فرهنگ ساعت کاری در کشور چین که طی سالهای گذشته با لقب «۹۹۶» شناخته میشود، حالا به یک بحث جدی و انتقادی در بین مدیران و کارکنان حوزه فناوری در این کشور تبدیل شده است.
این سه رقم برنامه کاری ۹ صبح تا ۹ شب در ۶ روز هفته را توصیف میکند که به معنای ۷۲ ساعت کار در هفته و اغلب بدون اضافه حقوق است. مدتها است که کار بیش از حد، امری رایج در چین بوده و اغلب نشانه موفقیت طولانی مدت و تعهد به شمار میرود. در گزارشی که بلومبرگ در زمینه این سنت ساعت کاری در چین منتشر کرده به این نکته اشاره شده که هرچند افزایش ساعات کاری در این کشور توانسته نکات مثبتی را به همراه داشته باشد؛ اما با پیشرفت سریع بخش فناوری چین در کنار اقتصاد گسترده، مساله ساعت کاری منجر به بینظمی و سرمایهگذاری کمتر روی استارتآپها شده است.
موضع گیری برخی از مدیران موفق بخش فناوری در مورد سیاست ۹۹۶ نیز تا حدودی موضوع را پیچیدهتر کرد، برای مثال ثروتمندترین فرد چینی، یعنی جک ما، همبنیانگذار غول تجارت الکترونیکی علیبابا، از سیستم کاری چین با عنوان استاندارد طلایی سخن میگوید. او در اکانت رسمی علیبابا در wibo (شبکه اجتماعی چینی) در ماه آپریل نوشت: «امکان کار کردن به سبک ۹۹۶، نعمت بزرگی است» و استدلال کرد که دستاورد بزرگ فقط با قربانی بزرگ، به دست میآید. ریچارد لیو، مدیر اجرایی علیبابا نیز در مورد مزیت اعمال برنامه ۹۹۶ نوشته است. این مساله به بحث آنلاین داغی در مورد پیامدهای چنین روشی بدل شد.
میزان گستردگی
این مساله فقط منحصر به چین نیست. در سیلیکونولی شرکتهایی مثل آلفابت گوگل و فیسبوک غذای رایگان ارائه می دهند تا کارمندان را تشویق به ساعات کار بیشتر کنند، به ویژه هنگامی که به موعد ارائه محصول نزدیک میشوند. از سوی دیگر اخلاق ۹۹۶ محدود به دنیای تکنولوژی نیست. شواهد و گفتههای میلیاردرهای اینترنتی مثل جک ما، نشان میدهد که این مساله به ویژه در مورد حوزه فناوری، صحیح است. در ماه مارس، پروژه اعتراض به شرایط ۹۹۶ توسط برنامهنویسان چین در شبکه اجتماعی گیتهاب(شبکهای اجتماعی مختص برنامهنویسان) راه افتاد که با بیش از ۲۴۰ هزار لایک، به محبوبترین موضوع مورد بحث در این شبکه بدل شد. در ادامه این ماجرا، کارکنان شرکت مایکروسافت نیز، به عنوان مالک گیتهاب، نامهای سرگشاده برای حمایت از همکاران چینی نوشتند.
نقض قوانین
مرگ ناگهانی چند مورد از کارکنان فناوری در سالهای اخیر، حتی با وجود اینکه ارتباط مستقیمی با ساعات کار زیاد ندارد، خشم مردم را بیشتر کرده است. اما فارغ از تاثیرات فیزیکی ساعات کاری بیش از حد، شرکتهای فناوری که فرهنگ ۹۹۶ را بدون پاداش یا حقوق مناسب، تشویق یا اجرا میکنند، در حال نقض قوانین کار چین هستند که معمولا به طور متوسط، ۴۴ ساعت در هفته است. علاوه بر این، در فرهنگ شرکتی که بر اساس مفهوم «شور و اشتیاق» یا مفاهیم اینچنینی ساخته شده، دروغ و تظاهر رشد میکند. ساعات کاری زیاد اغلب تشویق میشود و کارکنان سعی میکنند ساعات خود را بیشتر کنند تا از نظر ظاهری فداکاری یا اشتیاق یا تعهد خود را نشان دهند.
آغازی برای پایان
طرفداران فرهنگ ساعت کاری ۹۹۶ به رشد بخش فناوری چین در دهه گذشته اشاره میکنند که در کنار رشد شرکت، مزیتهایی را برای کارمندان فراهم کردهاست. پیادهنظامهای این شرکتها یا همان کارمندان ممکن است کار در چنین شرکتهای موفقی را نوعی امتیاز بدانند و افزایش ساعات کاری برای آنها چیزی جز فداکاری و تعهد نباشد. بسیاری امیدوارند مسیری را دنبال کنند که میلیاردرهایی مثل جک ما (علیبابا) و پونی ما (همبنیانگذار بازی و رسانه اجتماعی شرکت Tencent Holdings ) رفتهاند.