی شبکه ملی اطلاعات کوتاهکردن مسیرها در یک بستر داخلی است. ضمن اینکه بساری از مسوولان مربوطه معتقدند با راه اندازی اینترنت ملی در صورت تحریم ها و قطعی اینترنت مشکلی کشور را تهدید نمی کند و می توانیم در بستر اینترنت داخلی به فعالیت های اساسی و حیاتی خود ادامه دهیم. البته علیرغم تمامی این صحبت ها با گذشت حدود 12 سال از تصویب این طرح، اما هنوز به دلیل وجود ضعفهای زیرساختی ICT مرتبط در کشور اتصال آن همگانی نشده است.
این تاخیر تا حدی توجه کارشناسان حوزه را به خود جلب کرده است که عدهای ضمن انتقاد به این عملکرد وزارت ارتباطات معتقدند که اگر این وزارتخانه تمام بودجه و توان خود را به جای صرف روی پروژههایی که مشخص نیست چه زمانی و با چه استانداردهایی قرار است به بهرهبرداری برسد، روی توسعه سرویس اینترنت در کشور میگذاشت، هم اکنون جایگاه ایران در رتبهبندیهای جهانی سرعت اینترنت، قعر جدول نبود.
در حالی در ایران بحث و جدل پیرامون شبکه ملی اینترنت سالهاست در جریان است که به تازگی اخباری بر روی خروجی رسانه ها قرار گرفته مبنی بر اینکه دومای روسیه با وجود مخالفت های گسترده درخصوص ایجاد اینترنت مستقل در جامعه، در شور سوم و نهایی سرانجام قانون مربوطه را تصویب کرد تا از دهم آبان ماه امسال به اجرا در آید.
مطابق متن این طرح قانونی، سازمان نظارت بر ارتباطات جمعی و فناوری های اطلاعاتی مسئولیت نظارت و اجرای طرح ایجاد اینترنت مستقل در روسیه را برعهده دارد.
این قانون پس از امضای رئیس جمهوری روسیه، از اول ماه نوامبر سال 2019 (دهم آبان ماه 98) به اجرا در می آید و با توجه به اینکه یکی از حامیان اصلی آن دولت است بعید است که با مانع جدی در این مسیر توسعه مواجه شود.
بر اساس این گزارش، در پیش نویس این طرح آمده است: با توجه به ماهیت خصمانه آمریکا و استراتژی امنیت سایبری این کشور که در ماه سپتامبر سال گذشته منتشر شد، این طرح به اجرا گذاشته می شود.
حامیان این طرح در روسیه معتقدند ما باید در گام اول مانع خروج اطلاعات شهروندان روس از کشور شویم و در گام بعدی شرایط کار با اینترنت در فضای امن و مطمئن را فراهم کنیم تا توسط آمریکا غافلگیر نشویم.
شبکه اینترنتی در روسیه سالانه 15 درصد گسترش می یابد که بیش از پنج برابر رشد تولید ناخالص ملی این کشور است. بنا به گفته سناتور کلیشاس از مولفان طرح ایجاد اینترنت مستقل، اجرای این طرح 20 میلیارد روبل (حدود 300 میلیون دلار) هزینه دربر خواهد داشت.