جعل شناسه IMEI موبایل؛ گوشی‌های جعلی طی ۳ روز قطع می‌شوند
اگرچه پیش از اجرای رجیستری اطمینان داده شد برخلاف تجربه قبل، شناسه IMEI قابل کپی کردن نیست و حتی در صورت جعل، گوشی سرویس نمی‌گیرد، امروز کمیته رجیستری بار دیگر جعل شدن IMEI را تایید و اعلام کرد گوشی‌های غیرمجاز ۳ روز دیگر قطع می‌شوند.
اجرای طرح رجیستری گوشی از ابتدا با چالش بزرگی به نام کپی کردن IMEI مواجه بود که حتی توانست در سال‌های قبل این طرح را به زمین بزند؛ در دوره جدید اجرای طرح رجیستری، مسئولان و طراحان طرح اطمینان دادند که از تجربه قبل درس گرفته‌اند و این بار دیگر شناسه IMEI قابل کپی کردن نیست و حتی در صورت جعل، کد فعالسازی برای هر IMEI یک‌بار مصرف است و فقط برای فعال سازی همان گوشی قابل استفاده خواهد بود؛ امروز اما کمیته رجیستری بار دیگر جعل شدن برخی IMEI ها را تایید و البته اعلام کرد که گوشی‌های غیرمجاز 3 روز دیگر قطع می‌شوند.
* ماجرای جعل شناسه موبایل
با توجه به سابقه قبلی اجرای طرح رجیستری، یکی از ابتدایی ترین سوال‌ها درباره موفقیت طرح، کپی کردن شماره IMEI بود که مسئولان مربوطه در آن زمان اطمینان دادند.
در آن زمان اعلام شده بود: ثبت دو شناسه در «سامانه همتا» که یکی در تلفن همراه و دیگری در سیمکارت افراد وجود دارد، باعث میشود تا هر سیمکارت گوشی در سامانه همتا به‌صورت یک زوج کد شناسایی ثبت شود. هر اخلالی در عدم تطبیق این دو باعث غیرفعال شدن گوشی میشود و نشانه آن است که صاحب گوشی هنوز نتوانسته است آن را در سامانه همتا ثبت کرده و یا از یک گوشی تقلبی یا قاچاق استفاده می‌کند. این موضوع بهترین اهرم ضمانت اجرای طرح است.
همچنین حمیدرضا دهقانی نیا مدیرکل فناوری اطلاعات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و سخنگوی طرح رجیستری گفته بود: شایعاتی مبنی بر اینکه برخی از سودجویان با کپی کردن این کد از روی یک شناسه اصلی، اجناس خود را به فروش می رسانند به گوش می رسد در حالی که امکان جعل این شناسه به هیچ وجه وجود ندارد. حتی اگر افراد سودجو اقدام به پخش چندین شناسه کپی و فیک (جعلی) کنند، تنها یکی از آن موارد قابل استفاده است و برای یافتن شناسه حقیقی اسنادی در سیستم های کنترلی ثبت و ضبط شده است.
* اطلاعیه کمیته رجیستری درباره کپی شدن شناسه موبایل
کمیته اجرای طرح ثبت تلفن همراه (رجیستری) امروز اعلام کرد: با توجه به بررسی‌های صورت گرفته توسط کارشناسان سامانه همتا و پس از پایش شبکه‌های اپراتوری، مشاهده شده است که متأسفانه برخی افراد سودجو اقدام به جعل شناسه IMEI از طریق کپی کردن و بازنشانی شناسه‌های معتبر روی دستگاههای غیرمجاز (قاچاق شده، سرقت شده و …) کرده اند، تا از این طریق طرح رجیستری را دور زده و با فعالسازی دستگاههای غیرمجاز، توانایی فروش آن‌ها به قربانیان را داشته باشند.
