تحقق رؤیای دیرینه نصب دستگاه های الکترونیکی در مغز انسان
فناوری پیشرفته ای که موجب می شود تا هوش مصنوعی و طبیعی کارکردی یکسان پیدا کنند
«ایلان ماسک» که در سن 48 سالگی به سر می‌برد و از او به‌عنوان یکی از 10 شخصیت تأثیرگذار جهان یاد می‌کنند بنیانگذار شرکت‌های بزرگ و صاحبنامی چون تسلا موتورز، پِی‌پال، اسپِیس‌ایکس و… است و به‌صورت همزمان پروژه‌های متفاوت نظیر هایپرلوپ برای حمل و نقل با سرعت بسیار بالا را نیز پیش می‌برد. او که متولد آفریقای جنوبی و ساکن امریکا است از ابتدا روی طرح‌های متفاوت نظیر خودروهای کاملاً برقی و هوشمند، سفر توریستی به فضا یا اینترنت رایگان جهانی سرمایه‌گذاری کرد تا بتواند بزرگترین تحولات را رقم بزند. رسانه‌های خبری به‌تازگی اعلام کردند که ماسک یک شرکت مخفی به‌نام «نورولینک» تأسیس کرده است تا یک اتفاق کاملاً متفاوت را در آن محقق کند: اتصال مستقیم دستگاه‌های هوشمند به مغز انسان.
این شرکت تازه تأسیس که با مدیریت مستقیم ماسک فعالیت‌های خود را پیش می‌برد در حال توسعه رابط‌های هوشمند بین دستگاه‌های الکترونیکی و مغز انسان است و هم‌اکنون برخی فناوری‌های توسعه یافته در آن برای نخستین بار در معرض دید عموم قرار گرفته است. هدف نهایی از فعالیت‌های این شرکت کاشت دستگاه‌های الکترونیکی در بدن افراد فلج است تا به‌عنوان مثال آنها بتوانند بدون دخالت دست کنترل تلفن همراه و رایانه را در اختیار بگیرند و زندگی راحت‌تری را تجربه کنند.
ورود تکنولوژی به بدن انسان
«ایلان ماسک» همواره در صحبت‌های خود به آینده‌ای اشاره کرده است که در آن گوشی‌ها و رایانه‌ها به‌طور کامل حذف می‌شوند و انسان به‌صورت مستقیم و به‌کمک نسل جدید تراشه‌های هوشمند می‌تواند نیازهای الکترونیکی خود را برطرف کند.
شرکت تازه تأسیس «نورولینک» که برای رسیدن به این هدف گام برمی‌دارد در نخستین اقدام خود رشته‌های انعطاف‌پذیری تولید کرده است که می‌توانند وارد جمجمه انسان شوند و بدون آنکه به بافت مغز آسیب برسانند، رابط بین مغز و سیستم‌های هوشمند باشند. این رشته‌های بسیار باریک نسبت به مدل‌های مشابه آزمایشگاهی که تاکنون ساخته شده است ظرفیت بسیار بالاتری برای نقل و انتقال داده‌ها دارند و در خلاصه گزارشی که با عنوان «ایلان ماسک و نورولینک» منتشر شد، قابلیت‌های متفاوت این رشته‌های ظریف تأیید شده است. در این گزارش گفته شد که سیستم مذکور در مجموع 96 رشته سیم بسیار باریک را شامل میشود که در هر کدام از آنها 3072 الکترود هوشمند کار گذاشته شده است.
این رشته سیم‌های هوشمند در کنار یکدیگر 4 تا 6 میکرون ضخامت دارند و بر این اساس مجموع آنها را می‌توان از یک شاخه موی انسان هم باریک‌تر دانست. شرکت نورولینک علاوه بر توسعه این رشته‌های باریک، دستگاه‌های خودکار و هوشمندی ساخته است که داخل این سیم‌ها قرار می‌گیرند و تمامی فرآیند پردازش داده در مغز انسان را عهده‌دار می‌شوند.
ماسک که تا پیش از این هیچ خبری در مورد فعالیت‌های نورولینک منتشر نکرده بود، چندی پیش به‌صورت رسمی این شرکت را معرفی کرد و توضیح داد هیچ مرکز دیگری در دنیا وجود ندارد که چنین پروژه‌ای را با این دقت پیش ببرد.
او گفت: «دلیل اصلی معرفی نورولینک به کارگیری و استخدام افرادی است که در این زمینه تخصص دارند.» ماسک طی صحبت‌های خود از تمامی متخصصان و کارشناسانی که در این حوزه تجربه دارند درخواست کرد با نورولینک همکاری کنند.
