فیس‌اپ خطرناک‌تر است یا فیسبوک؟
همشهری آنلاین: از هفته گذشته یک اپلیکیشن در ایران و دنیا بار دیگر جنجالی شده است. با هر کسی که حرف بزنید احتمالا عکس از پیری و آینده خودش و اطرافیانش را با لبخندی نشان‌تان خواهد داد. هر چند اپلیکیشن فیس‌اپ مدتهاست وجود دارد اما مثل خیلی از موارد دیگر بار دیگر در شبکه‌های اجتماعی و میان مردم موجش به‌راه افتاده و همین قضیه باعث نگرانی‌هایی هم شده.
واقعیت این است که فیس‌اپ هفته گذشته ناگهان خیلی محبوب شد و شبکه‌های اجتماعی پر شده‌اند از تصاویری که مردم در آنها به کمک فیس‌اپ خودشان، دوستان و اعضای خانواده و یا افراد مشهور و سلبریتی‌ها را پیر کرده‌اند. پیش‌بینی شده که این اپلیکیشن در همین چند روز ۱۵۰میلیون عکس جدید دریافت کرده و با استفاده از الگوریتم هوش مصنوعی خود آنها را به‌صورت‌های مختلف ویرایش کرده است. فیس‌اپ پیش از این هم محبوب بود. در سال۲۰۱۷ این اپلیکیشن ۸۰میلیون بار دانلود شد، اما موج چالش جدید، این اپلیکیشن را محبوب‌تر از هر زمان دیگری کرده است. اگر تاکنون از این اپلیکیشن استفاده نکرده‌اید باید بدانید فیس‌اپ در حقیقت یک اپلیکیشن ویرایش تصویر است که با گرفتن دسترسی به گالری تصاویر کاربر آنها را به شکل‌های مختلف ادیت می‌کند. یکی از مشهورترین موارد هم دیدن قیافه آینده افراد است. اما همین دسترسی گسترده به تصاویر و در نتیجه موقعیت‌های مکانی و مشخصات عکس‌های گرفته شده باعث شده تا خیلی‌ها درباره استفاده از آن هشدار دهند.
هیچ‌کس هنوز اطلاعات فنی دقیقی درباره میزان امنیت و حفظ حریم خصوصی توسط این اپلیکیشن ندارد. رسانه‌های غربی مهم‌ترین دلیل‌شان برای متهم کردن این اپلیکیشن روسی بودن آن است. این رسانه‌ها اعتقاد دارند که روسیه با استفاده از این اپلیکیشن می‌تواند به‌صورت ناگهانی به اطلاعات شخصی میلیون‌ها نفر دسترسی پیدا کند. یکی از مهم‌ترین کاربردهای این ماجرا استفاده از تصاویر برای سیستم‌های تشخیص چهره و افزایش توانایی آنهاست. در واقع در یادگیری ماشینی شما هر چقدر میزان اطلاعات وسیع‌تری داشته باشید نرم‌افزار هوش مصنوعی نتایج مطمئن‌تری خواهد داشت. وقتی شما تصاویر جوانی و مثلا پیری میلیون‌ها نفر را داشته باشید عملا عبور از سیستم‌های تشخیص چهره با سخت‌ترین گریم‌ها هم غیرممکن میشود. این موج باعث شده تا اعضای کنگره آمریکا مانند چاک شومر خواستار تحقیقات سریع اف‌بی‌آی در این رابطه شوند. یکی از دلایل متهم شدن فیس‌اپ این است که دولوپرهای اپلیکیشن به‌صورت واضح و آشکار به کاربران نمی‌گوید که پردازش عکس‌های آنها در سطح کلاود یا ابر صورت می‌گیرد. بیشتر کاربران فکر می‌کنند که عکس در گوشی آنها پردازش میشود. درصورتی‌که اپلیکیشن عکس‌ها را وارد فضای ابری می‌کند و به‌صورت ابری هم پردازش می‌کند و بعد از تحویل عکس به شما، همچنان عکس شما را خواهد داشت.
عکس‌های ما مهم است؟
به گزارش همشهری، شاید خیلی‌ها بگویند مثلا چه اهمیتی دارد یک عکس سلفی ما به سرورهای این اپلیکیشن فرستاده شود. شاید یک عکس اهمیتی نداشته باشد اما فرض کنید این اپلیکیشن یا پلتفرم‌های مشابه به میلیون‌ها عکس شهروندان یک کشور دسترسی داشته باشد. این عکس‌ها تبدیل به یک بیگ‌دیتای مهم میشود. عکس‌های گوشی‌های جدید اکثرا عکس‌های با کیفیت بالا هستند و علاوه بر این هر عکس حاوی متادیتا یا اطلاعات جانبی است که شامل اطلاعات مهمی مثل تاریخ گرفته شدن عکس، نوع دوربین و موقعیت عکس خواهد بود. از این اطلاعات می‌توان برای فناوری تشخیص هویت به کمک چهره استفاده کرد، آنها را تقویت یا اصلا با هک دوربین‌های امنیتی یک شهر خارجی، مسیر حرکت یک شخص را دنبال کرد. البته فیس‌اپ به‌دنبال گزارش‌های مختلف در این رابطه اتهام علیه خودش را رد کرده و گفته است: عکس‌ها را به‌صورت محدودی در فضای ابری خود نگهداری می‌کند. به‌گفته شرکت تولیدکننده اپلیکیشن در مدت ۴۸ساعت عکس‌ها از سرورها پاک میشود.
فیسبوک خطرناک‌تر نیست؟
شاید خیلی از نگرانی‌های مطرح شده درباره فیس‌اپ منطقی هم باشد اما آیا این اپلیکیشن تنهاست؟ بدون شک بزرگ‌ترین مرکز جمع‌آوری اطلاعات کاربران در جهان فیسبوک است! درحالی‌که رسانه‌های غربی فیس‌اپ را مطرح می‌کنند. فیسبوک یکی از مهم‌ترین منابع جمع‌آوری لحظه به لحظه تصاویر کاربران در جهان است. در واقع اگر قرار به نگرانی باشد می‌توان درباره تمام پلتفرم‌های مشابه به‌صورت منطقی این نگرانی را داشت. پلتفرم‌هایی مانند فیسبوک روزانه میلیون‌ها تصویر ازمردم جهان را جمع‌آوری می‌کنند. فیسبوک نمونه‌ای است که در حفظ حریم خصوصی ۲.۳۸ میلیارد کاربر فعال خود اصلا کارنامه درخشانی ندارد. این شرکت پرونده‌ای قطور در افشای اطلاعات کاربرانش دارد و اخیرا برای عبور از این ماجرا برای پرداخت ۵میلیارد دلار جریمه توافق کرده است. واقعیت این است که در دنیای مجازی امروز حریم شخصی ما با هر پلتفرم و اپلیکیشنی می‌تواند در خطر باشد و بیشتر از هرکسی باید خود کاربران دقت بیشتری در اشتراک‌گذاری اطلاعات زندگی شخصی خود داشته باشند.