*قطع همه گوشی های جعل شده ظرف سه روز
بدیهی است که تمامی دستگاههای دارای شناسه جعلی پس از ورود به شبکه‌های اپراتوری در مدت زمان بسیار کوتاهی توسط سامانه همتا شناسایی شده و ظرف مدت سه روز تمامی خدمات اپراتوری دستگاه مربوطه قطع خواهد شد.
*شناسایی سرنخ‌هایی از جاعلان شناسه موبایل
طبق اعلام این کمیته، با بررسی‌های فنی پیچیده صورت‌گرفته، تاکنون سرنخ‌های مهمی از این مجرمین بدست آمده است که اطلاعات آن به‌منظور برخورد با ایشان و اِعمال قانون در اختیار نهادهای امنیتی و قضایی قرار خواهد گرفت.
*توصیه برای پیش‌گیری از وقوع کلاهبرداری
این کمیته برای جلوگیری از هرگونه ضرر و زیان احتمالی به خریداران تلفن همراه اعم از آکبند و کارکرده (دست دوم) اکیداً توصیه کرده: قبل از خرید گوشی یا سایر دستگاههای سیم‌کارت‌خور، حتماً از طریق یکی از درگاه‌های سامانه همتا نسبت به استعلام اصالت دستگاه اقدام کنند و سپس در حضور فروشنده دستگاه را برای خود فعالسازی کنند.
شناسه موبایل روی بدنه یا روی جعبه درج شده یا از طریق کد دستوری ستاره مربع صفر شش مربع روی گوشی نمایش داده میشود.
همچنین، اکیداً توصیه میشود که از فروشگاه‌های غیرمجاز، دست‌فروشان و فروشندگان غیرمستقر خرید انجام ندهند و حتماً فاکتور ممهور به مهر رسمی فروشگاه که شناسه IMEI تلفن همراه در آن درج شده است را دریافت نمایند تا در جبران خسارت احتمالی به مشکل برنخورند.
*مجازات جعل در قانون
بر اساس ماده 731 قانون مجازات اسلامی، جعل رایانه‌ای مستوجب یک تا پنج سال مجازات حبس است که با توجه به ماده 754 قانون مذکور، مجازاتِ مرتکب، حداکثر مجازات قانونی (5 سال حبس) خواهد بود. علاوه بر آن طبق «ماده 33 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز» جاعلین شناسه رهگیری و شناسه کالا علاوه بر حبس مذکور در قانون مجازات اسلامی، به جزای نقدی معادل دو تا پنج برابر ارزش کالا (گوشی‌های تلفن همراه دارای IMEI مجعول) محکوم خواهند شد. فروشندگان دستگاه دارای IMEI مجعول نیز حسب مورد به مجازات مقرر برای جرم کلاهبرداری، فروش کالای قاچاق و فروش کالای مسروقه محکوم خواهند شد.
*جعل IMEI جدید نبود
این نخستین تجربه جعل IMEI در این دوره اجرای طرح رجیستری نبود؛ پیش از این در مرداد 97 نیز کمیته اجرایی طرح ثبت تلفن همراه در اطلاعیه‌ای از وقوع تخلف جعل شناسه گوشی در بازار گوشی تلفن همراه خبر داد و با متخلفان اتمام حجت کرد.
این کمیته اعلام کرده بود: با بررسی‌های صورت گرفته در چند روز اخیر مشخص شده است که برخی افراد سودجو در بازارهای تلفن همراه مبادرت به جعل شناسه IMEI و کپی کردن آن روی دستگاههای دیگر کرده‌اند. هر دستگاه تلفن همراه با شناسه IMEI مشخص، دارای یک کد فعالسازی یک‌بار مصرف است که فقط برای فعال سازی همان گوشی قابل استفاده است. بنابراین، امکان فعالسازی سایر دستگاه‌ها با IMEI جعلی یکسان با یک کد فعالسازی وجود ندارد و این دستگاه‌ها پس از مدتی توسط سامانه همتا شناسایی و ارتباط آن با شبکه‌های اپراتوری قطع خواهد شد.