«مکس هوداک» مدیر نورولینک که در اصل معاون «ایلان ماسک» محسوب میشود نیز در این خصوص گفت که اگر چه در ابتدا همه تصور می‌کردند این پروژه به نتیجه نمی‌رسد و نمی‌توان آن را محقق کرد، ولی ماسک با سرمایه‌گذاری و تلاش فراوان نشان داد که دستگاه‌های الکترونیکی می‌توانند به‌صورت مستقیم به مغز انسان متصل شوند.
یک آینده متفاوت
ماسک بر این باور است که طی یک دهه پیش رو بشر خواهد توانست سفر توریستی به کرات دیگر را تجربه کند، اتومبیل‌هایی را سوار شود که نیاز به راننده ندارند و درصد آلایندگی آنها صفر است و برای همیشه دستگاه‌های الکترونیکی همراه نظیر گوشی‌های هوشمند را کنار بگذارد و در عوض از رابط‌های کاربری کاشته شده در مغز خود استفاده کند. دانشمندان شرکت نورولینک امیدوارند در آینده پرتوهای لیزری را به گونه‌ای مورد استفاده قرار دهند که بتواند از جمجمه انسان عبور کند تا به جای ایجاد حفره روی جمجمه، سیستم الکترونیکی به‌صورت بی‌سیم با مغز انسان ارتباط برقرار کند.
دانشمندانی که همراه با ماسک روی این پروژه کار می کنند طی مصاحبه هایی جدیدی که با روزنامه نیویورک‌تایمز انجام دادند اعلام کردند مدل اولیه این سیستم لیزری ساخته شده است و هم‌اکنون در مرحله آزمایشگاهی به سر می‌برد. ماسک نیز در این خصوص گفت: «آزمایش‌های اولیه روی سیستم مذکور توسط محققان علوم اعصاب در دانشگاه استنفورد انجام میشود. ما امیدواریم از پایان سال آتی این سیستم را روی انسان‌ها مورد استفاده قرار دهیم.»
ماسک به همراه دیگر مدیران شرکت نورولینک در جلسه پرسش و پاسخی که برای معرفی فناوری جدید برگزار شده بود توضیح داد در نخستین آزمایش‌ها یک میمون توانست به کمک مغز خود کنترل رایانه را در دست بگیرد که این بزرگترین پیشرفت برای نورولینک بود. او گفت: «باید توجه داشته باشید که ساخت چنین فناوری هوشمندی یک اتفاق ساده نیست و نورولینک برای کنترل داده‌های ارسال شده از سوی مغز تلاش‌های گسترده کرده است.»
ماسک در نهایت تصمیم دارد بین مغز انسان و هوش مصنوعی به یک همزیستی برسد و این امکان را برای نسل بعد فراهم کند تا آسان‌تر از امروز دستگاه‌های الکترونیکی را مورد استفاده قرار دهند. بر این اساس می‌توان تصور کرد سناریوی غیرقابل باور کاشت تلفن همراه در بدن انسان در آینده نه چندان دور محقق میشود تا هوش مصنوعی وارد مغز انسان شود و به عبارت دیگر، هوش طبیعی با هوش مصنوعی یکی شوند. شرکت نورولینک تمام فعالیت‌های خود را روی دریافت و تحلیل سیگنال‌های عصبی متمرکز کرده است که مغز به‌صورت مستمر آنها را منتشر می‌کند تا انسان بتواند اعمال مختلف را انجام دهد.
نخستین شخص مبتلا به فلج نخاعی که با کاشت تراشه هوشمند در مغز توانست کنترل مکان‌نمای رایانه را در اختیار بگیرد «مَتئو ناگل» بود. ناگل در سال 2006 میلادی موفق شد تنها با استفاده از نیروی ذهن خود یک بازی رایانه‌ای را تا انتها پیش ببرد و فقط چهار روز طول کشید تا او یاد بگیرد که چطور می‌تواند با فکر و ذهن خود رایانه را کنترل کند. لازم به ذکر است افراد فلج که تراشه‌های مغزی برای آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد هم‌اکنون می‌توانند با متمرکز شدن روی اتفاق مورد نظر، بازوهای روباتیک را به حرکت درآورند. آقای ماسک می‌کوشد به کمک شرکت نورولینک این قابلیت‌ها را برای افراد ناتوان جسمی ارتقا دهد.